Жигерлигини белгиси – Ленинни ордени

Алгъыннгы къыралыбызны бек бийик саугъасы Ленинни ордени эди. Аны аскерде уллу жигитлик этгенлеге, урунууда бийик кёрюмдю болдургъанлагъа бергендиле. Жерлешлерибизни араларында анга тийишли болгъанладан бири Жанхотия элден Ёзденланы Шаухалды.

Бюгюнлюкде ол жыл саны келген акъсакъалды. Ишни къойгъанды, юйде жубанады: бахча ишлейди, мал тутады, жамауат ишге тири къатышады. Элде намысы, сыйы жюрюген хурметли адамладан бириди.

Жашау жолуну юсюнден айтханда, 1931 жылда Кёнделенде туугъанды. Урушну, андан сора кёчгюнчюлюкню да сынаргъа тюшгенди. Анда Къыргъызны Сузак районуну Сталин атлы колхозуна тюшеди. Шаухал ишчи жолун анда ара мюлкледе башлайды.  

Иш кёллюлюгю, къураучу хунери уа Азиядан къайтхандан сора бютюн ачыкъланнгандыла. Алгъа туугъан эли Кёнделенде колхозгъа ишге киреди. 1961 жылда уа «Гитче Къабарты» совхозгъа кёчеди. Мал ёсдюрюуде сынамы болгъан жашны къойчу къошха тамата этип  аладыла. Биринчи жылларын Шаухал былай эсгереди:

- Къошубуз Ингуш, Дюгер бла чекде эди. Мал кютерге жер эркин болгъанды. Мен ары баргъан биринчи жыллада андагъы малла ол тийрелеге келишмей эдиле, ашны эркин берип кюрешгенликге да. Хар сюрюуден айгъа 14-15 къой ёле эди. Ол а бек уллу кёрюмдюдю. Иги жаны бла угъай, къоранчы бла.

Бек алгъа мал ашха, суугъа эс бургъанма. Аны бир кезиуде бергенлей тургъан эдим. Нёгерлерими ол жорукъгъа юйретген эдим. Къырылгъанлары аз бола башласа да, ол малладан хайыр аз эди. Зоотехнигибиз бар эди, эбизе жаш, Сергей Гелашвили деп. Анга айтхан эдим бу тийрелеге башха къумалы мал келиширикди деп. Ол а: «Сагъыш этербиз», - деп кетген эди.

Сора бираздан кесибизде меринос къойланы кетерип, аланы орунларына Ставропольдан полутонкорунный къумалысын  келтиребиз. Мени къошума жети жюз жыйырма ана къой берилгенди. Хар къошну кютерге кесини жери болгъанды. Андан сора да 600 грамм тартылгъан аш берип тургъанбыз.

Ашлары да иги болуп, аны юсюне тынгылы да къаралгъан малла терк айныйдыла, семиредиле. Тиши малла элли килограммдан атлайдыла. Къочхарлада уа жетмиш килограммдан азы жокъду.

Бизни республикадан, Шимал Осетиядан алимле Шаухалны ишин тинтгендиле. Хар малгъа картотека этедиле. Не зат, къачан, къаллай бир  ашагъанларын жазгъанлай тургъандыла. Къошда жети жюз жыйырма ана къой болгъанды. Иги  къарагъанларыны хайырындан малланы къырылгъанлары къалып, хар жюз ана къойдан жюз къыркъ къозу алып тургъандыла.

Андан тышында, иги жюн да. 1963 жылда ахшы кёрюмдюлери ючюн Ёзден улу нёгерлери бла республикада биринчи жерге чыгъады. Ишни къоюп кетгинчи, 1979 жылгъа дери алчылыкъны ычхындырмай тургъанды. Ол жыл юй бийчеси къаты ауруп, ишни къояргъа тюшеди. Жанхотияда юй алып, ары кёчеди.

Шёндю уа уруннган кюнлерин, биргесине ишлегенлени да терк-терк эсгере, жашау жолуну, ишчи нёгерлерини юслеринден сюйюп хапар айтады.