Врачха къаллай кезиуледе барыргъа керекди?

Кюз келгени, къыш башланыр кезиулеге кесекле да жугъуп башлайдыла. Жётелге кёпле тарыгъадыла, алай ол къоркъуулу болуп къачан тебирейди, аны юсюнден врач-педиатр, оториноларинголог Евгений Степанович айтханды. Ол ангылатханыча, жётел – адамны чархыны къорууланыу амалларындан бириди, ёпкелени, хауа жолланы вирусладан, ауруула къозгъагъан тыш затладан тазалайды. Аны бла бирге уа саулукъда хар не да тап болмагъанын билдиреди.

Жётел хатасыз кезиуле да бардыла. Болсада, хар замандача, ауруу къыйынына кетерден сакъланырча сабийде аны шартларын эслегенлей, врачха кёргюзтюрге керекди. Алай аны багъыуда сынам жыйып, не этерге кереклисин жукъу арада окъуна айталлыкъ эсегиз – биринчи кюнде окъуна докторгъа чабар кереклиси жокъду. Алай бла хатасыз жётелни шартлары быладыла: температурасы кётюрюлгенликге (38 градусха дери), сабийни санлары къарыусуз этмейдиле, мыккыл тюйюлдю, тириди; ёпке солуу этмейди; жётел этгенликге, приступлары жокъдула. Баланы халы былай эсе, симптомларына кёре багъыгъыз, бурунун чайкъатыгъыз, кёбюрек жылы суу ичиригиз, тышына иймегиз. Бир-эки кюнден сабий жётел этгенде хыппирик тюкюрюгю (мокрота) кетип башларыкъды, алай эсе уа, аны чархы инфекцияны хорлайды, токсинлени чыгъарады.

Алай бир-бирледе, сиз нени да тюз этгенликге, врачны болушлугъу изленирге боллукъду. Не зат сагъайтыргъа керекди:         этген мадарлагъа къарамай, саусузну халы амандан аман бола баргъаны; жётелни кючленнгени, приступ халда башланнганы; интоксикацияны кёргюзтген шартланы кёплюгю – сабий ашаргъа унамайды, къусарыгъы келеди, санлары къарыусуз этедиле, башы ауруйду; жётел этгенде, солууу тап айланмайды, къыйналып солуйду.

Ауругъанны сабийни санлары къарыусуз этмей, халы да аманнга кётмей, алай жётели уа ОРВИ-ден сора ыйыкъдан кёпню кетмей тура эсе,  врачха бармай къалмагъыз. Специалист, анга къарап, не этерге кереклисин айтырыкъды: халына къарарыкъды, амбулаторияда неда больницада багъаргъа буюрлукъду эм жангы дарманланы жазарыкъды. Докторну айтханына ышаныгъыз, сабийигизни саулугъуну юсюнден соруула берирге уялмагъыз. Эсигизде болсун: жётел кёпге созулса, анга бактериальный инфекция да къошулуучуду. Ол а пневмониягъа, къулакъ ауруугъа, коньюктивитни къыйын тюрлюсюн къозгъаргъа, ол угъай, менингитге окъуна келтирирге боллукъду.

Бусагъатда жётелни бакъгъан дарманланы тизмеси бек уллуду: аптекалада тюрлю-тюрлю атлары бла, бирлерин а окъугъан окъуна къыйынды, препаратла асламдыла. Алай сиз сабийге шёндю ичирген сиропда бла жарым сагъат алгъа берген таблеткагъызда, атлары башха эселе да, бакъгъан веществолары бир болургъа боллукъду. Ол а аны ёлчемин мардадан оздурлукъду. Сёз ючюн, жангыз да амброксолу бла беш тюрлю дарман барды, Россейде бу веществосу бла ондан аслам препарат сатылады. Аны ючюн сабийге дарманны берирден алгъа инструкцияны окъургъа унутмагъыз.

Кульчаланы Зульфия хазырлагъанды.
Поделиться: