Председатель бла шофёр

Алгъыннгы къыралыбыз чачылгъанлы ёсген тёлюбюз аталарындан, аналарындан эшитип, неда китаплада окъуп  биле болурла, колхозла, совхозла деген ара мюлклени юслеринден.

Колхозну таматасы аны председатели, совхозну уа-директоруду. Ала былай бир гитче патчахла кибик эдиле. Битеу элге ала оноу этгендиле.  Сау  элни адамы аланы къолларында ишлейди. Бирлери малчыла. Тау этеклеринде, ёзенледе мал кютедиле, ийнек сауадыла. Механизаторла жер сюредиле, мирзеу ёстюредиле. Аладан сора да кёп адам кёп иш тындырады ара мюлкде.

Ма, аллай колхозладан биринде, бийик тау элибизде Хангерий деп биреу кёп жылланы  башчылыкъ этип тургъанды. Андан бери иги кесек заман озгъан эсе да, аны юсюнден кёп тюрлю таурухла жюрюйдюле. Аладан бир къауумун эсгерейик.

Бир жыл этыйыкъ айда элде ишлене тургъан клубну къалау ишлери бошалып, башы жабылмай турады. Агъачы урулгъанды, шифер табылмайды. Бираздан жауунланы кезиую башланырыкъды. Кюз арты жауун бир башласа уа терк тохтарыкъ тюйюлдю. Сора битеу этген ишинг зыраф  боллукъду. Неда этип, шифер мажарып, къысха заманны ичинде башын жабаргъа керекди.

Хангерий шифер излей болушлукъчуларын шахаргъа жибереди. Ала уа уллу машинаны да алып, сау кюн айланып, ингирде уа къурлай къайтадыла. Бир кюн, ачыуланады да, председатель кеси чыгъады жолгъа. Биягъы  уллу машинаны алгъанды. Шофёру Биязуркъады. Ол да, Хангерийге ушаш, жыл саны юч жыйрмагъа жете тургъан киши.

Экиси да алайна кетип, тюкенден-тюкеннге, организациядан-организациягъа ёте, кёп айланып, жюрюп, ингир алагъа жууукъ бир складда шиферле табадыла. Таматасына тюбеп, сат деп тилейдиле.  Нохтабаууна тууар  берирге да айтадыла.

Алай таматасы унамайды: «Была эсепде турадыла.  Жангы ишлене тургъан энчи журтха берилликди»,-дейди.

Шиферни алалмагъанындан сора Хангерий, машиналарына минип, тюзюнлей областьны таматасына барады. Заман ашхамгъа жууукълашханды.

Машинаны уллу юйню аллында къоюп, кеси таматагъа киреди. Ол Хангерийни иги таный эди. Адамы, эли ючюн жарсыгъанын да биле эди. Болсада, областьда  бусгаъатда шифер жокъду, келгенлей бек алгъа сизге берирме, дейди.

Алай Хангерий биле эди аллай хапарланы ахыры къалай боллугъун. Айтады шиферлени къайда кёргенин. «Манга шифер бермесегиз, кабинетден чыгъарыкъ тюйюлме, кече да мында къаллыкъма»,-деп, къаты болады.

Областьны таматасы тышына чыгъады да бираздан ызына къайтады. Сора бир тиширыу киреди да эки пияла бла чай, конфет, къалач да салады столгъа. Эки эр киши да ауузланып тебирейдиле. Тамата Хангерийден элде, мюлкде бола тургъан халны ашыкъмай сорады. Ол да жууап береди.

Алай эте эки сагъат чакълы заман озады.  Хангерий терезеден къарап, къаппа-къарангы  болгъанын кёреди. Сора тамата былай дейди: «Не кхарангы болса да, кече сени кабинетингде къалыргъа тюшсе да, шиферсиз мен юйге къайтырыкъ тюйюлме»,-дейди.

Тамата мыйыкъ тюбюнден ышарып, къонгуроуну таууш этдиреди да, шрфёру Биязуркъа бир адам бла кабинетге  киредиле. Хангерийни соруулу жууабына Биязуркъа: «Сен былайда чай иче тургъунчу, мен барып шифер алып келгенме. Машина шиферден топпа-толу жюкленипди. Кетдик юйге.»-дейди.

Иш а былай болгъанды. Областьны таматасы болушлукъчусуна билдиреди да, ол а Биязуркъа бла барып, шиферни алып келгенди. Хангерийни уа андан хапары жокъду. Жолда бара шофёруна сорады шиферлени къалай мажаргъанын. Ол а: «Кесине да бир зат юземе деп, «Сен таматагъа киргенде, терк чыкъмазлыгъыны ангылайма да, бир узакъ жууугъум барды. Складланы биринде ишлейди. Анга жолугъама да жарсыуубузну айтама. Шифер тапса сояргъа жараулу мал берирге да айтама. Сора ол мажаргъанды»,-дейди.

Аны эшитгенде председатель къаты ачыуланады. «Да, юйюнге ахчала жауарыкъ. Аллай адамынг бар эсе мени быллай бир нек къыйнап турдунг. Алай къармашханынг ючюн аны да кечеме. Тамбладан башлап, мени  энчи шофёрум боллукъса. Женгил машинаны жюрютюрюксе. Бош заманынгда уа къошха ётюп, къочхар алып элтирсе»,-деди.

Хангерий сезеди шофёру аман акъыл этгенин.  Юч тёрт кюн озгъанда, «Къошха бардынгмы, къой алдынгмы»,-деп сорады.

-Алгъанма, кеси  малларыма къошуп турама. Бош кюнюмде шахаргъа жетдирликме,-дейди

-Алай эсе, игиди. Бюгюн барыр жерибиз, жумушубуз жокъду. Юйюнге бар,-деп шофёрун ашырады.

Ингир ала уа Хангерий колхозну механизаторларындан онбеш-оналты кишини жыйып, Биязуркъагъа къонакъгъа барады.

Къонакъланы сыйламай къалай  жиберлик эдинг. Бютюн да колхозну председатели аллынга келсе. Халжаргъа барып къошдан келген къойну сойду. Ол да азлыкъ этди да, дагъыда кеси малларындан бир эчки сойду. Аладан тышында да аракъы, сыра алыргъа да тюшдю.

Ол кюн Биязуркъа къонакъларына  жойгъан ахчагъа бир гитче той ётдюрюрге боллукъ эди. Ма, алайды колхозну председатели бла аны шофёруну хапары.