Къабардокъланы Якубну жашы Махти къыралгъа къыйыны кирген, анга не жаны бла да кертичи болгъан, жамауат ишге тири къатышхан адамладан бири эди.
Ол 1934 жылда Къашхатауда туугъанды. Кёчгюнчюлюкде Къыргъызстанда 1954 жылда ветеринар техникумну бошагъанды. Ол усталыгъы бла ишлеп да башлагъанды.
Халкъыбыз ата журтха къайтхандан сора, юйюр Барамтада (Вольный аул) тохтагъанды. Ол биринчи жангырыу жыллада харкюнлюк жашауубуз да жангы умутладан толуп, башха бояула алгъанды. Махти мында Къабарты-Малкъар къырал университетде 1963 жылда тарых-филология факультетни тарых бёлюмюн бошагъанды. Андан арысында ол Советский (Черек) районда комсомолну райкомунда секретарьлыкъдан башлап, башха комсомол, партия къуллукълада ишлегенди: КъМАССР-ни Министрле советинде инструктор, партияны Чегем райкомуну биринчи секретары, Къабарты-Малкъарны эл мюлк министрини орунбасары, «Сельхозхимия» биригиуню председатели, Нальчикде сют заводну генеральный директору болуп тургъанды. Тюрлю-тюрлю болумлада, къырал идеология тюрленнгенде, республикада низам бузулуп, къыйын политика эм социальный кезиу болгъанда да, ол кеси тутхан ниетден артха турмагъанды. Аны ючюн анга къырал власть органла бек ышаннгандыла, хурмет этгендиле, жамауат а намысын кёргенди.
Къайда ишлесе да, Махти халкъы бла бирге болгъанды. Ол затха шагъатлыкъ этген шартла топпа-толудула. Райкомда, обкомда, эл мюлк жаны бла ишлегенде да, кесине тынчлыкъ излемегенди, не узакъ эллеге, жайлыкълагъа да жетип, анда халны билип, не бла болушургъа боллугъун эсге алып, ол затны болдуруп тургъанды. Бир сейирим, ол сютню татыуундан ангылагъанды аны берген мал Хумаланда, Хаймашада, не башха къайсы жайлыкъда отлагъанын. Ма алай билгенди ол жерибизни татыуун окъуна.
Жамауат ишни юсюнден айтханда, Махти не заманда да миллетине къайгъыргъанды. Малкъар культураны бла миллет адет-тёрелени сакълау, аланы айнытыу жаны бла да кёп зат этгенди. «Балкария» фольклор-этнография тепсеу ансамбльни къуралыууна къатышханды. Андан башха да, республикада не тюрлю огъурлу башламчылыкъгъа да билеклик этгенди.
Малкъар халкъны кёчгюнчюлюк азаплыгъыны юсюнден алыннган «Дорога на край жизни» деген кинону продюсери, консультанты да болгъанды. Айхай да, анга къыйын салгъан башха миллетни адамлары бизнича терен сингалмагъандыла ол кёчгюнчюлюк бизге берген сынауну къыйынлыгъына. Болсада ол кино анга къарагъанлада жан къалтыратхан сезимле уа туудургъанды. Кино, биз сюйгенча тынгылы болмаса да, дуниягъа бизни азабыбызны юсюнден айтханды. Ол энди бир халкъны юсюнде да къайтарылмазча. Аны юсюнден анга биринчи кере къарагъан кюнде Махти: «Уллу экранда кёргюзтюлген къыйынлыкъ, бушуулукъ адамны сансызлай къоймайды. Бу иш бла биз жаш тёлюге, аны саулай да жокъ этерге боллукъ ачыу тюшгенде, халкъыбыз, жалгъан даулагъа хорлатмай, эсин жыйып, чыдамлыгъы, тёзюмлюгю, иш кёллюлюгю бла жашауун жангыдан къурагъанын, аны кючю къалай деменгили болгъанын кёргюзтюрге сюйгенбиз», – деген эди.
Солуугъа чыкъгъандан сора, Махти Чегем районну пенсионерлерини союзуну председатели, Россейни коммунист партиясыны Къабарты-Малкъарда комитетини кадрла комиссиясыны председатели, аны Нальчикде бёлюмюню биринчи секретары, КъМР-ни Жамауат палатасында Старейшинала советини келечиси болуп тургъанды. Аны Нальчик шахар округну жер-жерли самоуправлениясыны советини болжалсыз комиссиясына айыргъандыла. Ол анда социал болум, билим алыу, саулукъ сакълау вопрослагъа къарагъанды.
Жангы тёлюню жашау излемине кёре, ата журтха сюймекликде юйретиуню ол бек керекли ишге санагъанды. Нальчикни школларына сабийле бла тюбеширге аны терк-терк чакъыргъандыла. Тогъузунчу номерли мектепде Махтини акъыл сёзюне сабийле къалай эс буруп тынгылагъанлары эсимдеди. Школну директору уа мени бла ушагъында: «Сабийлени Къабардокъ улу сынамлы адамла бла тюбешдире турургъа керекбиз. Ма быллай ачыкъ ушакъладан сора, ала жашаугъа башха тюрлю къарап башлайдыла: ата-аналарын ангыларгъа, нёгерлери бла шуёхлукъда жашаргъа, миллет айырмай, игиге – иги, аманнга – аман дерге юйренедиле, иги ишле этерге итинедиле», – деген эди.
Къабардокъланы Махти Хочуланы Хызырны къызы Роза бла эки жаш бла эки къыз ёсдюргендиле.
Къырал, республика таматала Къабардокъланы Якубну жашы Махтиге кёп кере билдиргендиле ыразылыкъларын. Ол Урунууну Къызыл Байрагъы, Ленинни орденлери, Мамырлыкъ комитетни «За стабильность и сохранение мира в КБР» майдалы бла саугъаланнганды. Къабарты-Малкъарны Правительствосуну, СССР-ни Министрле советини, башха ведомстволаны да махтау къагъытларына тийишли болгъанды. Ол ата журтун, къыралын, аны адамын да кёлюнден сюйген, кимге да ахшылыкъ излеген, жарыкъ кёллю адам дуниясын 2015 жылда алышханды.
