«Жандауурлукъ бизни ишибизни магъаналы кесегиди»

Тиширыуланы Нальчик шахар совети  къуралгъанлы жыйырма жылдан атлагъанды. Аллай бир заманны ичинде  ала кёп  магъаналы жумушла тындыргъандыла, жандауурлукъ ишни да дайым  бардыргъанлай турадыла. Бу кюнледе  аны таматасы Лидия Хазизовна Дигешева бла тюбеп, ушакъ этгенбиз.

-Жыйырма жыл, ол  сен башчылыкъ этген организациягъа кёпмюдю, азмыды?

 -Сёзсюз, артха къарай, тамамлагъан ишлени  юсюнден айтсакъ,  кёп да тюйюлдю. Болсада иги кесек иш тамамланылгъанды. Кёп жангычылыкъла жашаугъа кийирилгендиле. Бизни организация коммерциялы болмагъаны себепли бир кесек  къыйыныракъ эсе да. ишибизни  чурум тапмазча бардырыргъа кюрешебиз.

Бюгюнлюкде советни членлерини саны 75-ге жетгенди, актив да барды. Ары киргенле ишде, жашауда да сынаулары болгъан адамладыла, болушлукъ этерге хазырдыла. Болсада 2001 жылда  бизни советни  кесине шахар администрация алады да, биз кеси аллыбызгъа: «Тиширыуланы шахар совети» болуп, ишлеп башлайбиз. Белгилисича, энди  республиканы  тиширыуларыны совети да жангыдан къуралгъанча  болады. Анга башчылыкъ этиуню    РФ-ни эмда КъМР –ни да сыйлы врачы, Нальчикде 1-чи номерли поликлиниканы таматасы Аулиат Фуадовна Каскулова  къолгъа алады.  Биз, кёп жумушларыбызны биригип, бирге келишип да тамамлайбыз. Жаланда   шахарда эмда аны тёгерегинде: Хасания, Акъ-Суу, Адиюх, Кенже, Вольный Ауул элледе жашагъанла бла ишлейбиз, ала уа белгилисича, битеу республиканы  тиширыулары бла байламлыкъ жюрютедиле.

 -Бюгюнлюкде уа къаллай ишле бардырасыз?

-Белгилисича,  «Сабий скверде» «Тиширыу жюрек» деген аллеяны салгъанбыз, андагъы терекчиклени саны отуз бешдиле. Кеслери да уллула болгъандыла, биз алагъа дайым да  жюрек жылыуубузну талай жылны ичинде  берип турабыз. Аны айтханым,  кёз-къулакъ болабыз, суу къуябыз, тёгерегин къазабыз. «Великолепие руками женщин» деген ат бла кёрмючле къурай тургъанбыз.  Аны КъМР -ни Культура фондунда республиканы Художниклерини союзуну болушлукълары бла ачып тургъанбыз. Анда жаланда  сурат ишлерге  хунерли художник  тиширыуланы ишлери кёргюзтюрлюп тургъандыла. Алагъа жаш къызчыкъла да тири къатышхандыла. Кёплени сурат ишлерге  фахмулулукълары да ачыкъланнганды. 

 Нальчикни библиотека системасыны арасында «Творения женского пера» деген ат бла поэзия ингирле  да бардырылгъандыла. Анга Моттайланы Светлананы, Зарина Канукованы, Биттирланы Тамараны, дагъыда кёп башхаланы дайым да чакъырып тургъаньбыз.  Ала, кеслерини назмуларын окъуп, соруулагъа да жууапла бергендиле. Дагъыда бардыргъанбыз бир ненча ишни. Сёзсюз, аланы мындан ары да къоюп къоярыкъ  тюйюлбюз. Дагъыда энчи белгилеп айтырча, жыл сайын бир аламат иш бардырып тургъанбыз. Ары балачыкъланы, ынналаны да чакъыргъанбыз. Хар келген адам кеси  къолу бла бир татлы зат, неда бир аш-суу хазырлап келтирирге керек эди. Аллай кюнледе, эшикде  узун стола салабыз. Аланы юсюнде болмагъан зат жокъду. Хычинден башлап, татлы  лёкъумлагъа, бёреклеге, къалачлагъа, конфетлеге дери да. Аланы барын да  ыннала кеслери хазырлап келтиредиле. Байрамны ахырында уа хар ашха-суугъа да багъа бериледи. Эм игилени уа  саугъалайбыз. Болгъан азыкъны уа  ары келгенле татыуун чыгъарып ашайдыла. Аллай заманда къууанчны чеги жокъду.

Жарсыугъа  пандемия  кийирилген эки жылны ичинде  адамланы жыйып ишле бардырырча онг жокъ эди. Энди  хар зат да тап болгъанды, насыпха, алгъынча, тири тишлеп башларбыз,  деген оюмдама.  Алгъаракълада уа тиширыуланы совети къурап, Черек, Терк эмда Проохладна районлагъа жолоучулукъла  болгъандыла. Таулу районнга баргъаныбызда къабартылыланы бла оруслуланы, башха миллетлени келечилеринден элтгенбиз. Терк районнга уа малкъарлы, оруслу  жашла бла къызла,  баргъандыла. Прохладнагъа уа  къабартылыла бла малкъарлыла. Ала  районлагъа барып,  айбат эмда тарых магъаналы жерлени кёргендиле,  культурадан, адет-тёреден да  юлюшлю болуп, сёзсюз миллет ашарыкъла бла да сыйланып  къайтхандыла. Тиширыуланы совети  Владикаввказгъа, Север Осетия -Аланияны башха айбат жерлерине, тау эллерине да  жолоучулукълагъа баргъандыла.

