«Атамдан андан сора хапар эшитмегенбиз»

Сейир эм бушуулу къадарлы юйюрле миллетибизде не заманда да кёп болгъандыла. Ол затла тюрлю-тюрлю шартла бла байламлы эдиле. Озгъан ёмюр ол жаны бла бек кюйсюз эди. Бирле - акъ аскерчиледен, экинчилери большевикледен къыйналгъандыла. Думалачы Гемуланы Омарны юйюрю аллайладан бириди.

Омарны тёрт жашы болгъанды: Къаплан, Азнор, Адилгерий эм Аслангерий. Аладан юйюр къураргъа жаланда Аслангерийге буюрулгъанды. Аны эки жашы бла къызы болгъанды: Масхут, Къазий эм Лейля. Масхут былтыр дуниясын алышырдан алгъа, бу эсгериулерин туура этген эди: «-Атамы къарындашларындан бири Адилгерий къойла кюте барып, ала туманда юркгенде ызларындан чабып, жардан кетип ёлген эди.1919 жылда Думалагъа большевикле келгенде, аппам аланы алларына чыгъып жарыкъ тюбегенледен бири болгъанды. Ол кезиуде жууугъубуз айтхылыкъ Гемуланы Ако да къызылла бла эди. Кёп да бармай а, элге Холам бла аууп, акъла жанында урушхан унтерофицер Заурбек Даутоков келеди. Ол большевиклени кетерлерин сакълап туруп, кесини башкеслери бла жетген эди. Бек биринчиден, ол мени къарт аппамы бла жашы Къапланны тутуп алып кетген эди.

Азнор а Холамда Габаланы Исламгъа барып жашагъан анасыны эгечине ыфчык бла аууп къачхан эди. Алай аны да анда Шакъманлары тутуп, асмакъгъа асадыла. Алай бла жаланда мени атам къалады.

Аппамы бла Къапланны ёлюклерин а Яникойгъа кёчюп келген думалачы Улбашланы Саният тапхан эди. Беш къарындашны жангыз эгечи, тутулгъан къарындашы Доммайны излей барып, ол Омарны бла Къапланны ёлюклерине жолугъады. Кесини къарындашын тапмайды, алай Гемуланыкъыланы алып келип, Яникойда асырайды.

Даутоковчула ол заманда Думалада 9 юйню кюйдюрген эдиле. Аппамы анысына бла эгечине 60 эм 40 чыбыкъ урадыла. Большевикле келедиле деген хапар чыкъгъандан сора уа терк окъуна жыйылып къачып кетген эдиле. Мени атамы уа сыгынла ичинде букъдуруп сакълагъандыла.

 Жетген жаш болгъаны себепли, элде маллагъа тамата, бригадирлик да этип тургъанды.

Уллу Ата журт уруш башланып, аскерге чакъырыу баргъан кезиуде  аны жыл саны 60-дан атлап эди. Сора мында тюбюнде таматаладан бири аны биреуню орунуна урушха ашырыргъа оноу этеди. Ол себепден аны 1942 жылда Гескентиде малладан алып кетедиле. Биргесине урушда аны хушто сыртчы Тохаланы Далхат бла булунгучу Сарбашланы Салах болгъандыла. Ала айтханнга кёре, Полтавада ала баргъан эшалонну немислиле топла бла атхан эдиле. Къадары болгъан сау къалады, атамдан а андан сора хапар эшитмегенбиз».

 

 

           

Къасымланы Аминат. Суратда: Биринчи рядда онг жанындан тертюнчю Гемуланы Омарды.
Поделиться: