2013 жылгъа дери чыкъгъан телевизорла къачан эски боллукъдула

Айныу деген неге жетгенди! Энди битеу да федерал каналла цифралы технология бла ишлейдиле. Алай цифралы федерал каналланы къошакъ оборудованиясыз 2013 жылдан сора чыкъгъан телевизорла кёргюзталлыкъдыла. Башхалагъа уа, ала не къадар да багъалы болсунла, башхасы жокъду, энчи приставка сатып алыргъа тюшеди. Алай эсе, эски телевизорлары болгъанла уа не этсинле? Ол соруугъа жууапны  «Комсомольская правда» газет береди.

                         Тёрели телевидениядан не башхалыгъы барды?

Къараучулагъа ол баямды: биринчиси ариууракъ кёргюзтеди. Экранда чырмаулукъла, керексиз затла жокъдула: ол неда кёргюзтеди, неда - угъай. Сигналгъа бир тюрлю тыйгъыч чыкъгъанлай а, канал толусунлай «тас» болады.

Экинчиси метрли диапазонда жибериледи, цифралы уа – дециметрли. Аланы башха-башха антеннала тутадыла. Экинчиси биринчисинден эсе гитчерекди, алай аны телевышка жанына бурмай жарарыкъ тюйюлдю.

                            Эскиге нек саналлыкъдыла?

Цифралы сигнал биринчиден кодировканы ётеди, ызы бла уа телевизорда алгъыннгы халине келтириледи. Кодировка этиу технологиягъа сигналны жибериу формат дейдиле. Россейде аны DVB-T2 тюрлюсю хайырланылады. Ол 2011 жылда къуралгъанды, телевизорлада уа эки жыл озгъандан сора чыкъгъанды.

Эски телевизорла чыкъгъан заманлада сагъынылгъан формат энтта да жокъ эди да, ала цифралы  каналланы ма ол себепден кёргюзтмейдиле. Аны ючюн а алагъа энчи приставка керекди.

Алай бек эртте чыкъгъан телевизорла уа, сёз ючюн, «Рекордла», жангы технологиягъа арталлыда келиширик тюйюлдюле; сагъынылгъан приставкаланы алагъа къошар амал жокъду.

             Мени телевизорум къачан чыкъгъанын къалай билсин?

Биринчиден, аны сатып алгъанда берилген чекни табаргъа кюрешигиз эм анда жылгъа къарагъыз. Дагъыда телевизорну настройкаларын тинтип, анда тюрлю-тюрлю форматланы кёрюрге боллукъду. Алгъын, сёз ючюн, PAL, SECAM, NTSC деген тюрлюлери болуучу эди, шёндюледе уа анга сагъынылгъан DVB-T2 да къошулгъанды. Ол бар эсе – телевизоругъуз цифралы каналланы кёргюзтюрюкдю.

Форматланы къалай алышындырыргъа боллугъун телевизорну инструкциясында табарыкъсыз. Аны тасмы этгенсиз? Хата жокъду: настройкалада хар нени ангылагъан алай къыйын тюйюлдю.

                                 Антенна бла уа не хадагъа?

Юйде коллектив антенна (кёп фатарла хайырланыучу) орнатылып эсе, аны жангыртыу борч коммунальщиклени боюнларындады. Алай дачада, элде уа цифралы антеннаны къайгъысын кесигизге этерге тюшерикди.

Аны сатып алгъанда, ма бу затлагъа эс буругъуз:

Отоу антеннаны жаланда телевышка тюзюнлей кёрюннген жерде орнатырыкъсыз.

Вышка 25 километр узакълыкъда эсе, антенна тышында салынады.

Вышкагъа андан да узакъ эсе, сигналны кючлюрек этиучю аллай антенна алыргъа тюшерикди.

Телевышка сиз тургъан юйден къаллай бир узакъда эмда къайсы жанында орналгъанын интернетде карта.ртрс.рф сайтда табаргъа боллукъсуз.

Шёндю тири маркетологла «сигналны хар жерде да тутарыкъ» отоу антенналаны аяусуз реклама этедиле. Алай анга ийнаныргъа керекмейди: шахардан тышында жерледе жаланда юй башда орнатылгъан антеннаны хайырланыргъа боллукъду.

Къаллай бир ахча жоюллукъду?

Телевизоргъа къошуллукъ «цифра» приставканы багъасы 700-1000 сомду. Кёплеге аны сатып алыргъа тюшерикди. Льготниклеге уа бу жаны бла болушлукъ этерге дейдиле. Башхача айтханда, ала алгъа приставканы кеси ахчаларына сатып аллыкъдыла, ызы бла уа къоранчларын къайтарыргъа  МФЦ-гъа барып, заявление жазаргъа керек боллукъду.

Башында айтханыбызча, коллектив антенналаны связьчыла кеслери алышындырлыкъдыла. Элде хайырланыргъа боллукъ дециметрли антеннаны багъасы уа 800-1200 сомду.

Сакъ болугъуз: тюкенледе DVB-T2 угъай, DVB-T технологиялы болгъан эски приставкала да кёпдюле. Сатыучула аланы да сатып къоратыргъа кюрешедиле. Алай ала ишлерик тюйюлдюле.

Хау, дагъыда жангы телевизор сатып алыргъа боллукъду. Аны багъасы экраныны кенглигине кёре тергеледи. Сёз ючюн, 40 сантиметрликни багъасы кёп къалмай беш минг сомдан башланады.

Цифралы каналла

Бу технология бизни къыралда эки кезиуге сингдириледи. Он федерал канал быллай халда 2015 жылда окъуна ишлеп башлагъандыла. Ары: Первый канал, «Россия 1», «Матч ТВ», НТВ, «Петербург – 5-й канал», «Россия К», «Россия 24». «Карусель», «Общественное телевидение России», «ТВ Центр» киредиле. Келир жылда июнь айгъа дери ала энтта да аналог (тёрели) халда ишлеп турлукъдула, андан сора уа жаланда «цифрада» кёргюзтюрюкдюле.

Дагъыда быйылны ахырына дери жангы амалгъа энтта да он канал кёчерикди, ол санда: РЕН-ТВ, «Спас», СТС, «Пятница!», «Звезда», «МИР», ТНТ, МУЗ-ТВ эм ТВ-3. Аланы аналог тюрлюлери да башындагъылача келир жыл июньнга дери ишлерикдиле.

Алай бла быйыл 31 декабрьге дери DVB-T2 формат бла ишлеген  телевизорла эм азы бла жыйырма цифралы каналны кёргюзтюп башларыкъдыла.  Алай келир жыл июньдан сора жангы антенна бла приставка къошулмагъан эски телевизорла федерал каналланы кёргюзтюрюк тюйюлдюле.                                       

Жарахматланы Сафият хазырлагъанды.
Поделиться: