Ал жанында – газетни ишине къайгъырыу

Къонакъланы Хасан ариу тау эллерибизден биринде – Тёбен Чегемде – атасы Азретни уллу юйюрюнде туугъанды. Школну да мында бошап, артда КъМКъУ-ну орус-малкъар бёлюмюнде окъугъанды.

Бюгюнлюкде «Заман» газетни баш редактору Къонакъланы Хасанны журналистикагъа жолу «Къабарты-Малкъар» ГТРК-ны малкъар тилден бериуле бардыргъан бёлюмюнден башланнганды. Ары уа ол Къабарты-Малкъар къырал университетни тёртюнчю курсунда окъуй тургъан кезиуюнде келгенди. Ол вузну орус-малкъар бёлюмюню башчысы Ахматланы Ибрагим Хашимович бла сёлешип, андан ыразылыкъ да алады. Радиода ишлерге жаш адамла керек болгъанларын билгенден сора, ол кезиуде Созайланы Ахмат башчылыкъ этген бёлюмге келеди.

Анга радиону ишин ангылатхан, ол заманда анда ишлеп тургъан Этезланы Бахаутдиннге, Макытланы Камалгъа, Отарланы Мажитге, Гочияланы Сагидге хар заманда да ыразылыгъын билдиргенлей турады. Алача усталыкъ жаны бла бийик хазырлыкълары болгъан журналистледен аслам затха тюшюннгенди. Радиону бирси журналистика бёлюмледен энчилигин черте, анда бериуню бардыра туруп малкъар тилде шатык сёлеширге, аны (тилни) терен билирге керек болгъанын айтады. Бу жаны бла да Созайланы Ахмат анга кёп затны тюшюндюргенин чертеди.

Кеси уа бир-бирде, ауузунг бла сёлешген кезиуден эсе, тилни къол бла жазгъанда тынчыракъ боллукъ сунуп тургъанын да жашырмайды. Артда газет иш бла толусунлай шагъырейленнгенинде, аны алай болмагъанын ангылайды. Тилибизни журналистиканы къайсы бёлюмюнде да иги билирге, аны тюз хайырланыргъа керек боллугъун да.

Радиода ишлей, жазыучула бла тюбей тургъаны да анга профессионалча ёсе баргъанына себеплик этгендил Насыпха, биз а Тёппеланы Алимча, Толгъурланы Зейтунча, Мокъаланы Магометча, кёп башхалача белгили адамларыбыз тилибизни терен билип, бирсиле да юйренирча эталгъанларын айтыргъа боллукъбуз.

Дагъыда Хасан Азретович радиода уруннган жылларында, аны жангылыкъла бёлюмюнде ишлегенинден сора да, «Малкъар тангла» къуралып, анда да сынамын ёсдюргенди. Андан тышында да, дин жаны бла байламлы материалланы биринчи болуп къурап, Ахматланы Назир-хажи бла ушакъла бардыргъанды. Ол бериулеге уа жамауатны сейири уллу болгъанды.

Анда юч жылгъа жууукъ заманны ишлей, ол «Заман» газетге жаш адамла керек болгъанларыны юсюнден билдириуню окъуп, ары барыргъа кёлленеди. Газетни ол замандагъы баш редактору Гузеланы Исхакъ, аны орунбасары Гергъокъланы Исмайыл бла да тюбешип, газет ишни башхалыгъы неде болгъанын да ангылайды.

Газетни ол кезиуде иши уа бютюн къыйын болгъанды. Дежурство типографияда озгъанды. Алай эсе да, ол ишни экеулен бардыргъанларын, аланы бири абадан тёлюден, бирсиси уа жаш къауумдан болгъанларын чертирчады. Нек дегенде таматала ёсюп келгенлени тюшюндюрген, тёлюлени байламлыкълары жаны бла ол магъаналы жумуш болгъанын ангылайбыз.

Газетде ол кезиуде ишлей, Хасан да кёп затха юйреннгенди. «Мында ишлерге сюе эсенг, газетни хар кюнден окъугъан эт, кесинги материалынгда нени къалай тюрлендирилгенине да эсинги бур», - деп тюшюндюргенлерин а энди да унутмайды. Анга журналистиканы башха-башха ызларында ишлерге тюшген эсе да, аланы хар къайсысындан да айырмалыгъа, энчиге уа газетни санайды.

