Суу саулукъну мурдору

 Битеу дунияда косметологла адамны саулугъуна, ариулугъуна да сууну магъанасын чертедиле. Алай къаллай сууну, къаллай бир ичерге керекди? Аны юсюнден Огъары Малкъарны больницасыны врачы Чаналаны Аслижан бла ушакъ этгенбиз.

-Жаш бла къарт адамгъа сууну мардасы, баям, башха тюрлю болур?                             

-Абадан  адамны  чархында  40  литр  чакълы  бир  суу  барды,  башхача  айтсакъ,  адамны  саныны  жартысы  сууду.  Аны   болушлугъу  бла  бизни  этибиз  клеткаларына  витаминле  эм  микроэлементле тапдырыладыла. Суу нерваланы, жюрекни эм къан  тамырланы  ишлеулерин,  аркъа  сюекни  дисклерин  суусун зат бла жалчытады, жикледе амортизациялыкъ этеди. Суу ашны эритирге эм адамны кеси  керегине  тап  барыргъа  себеплик  этеди. Бек башы уа - суу жашлыкъны шауданыды. 

Алимле  адамны  къартайыуу  клеткалада  суусун  затны  жетмегени  бла  тюзюнлей  байламлыды,  дейдиле.  Адам къартая баргъаны сайын суусаплыкъ  сезим  азаяды,  аны хатасындан адамны чархы къуруйду.  Ма  аны  ючюн  абаданла  адамла суусун затланы къаллай  бир  ичгенлерине  эс  буруп турургъа керекди. Чархыгъызгъа  къаллай  бир  суу  керек  болгъанын  тергеген  къыйын  тюйюлдю.  Хар  килограмм    ауурлукъгъа  сутка  сайын 30 миллилитр суу керек эсе,  орталыкъ  эсеп  бла  70  килограмм чакълы бир ауурлугъу болгъан  адамгъа  2  литр  суу  керекди. Сиз уллу санлы эсегиз, андан  эсе  кёбюрек  суу  ичерге  боллукъсуз.  Суу  ичеригигиз  келмей эсе, саныгъызгъа кереклиси чакълы сууну табакъ бла бир шорпа ичип неда жемишле, тахта  кёгетле  ашап  табарыкъсыз.

   -Японлула эрттенликде къайнагъан жылы суу ичедиле дейдиле. Къайсы игиди: жылымы огъесе сууукъму?                            

-Эслей болурсуз, шахарда жаш адамла бара  тургъанлай  сууну  шешаны  башы  бла  уртлап-уртлап  ичедиле, алай этерге жарамайды, нек дегенде, ол  тёре  болуп  къалады, сора  ауузугъуздагъы  рецепторла  сезимликни  тас  этедиле, аны хатасындан суусаплыкъ  сезим  да  азаяды.  Алай  артыкъда  жыл  санлары  жетген  абадан адамлада болады.

Бек  игиси  –  кюннге  бир  неда  эки стакан суу ичип башласагъызды.  Сууукъ  суу,  ангинаны  къозгъаргъа  боллукъду  деген  къоркъуудан сора да, аш орунда эримеген ашны чегилеге сюреди.  Аны  хатасындан  аш  орунда  болум  бузулады.  Адам  ичерик  сууну  температурасы    жети - онбеш  градус болургъа керекди. Гара  сууну  сюйгенле  билирге  керекдиле:  кюн  сайын  ичерге  бир  литрде  бир - эки  грамм  тузлары  болгъан  суу  игиди.  Саулукъну игилендирирге жораланнган сууланы кёп ичерге жарамайды, битеу дарманладача, аланы  да къаллай бир ичерге керек болгъаныны мардалары бардыла. Бир-бирле, саулукълары осал эсе, аланы ахырысы бла да ичмезге керекдиле.

     - Таза суу, чай, жемиш суу – къайсы игиди?

-Суусапны жалчытырны бек иги мадары таза суу эсе да, чайсыз неда  жемиш  суусуз  болаллыкъ  болмазбыз. Анда заран жокъду.  Татлы  газ   суу    керек  тюйюлдю: алада бал туз кёпдю,  ол  а  семиртген  этерикди,  чархыгъызда  болгъан  затланы  алышыныуларына  да  чырмау  боллукъду. Сёз ючюн, бир стакан аллай сууда жыйырма грамм бал туз барды – тёрт рафинад кесекчик чакълы бир.

Лайт гара суула да артыкъ иги тюйюлдюле.  Нек  дегенде,  бал  тузну орунуна хайырланылгъан затла, адамны шытылы чегилерине жабышып, суусаплыкъны рецепторларын ишлемезча этедиле. Алайды да, сиз газланнган  сууну не къадар кёп ичсегиз да, ол къадар кёп ичеригигиз келеди. Андан сора да, суусаплыкъны иги кетерген ичги тюйюлдю.