Муратым, тренер болуп, Малкъаргъа къайтыргъады

Спорт бла кюрешген жашларыбызны, къызларыбызны хорламларын кёрсек, айхай да, къууанабыз. Алай хорламлагъа жол а тынч тюйюлдю – кёп затха чыдаргъа, къуруда чыгъа тургъан чурумлагъа къарамай, алгъа барыргъа керекди. Насыпха, миллетибизде аллай адамларыбыз кёпдюле. Аладан бири  Алтууланы Магометни бла Гадийланы Ануарны къызы Клюзаны жашлары Асланды.

Аслан Огъары Малкъарда туугъанды, ёсгенди, школну да анда бошагъанды. Нальчикде Къабарты-Малкъар къырал университетде юридический жаны бла усталыкъ алгъанды. Болсада  жашауун а спорт бла байлар муратлыды. Жаш жарау этеди, бизнесин бардырады, юй бийчеси  Мамийланы Жамиля бла юч сабийни ёсдюреди. Бюгюн ол бизни ушакъ нёгерибизди.

- Аслан, спорт бла къалай кюрешип башлагъанса, аны бу къыйын тюрлюсюне къалай бла келгенсе?

- Спорт бла кесими таныгъанлы бери кюрешеме. Кёбюсюнде боксдан жарау этгенме, бир кесекни тутушуп да кёргенме. Боксдан биринчи тренерим Гузоланы Асхат болгъанды, спортха мени ол келтиргенди. Андан сора Эндрейланы Дауутну къолунда юйреннгенме. Ол физкультурадан да устазым эди.  Студент заманымда да боксну унутмагъанма - Хапаланы Салихде жарау этгенме. Ол  башха-башха школлада спорт залланы арендагъа алып, алай юйретгенди. Кюндюз окъууда тургъанбыз, ингирде уа – залда. Эришиулеге школ заманымдан бери да къатышама, республикалы турнирледе хорлагъанма. Алай профессионал халда эришиб а алгъаракълада къатыш единоборстволадан башлагъанма.
 

- Ол заманда Огъары Малкъарда спорт бла кюреширча онгла бармы эдиле?

- Спорт комплексни энди ишлегендиле, ол жыллада уа школда секциягъа жюрюгенме.
 

- Баям, анча жылны жарау этгенин единоборство бла кюреширге иги себеплик болгъанды?

- Хау, спортну бу тюрлюсюне карате, бокс, тутушуу да киредиле. Алай неден да бег а бокс бла кюрешгеним болушханды. Анда жорукъла жокъдула дегенликге, ала бардыла. Бир-эки жылны Тюменланы Альберт, аны бла жарау этгенле бла юйрениу-жарау этиу жыйылыулагъа бара тургъанма. Кертисин айтханда, единоборстволагъа Альбертни юсюнден эшитгенден сора эс бургъанма, ол кёплеге юлгю болгъанды. Бюгюнлюкде тюйюшню ММА тюрлюсю бла кюрешеме, Бабугентде, Минги тауда жараулагъа Альберт бла барыучума.
 

- ММА-да эришиуледе уа сынамынг бармыды?

- Эки ай мындан алгъа Ставропольда болгъан эди турнир. Анда рингге 70 килограмм ауурлукъ категорияда чыкъгъанма. Спортну башха тюрлюлериндеча болмай, анда бир ауурлукъ категорияда жангыз экеулен тюйюшедиле. Бир кесек аууруракъ тартханым ючюн, терк окъуна арыгъыракъ болургъа тюшгенди. Аны ючюн къарыуум бираз таркъайып, хорлаялмагъанма. Бусагъат, келир жылны аллында, энтта бир даражалы эришиу боллукъду да, анда хорларгъа кюреширикме.
 

- Рингге чыкъгъан тынч иш тюйюлдю, бютюнда биринчи кере. Къоркъгъанынг, сагъайгъанынг болгъанмыды?

- Хар ким да къоркъады. Алай былайда сёз чып тюшюреме, ачыйма деген къоркъууну юсюнден бармайды. Аллай жерде санга къараргъа келгенлени алларында жууаплылыгъынгы сезесе, аланы жарсытыргъа сюймейсе. Къытдыргъанымда, биргеме келгенле кёл этидиргендиле, алай мен а алыкъа кесими кечалмайма.  
 

- Спортдан тышында бир башха зат бла уа кюрешемисе?

- Бизнесим барды, алай бусагъатда манга биринчи жерде спортду. Бу спортха кеч келгенсе (бусагъатда Асланнга 33 жыл болады. – авт.), анга къартса дерикле да болурла. Алай мени жаш адамлагъа айтырыгъым, 20-25 жыл толгъанды, манга спорт бла кюреширге кечди деп мугурайып, тохтап къалыргъа жарамайды. Арымай-талмай, кючюнгю аямай жарау этиу  муратынга жетдирмей къоярыкъ тюйюлдю, ол къыйынынг зырафына кетмез. Фахму, кюрешмесенг, тас болуп кетеди, къыйынынг а - угъай. Мен оюм этгенден, спорт адамгъа кюч-къарыу бергенден тышында, чыныкъдыргъан этеди.
 

- Мен тюз ангылай эсем, спорт бла кюрешиуню баш магъанасы алтын майдалла угъай, юйретиудю?

- Хау, жаш тёлю жетишимли адамлагъа къарап, алача болургъа итинирча этерге керекди. Ала, заманларын бошуна оздуруп, тютюн ичип, башха аман къылыкълагъа алданып, орамлада керексизине айланмазча. Инсан спортда не излегенин да табарыкъды – тенглени, усталыкъны, файданы да. Алай къатыш единоборстволагъа 8-9-жыллыкъ сабийни бериуню дурус кёрмейме, бу жыл санда тутушуу, жюзюу, гимнастика игидиле. Нек дегенде  мында саулукъгъа чып тюшерге къоркъуу бек уллуду.
 

- Баям, спортну артыкъда бек сюесе?

- Гитчелигимден  бери да анга жюрегим бла берилгенме. Эрттенликде 3-4 километрни чабама, ингирде бек азындан эки сагъатны бокс залда ётдюреме. Къарындашым да карате бла кюрешгенди. Кесими юч сабийим барды – эки къыз бла бир жаш. Алыкъа гитчечикледиле, алай ёсселе,  спортха берликме.  
 

- Альбертча, дуния даражада тюйюшюрге умутунг бармыды?

- Хазна, тюйюшюп, иги сынам жыйып, Малкъарда тренер болуп къалыргъады муратым. Кеси заманымда тренерим манга, башда айтылгъаныча, аман къылыкъладан сакъланыргъа юйретгенди. Школда юйретмеген затлагъа, сёз ючюн, тютюнню, ичгини зараныны юсюнден  ол тюшюндюргенди. Мен да, сабийлени юйрете, халкъыма жараргъа сюеме.
 

- Бусагъатда кёп фахмулу жаш спортчуларыбыз жарауларын тыш республикалада бардырадыла. Сен анга къалай къарайса?

- Жарсыугъа, ала мында къалсала, ёсмейдиле. Халкъыбыз спортну хайырлылыгъын, игилигин алыкъа иги ангыламагъанчады. Хунерли сабийге къараргъа, анга болушлукъ этерге, айнытыргъа керекди. Мен тренер болуп, менде жарау этген сабийле тышына кетерге сюйселе, аз да тыярыкъ тюйюлме – барсынла, хорласынла, миллетибизни атын айтдырсынла.