Сырт сюек – саулукъну мурдору

Шёндюгю дунияда тюзюнлей  дарманладан сора да багъыу амалла кёпдюле. Сырт сюек аурумазча, ауруса уа,  аны алгъын халына келтирирча къаллай онгла  бардыла? Саусузла сырт сюеклерине операция этерге къоркъадыла, андан сора жюрюмей, тёшек болгъанла да аз тюйюлдюле.  Аягъы юсюбюзде болурча, кеси кесибизге болушур амалла бармыдыла? Бу соруулагъа жууапла излей, «Ваш доктор» клиниканы врачы Холамханланы Халиматха тюбегенбиз.

-Сууукъ жерде сыртыбыз бек биринчи нек  бузлап башлайды? Кёп ишлесек бахчада, биягъы белибиз нек тутады?

- Биринчиден, аз да къыйналгъанлай, адамны ауругъан жери кесин билдиреди. Сырты тынчайтмагъан адам кесин сууукъдан сакъларгъа керекди. Андан сора да, бир адам бла да тюйюшмей, къууанып, жарып жашаса, саулугъуна игиди. Ачыуланнганлай, саусузну  сырт сюегинде нервала биринчи къозгъаладыла. Сизни жюрегигизни къыйнагъан затланы унутуп, аз болсала да, жашауугъузда жетишимлеге ёхтемлене, ышара, къууана жашагъыз.

Кёпле кеслерини саусузла болгъанларын женгдирмезге кюрешип, бахчада къазауат этип ишлейдиле. Сора артда уа белим тутду деп, врачлагъа жюрюйдюле. Бел а тутар, кесигизни кючюгюзню билмесегиз, эталлыкъ-эталмазлыкъ ишигизни айырмасагъыз.

Дагъыда сырт сюеклери ауругъанлагъа жаяу жюрюу болушады. Йога, гимнастика  да хайырлыдыла, алай  кеси аллыгъызгъа кюрешмегиз. Сырт сюекни тёгерегинде шаугютлени кючлендирсегиз, ала аны корсетча къуршоулап, къаты тутарыкъдыла. Жарсыугъа, бир- бирде нейрохирургну болушлугъу да керек болады.

-Жукъларгъа жата туруп, чархыбызны кесибизге тап халда орнатыргъа кюрешебиз. Неге эс бурургъа керекди?

- Биринчиден, энчи тёшек  бла жастыкъ алыргъа керекди.

- Сизни акъылыгъызгъа кёре, сырт сюекни аурууларыны тамырлары къайдадыла?

- Эссизликде. Акъылбалыкъ болмагъан сабийле совет жыллада класслада къалай олтуруучу эдиле, эсигиздемиди? Устазла къынгырыракъ олтургъанланы къатларына мычымай жетип, тюзетгендиле. Дагъыда школлагъа врачла келип, скалиозлары болгъанланы баям этип, сабийлени аталарына  бла  аналарына къалай багъаргъа кереклисин ангылатхандыла.

 Жарсыугъа, шёндю профилактика иш бир кесек къарыусуз болгъанды. Заманында бассейннге элтирге, невропатологга барыргъа, багъыу гимнастика бла кюреширге керекди. Чурумла  бар эселе, ала кеси аллына кетерик тюйюлдюле.

-Шёндю сабийле, абаданла болсунла, тынгылы, мардалагъа кёре, жукълагъан да этмейдиле, кечге дери кинолагъа къарайдыла, Интернетде олтурадыла.

-Сырт сюек темирден тюйюлдю, анга солуу керекди. Тынгылы, татлы жукъусу  болмагъанны саулугъу бузуллукъду, сёгюллюкдю. Ишлей билген – аламатды, алай кереклисича солумагъан жашауун къысхартады. Саныгъызны -чархыгъызны сезерге, эшитирге юйренигиз. Хар адамны саулугъу къылыгъы, акъылы бла байламлыды. Сёз ючюн, хар сырты ауругъан адам ауурлугъун тинтгенлей турургъа борчлуду. Артыкъ ауурлукъ сырт сюекге жюкдю.

Не бек сюе эсегиз да жаулу, татлы, ундан хазырланнган  затланы, аланы кюн сайын ашамагъыз. Къууурулгъан этден эсе, сууда биширилгени игиди, аны да семиз болмагъаны. Жай келе турады, жемишлени-кёгетлени хайырлары бла субай болургъа алай къыйын тюйюлдю.