Къууанч, ёхтемлик, бир бирге хурмет этиу

Къарындашлыгъыны кючю
Халкъны бирлигини кюнюне жораланып Нальчикде «Кючюбюз бирликдеди» деген ат бла тёрели республикалы фестиваль ётгенди. Ол Къабарты-Малкъар къырал университетни алим советини залында «Халкъланы бирликлери – Хорламны ёзеги» деген конференция бла башланнганды. Аны КъМР-ни Миллетлени ишлери эмда жамауат проектле жаны бла министерствосу, Россейни халкъларыны ассамблеясыны регион бёлюмю,

Маданият фонд, Халкъла аралы черкес ассоциация, КъМКъУ къурагъандыла.

Кенгешге власть органланы, жамауат организацияланы, билим бериу эмда илму учрежденияланы, миллет-маданият араланы, дин биригиулени келечилери, тюрлю-тюрлю аскер къаугъаланы, ол санда СВО-ну да ветеранлары къатышхандыла. Аланы алгъышлай, Россейни халкъларыны ассамблеясыны регион бёлюмюню таматасы, Халкъла аралы черкес ассоциацияны президенти Хаути Сохроков Къабарты-Малкъар кёп халкъланы келечилерин бирикдирген республика болгъанын чертгенди. Аны жеринде жюзден артыкъ миллетни келечиси мамырлыкъда бла келишиулюкде ырахат жашагъанларын белгилегенди.

Аланы бирикдириуге, адет-тёрелерин, маданият хазналарын да сакълаугъа Маданият фонд уллу къыйын салгъанын белгилеп, Хаути Хазритович аны таматасына ыспас этгенди.

Россейни халкъларыны ассамблеясыны регион бёлюмю 2022 жылдан бери ишлегенин айтып, докладчы ол тындыргъан жумушланы бир къауумун да туура этгенди. Ала уа асламдыла – энчи аскер операциягъа къатышханлагъа болушлукъ этиуден башлап жаш тёлюню патриот ниетде юйретиуге дери да.

КъМР-де Адамны эркинликлери жаны бла уполномоченный Зумакъулланы Борис а Россейни халкъларыны ассамблеясы кёп жылладан бери да миллетлени араларында мамырлыкъны эмда шуёхлукъну кючлендириуню магъаналы кесеги болуп келгенин чертгенди. Жамауат ишлеге тири къатышханын, адет-тёрелени сакъланыуларына, маданиятны айнытыугъа уллу къошумчулукъ этгенин айтып, республикада бу организацияны уллу сыйы жюрюгенин белгилегенди.

КъМКъУ-ну проректору Мурат Гукепшев окъуу юйде быллай кенгешлени бардырыу жаш тёлюню адеп-къылыкъгъа юйретиуде магъаналары уллу болгъанын эсгертгенди. КъМКъУ республикада мамырлыкъны кючлендириу жаны бла башламчылыкълагъа не заманда да себеплик этерге хазыр болгъанын билдиргенди.

КъМР-де «Ата журтну къоруулаучулары» социал фондну филиалыны координатору Ахмед Пачевни оюмуна кёре да, быллай тюбешиуле тарых магъаналы шартланы сакълаугъа уллу себеплик этедиле эмда жаш тёлюге халкъланы араларында биригиулюкню магъаналылыгъына тюшюндюрюрге болушадыла.

Конференциягъа къатышханла  къырал структураланы бла билим берген эмда жамауат организацияланы араларында бирге ишлеуню бютюн кючлендирирге кереклисин эсге алгъандыла.

Кёп тюрлюлюк
Байрам андан ары Къырал концерт залда бардырылгъанды. 
Къабарты-Малкъарда бир бирлери бла келишиулюкде жашап тургъан халкъланы келечилери фестивальгъа тынгылы хазырланып келгендиле. Аланы къайсы миллетден болгъанларын кийимлеринден билирге боллукъ эди. 
Тёреде болуучусуча, къонакъла, ол кюн ары келген башхала да хар маданият араны кёрмючлери бла шагъырейленнгендиле, ашарыкъларыны татыуларын да кёргендиле. Сора мекямны экинчи къатысына чыгъып, мастер-класслагъа къарагъандыла, «Шуёхлукъну терегинде» атларын бла алгъышлауларын жазгъандыла.

Келгенлеге аламат концерт да кёргюзтюлгенди. Ызы бла уа хычыуун жумуш тамамланылгъанды. Россейни халкъларыны ассамблеясыны КъМР-де бёлюмюню башчысы Хаути Сохроков кёп жылланы республикада тюрлю-тюрлю къуллукълада ишлеп келген Людмила Федченкогъа,  КъМР-де Адамны эркинликлери жаны бла уполномоченный Зумакъулланы Борисге эмда «Кюн шахар» сабий чыгъармачылыкъ академияны 11-чи классыны окъуучусу,  алгъаракълада  Махачкъалада бардырылгъан «Гордость нации-2025» деген алтынчы битеуроссей жамауат премияны округдагъы кезиуюню «Поколение ум» деген бёлюмюнде хорлагъан Жангоразланы Нюржаннга  саугъала, гюлле да бергенди.

– Мен да ол кюн Дагъыстанда эдим, Къабарты-Малкъардан хунерли къызчыкъны атын айтханларында, асыры къууаннганымдан, ёрге тургъан эдим. Нюржанча къызларыбыз, жашларыбыз мындан ары да кёп болсунла, бу къызчыкъгъа уа хар этген иши жетишимли бола барырын сюйгеними билдиреме, – дегенди Хаути Хазритович.

Андан сора Людмила Федченко, Зумакъулланы Борис да, аланы къыйынларына бийик багъа бергенлери ючюн жюрек ыразылыкъларын билдиргендиле. «Къырал саугъаларым кёпдюле, алай бу жамауатны атындан берилгени себепли манга бютюн багъалыды», – дегенди Людмила Михайловна.

Зумакъулланы Борис да быллай байрамла адамланы бютюн бирикдиргенлерин, бир бирни адет-тёрелерин, маданият хазналарын, ол угъай да, ашларын, сууларын, билирге да себеплик этгенлерин, алай эсе уа халкъланы жууукълашдыргъанларын чертгенди. «Барыбыз да ма былай, бир бирни ангылап, жашау этгенибиз уллу насыпды», – дегенди.

Фестивальгъа къатышханла усталыкъларын аямагъандыла. Ата журтха, бирликге, шуёхлукъгъа, бир бирни ангылаулукъгъа жораланнган жарыкъ жырланы Жуболаны Жамболат, Азамат Цавкилов, Тимур Жаманов, Милана Вологирова, дагъыда башхала да эшитдиргендиле. «Эльбрус», «Арабеск», «Кавказны танглары» той-оюн къауумла уа жарыкъ тепсеулери бла къараучуланы бютюн къууандыргъандыла. Анга аланы узакъгъа созулгъан къарслары шагъатлыкъ этгендиле.

«Алан» жамауат организация бла КъМКъУ-ну Отарланы Керим атлы маданият арасы малкъар халкъны миллет кийимлерин бла ашларын кёргюзтгенлерин да энчи белгилерчады. Нек дегенде алагъа бла къабартылылагъа эки узун стол берилгенди, алада тырнакъ басар жер жокъ эди. Ашладан сора да, кийизлени, къолда эртте заманлада жюрютген затланы да кёрюрге боллукъ эди.