- Тиширыу шёндюгю дунияда жангыз кеси къалмазча, юйюрлени сакъларча уа къаллай жумушла тамамлайсыз?

 - Нальчикни Тиширыуларыны советини Уставы барды. Анга кёре жыйылыуубузда «О проблемах социальной защиты семей с детьми в г.о. Нальчика» деген вопросну сюзгенбиз. Анга кёре советни кийим фонду ишлейди. Кёп сабийли аналаны «Материнская слава» майдалгъа кёргюзтебиз. «Дружная семья - успешная семья» деген ат бла эришиуле бардырабыз. Ол Юйюрню кюнюне аталады. «Нальчикни жигер тиширыулары» деген эришиуде хорлагъанланы белгилейбиз. Сабийлени къоруулауну халкъла аралы  кюнюне атап, советни члени  Лариса Бабугоеваны башчылыгъы бла къолайсыз юйюрледен сабийлеге деп байрам къурап, кафеге элтип, «Эльбрус» кинотеатрда кинофильмлеге, гитчеле уа жомакълагъа  да къарар онг табадыла. Бабугоева дагъыда белгили жырчыланы концертлерине билетле алып да бериучюдю.

Уллайгъан адамланы да унутмайбыз: къарт адамла бла инвалидле жашагъан юйге терк-терк  барып, байрам этгенбиз, саугъала элтебиз. Акъылдан кем сабийлеге да эс бурабыз. Ала киногъа, концертге къарасала, бир бек къууанадыла! Унутмайма, аладан бири ортагъа чыгъып, асыры ыразыдан тепсеп башлагъанын.

Аллай такъыйкъала ючюн кюрешебиз биз. Сабийледен бла къартладан ыразылыкъ тапхандан уллу къууанч къайда. Хар жолдан болушлукъну бир юйюрлеге, къолайсызлагъа этип турмай, кёбюрек адамны къууандырыргъа, барын да унутмазгъа кюрешебиз. Ма бу кюнледе да  алты кёп сабийли юйюрню балаларын школгъа хазырларгъа себеплик этгенбиз.

- Бу талай жумушну тамамлар ючюн, сёзсюз, ахча да керекди. Баям, спонсорла болушлукъ эте  болурла  сизге.

- Насыпха, республикабызда огъурлу, тюз ниетли адамла кёпдюле. Ала сабийлеге бла къартлагъа болушургъа бир заманда да угъай демейдиле. Бир къауумуну атларын сагъынырыкъ эдим. Темиржанланы Владимир бла Люба, Хапаланы Зухура, Жантууланы Магомет, Моллаланы Алим, Улбашланы Руслан, Батчаланы Халимат,  Хочуланы Алий, Марина Казанчева, Лидия Азикова, Руслан Шумахов,Уяналаны Жанна, Роза Гетежева, Римма Эльдарова, МЧС-ни  КъМР-де   бёлюмюню  алгъыннгы башсычы Сергей Шагин, аны бусагъатдагъы  таматасы  Михаил Надёжин да  бизге кёз-къулакъ болурдан артха турмайдыла. Дагъыда кёп  башхала да ахчаларын, заманларын къызгъанмайдыла. Аланы барына да бек ыразыбыз. Бу жаны бла республиканы Башчысыны советниги Уяналаны Аминатны ишин, болушлугъун да белгилерге сюеме.

Кийимле фондубуз да Эмма Карданованы  бла Абдуллаланы Розаны кючлери бла  бюгюн да ишлеп турады.

- Муратларыгъызны юсюнден да  айтсанг эди.

- Жандауурлукъ ишибизни бардыргъанлай турлукъбуз. Къолайсыз юйюрледен сора кеслерине къараялмагъан къартла, къарыусузла да бардыла. Аланы газет окъуучула да бизге билдирселе, иrи боллукъ эди. Къолубуздан келгенни этерикбиз.

Бизни фахмулу тиширыуларыбыз кёпдюле, хар бирини энчи хунери барды. Аланы да эсге алгъанбыз. Ал жыллада «Вдохновение» атлы клуб ишлеп тургъан эди. Аны да жангыртыргъа дейбиз. Ары келген тиширыула сейирлерине кёре ушакъ нёгерле табарыкъдыла, бир тилли болуп ишлерча амал чыгъарыкъды. Кёп сабийли юйюрлеге, аналагъа дайым да эс бурургъа дейбиз. Шахарда жашагъан, литературада, искусствода, культурада, билим бериуде, медицинада, дагъыда алагъа ушаш башха ишледе  атларын айтдыргъан, махтаулу къызларыбызны сыйларыкъбыз.

Жыл сайын «Шахарны тиширыуу» деген ат бла конкурс бардырабыз, анда  эм иги тиширыуну советни членлери жыйылып ачыкълайдыла. Андан сора  къырал концерт залгъа чакъырып, анда кёп адамны аллында  сый-намыс беребиз.

-Лидия Хазизовна, заман табып сорууларыма жууап бергенинг ючюн сау бол.

 -Ахырында советге кирген, бизге болушхан тиширыуланы, бютюн да бек  а устазланы жангы окъуу жыл бла, республикабызны жюз жыллыгъы бла да  алгъышлайма, хар бирине да  саулукъ, эсенлик, жюрек тынчлыкъ тилейме.