«Заманда» ишлей тургъанлай, Басма эмда информация министерствогъа Атталаны Жамалны (ол кезиудеги баш редактор) рекомендациясы бла ишге тохташады. Анда уруннганлыкъгъа да, он жыл чакълы бирни ичинде газет бла байламлыкъны юзмей, анга материалла жазып тургъанды.

«Элбрусоид» фонд бла да аллай байламлыкъ жюрюте, ары эндиге дери бир жерде да басмаланмагъан материалланы белгили адамларыбызны юслеринден хазырлагъанды. «Спартак-Нальчик» футбол команда премьер-лигада ойнагъан кезиуде да ол отчётланы федерал изданиялагъа, бизни газетибизге да жазып тургъанды. Таулу жашларыбызны юслеринден да алай.

Басма эмда информация министерствону реорганизация этгенлеринден сора уа, КъМР-ни Башчысыны пресс-службасында эки жылны ишлегенди. Андан а Атталаны Жамал аны «Заманнга» баш редакторну орунбасары болургъа чакъырады. Къонакъ улу газет ишни эбине ол заманда бютюнда тюшюннгенди. Жамал Жабирович, Къулбайланы Алий, Текуланы Хауа эм башхала кибик профессионалладан юйренирге тюшгенин а кесине насыпха санайды.

Газетде ол кезиуде ишлегенинде, 2014 жылда Сочиде Олимпиада оюнла бардырылгъанларында аладан материалла жиберип тургъанладан бириди Хасан. Ол андан жиберип, 5-6 кере Олимпиададан уллу бетле саулай басмаланнганлары да болгъанды.

Ызы бла уа ол КъМР-ни Басма эм асламлы коммуникацияла жаны бла къырал комитетини таматасыны орунбасары болуп ишлегенди. Комитетни реорганизация этгенден сора, Къонакъ улу РИА КБР деген информагентствода баш редактор болуп тёрт жылны уруннганды. Анда журналист болгъан а тынч тюйюлдю. Республикада болгъан жангылыкъланы бирси электрон изданияладан эсе алгъа чыгъарыргъа керек болады, кече-кюн да демей. Алай, ишни терк эмда мычымай тамамларгъа керек заманда уа, къайсы усталыкъда да профессионал хазырлыкъ бийик даражада изленнгени да сёзсюздю. Бютюнда кесини ана тили орус тил болмагъан адамгъа аны хайырланнган тынч болмазлыгъы баямды. Алай эсе да, Къонакъ улу анга берилген жумушну мычымай тамамлагъанды эмда журналистиканы бютюн терен ангылай баргъанды.

Ол РИА КБР-де ишлеген кезиуде бу басма орган РФ-де аны «Яндексде» жамауат аслам излеген жюз билдириу агентствону санына киргенди. Алагъа уа ИТАР-ТАСС-дан, Интер-факсдан да артха къалмай, тийишли даражада ишлерге керек болгъанды.

Бюгюнлюкде уа, белгилегенибизча, Къонакъланы Хасан «Заман» газетни баш редакторуду. Аны саулай да халкъыбыз сюйюп окъурча этер жанына эс бурады. Газетни бетлеринде белгили адамларыбызны, илмуда, саулукъ сакълауда, билим бериуде, эл мюлкде, бирси бёлюмледе болсун, атларын айтдыргъанланы, аланы айныуларына юлюш къошханларыбызны юслеринден жазылырына къайгъырады. Аны башчыча эм ахшы ышаны уа – жаш тёлюге ишлерге, ишни эбин билирге онг бергениди.

Ол журналистле къалай ишлерге керек болгъанларын жаш къауумгъа эсгертгенлей, юйретгенлей турады. Кесибизни газетибизни барлыгъы – ол миллетибизге уллу къууанч, къыйматлы да жумуш болгъанын да ангылатады. Биз да миллетбиз дер ючюн, театр, ансамбль, журнал, радио, телевидение да керек болгъанларын, алай эсе да, аланы барыны да ишин газет ачыкълагъанына да тюшюндюргенлей, аны ишин не къадар тап къураргъа, окъуучула бла байламлыкъны кючлерге талпыннганлай турады.