«Ата журтубузну тамбласы ючюн хар бирибиз да жууаплыбыз»

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасы къурап, республиканы Парламентини мекямында «Ата журтха ишлерим бла къуллукъ этеме!» деген ючюнчю граждан форум бардырылгъанды. 

Аны ача, палатаны башчысы Хазратали Бердов 2025 жыл къыралыбызгъа энчи магъана тутханын, ол Ата журтну къоруулаучуну жылы болгъанын эмда быйыл Уллу Хорламны 80-жыллыгъы белгиленнгенин чертгенди. 
- Ата-бабаларыбыз, жанларын-къанларын аямай, гитлерчилери ууатхандыла, бюгюн а жигит жашларыбыз энчи аскер операцияда башын жангыдан кётюре башлагъан фашизм бла уруш этедиле. 1941 жылда биринчи кере эшитилген «Хар не да фронт ючюн! Хар не да хорлам ючюн!» чакъырыу шёндю да магъанасын тас этмейди. Къазауатха баргъан уланларыбызгъа билеклик этер муратда россейлиле миллетлерине бла динлерине, жыл санларына, билимлерине бла усталыкъларына къарамай биригедиле, кюн сайын алагъа гуманитар болушлукъ жыйып жибередиле. Жангы регионлада жашагъанлагъа саулай къырал къайгъырады. 

Хорлам ючюн кюреш жангыз фронтда угъай, тылда да барады. Жууаплылыкъ уллуду, багъа – ёсе келген тёлюлени тамблагъы кюнлериди. «Кесибизникилени атмайбыз» сёзле миллионла бла саналгъан инсанланы бирикдиргенди, биз ийнаныуну тас этерге, къолланы бошларгъа эркин тюйюлбюз. Къыралыбызны Президенти Владимир Путин айтханыча, урушда, тылда да Хорлам болуруна керекли битеу къыйын салынырыкъды, - дегенди Хазратали Александрович. 

Ызы бла республиканы Правительствосуну председателини орунбасары Залим Кашироков жыйылгъанлагъа регионну Башчысыны бла Правительствону атларындан форум ишин жетишимли бардырырын тежегенди. «Башда сагъынылгъаныча, быйылгъы жылны магъанасы уллуду, быйыл эм ахшы тёрелерибизни сакълаугъа энчи эм бурулады, хар инсаннга да туугъан жерни магъанасы къайтарылып эсгертиледи. Бусагъатда мында Уллу Ата журт урушну кезиуюндеги чакъырыуланы кёрмючю барады, ала бусагъатдагъы халны суратлагъанчадыла, араларында украин тилде жазылгъаны да барды. Украинли халкъ орус цивилизацияны кесеги болгъанды, заман ёте баргъанда, ол ёзегине къайтырына ышанырчады. Миллетибизни тарыхында Ата журтха къуллукъ этиуню, кертичиликни тёрелери, айхай да, сакъланнгандыла. Ол къачан да эм сыйлы ишге саналгъанды», - деп къошханды.    

«Халкъланы бирликлери – Россейни Хорламыны мурдору» деген темагъа билдириуню Россейни Президентинде миллетле аралы байламлыкъла жаны бла советни келечиси Хаути Сохроков этгенди. Ол айтханыча, республикабызда бюгюнлюкде эки жюз чакълы миллетни келечилери жашайдыла. Аны бла байламлы уа ол кёп тюрлюлюкню сакъларгъа, алай бла регионну айныууна къыйын салыргъа керекди. Хар инсан да кесин уллу россейли юйюрню келечисича сезерча, тарыхы, маданияты бла ёхтемленирча этерге тийишлиди. Арт онжыллыкълада тёлюлени тин-ниет жаны бла, дуниягъа огъурлу кёз къарамны тохташдырыу жаны бла юйретиуде кемчиликле жиберилгендиле, бусагъатда ол халны тюзетиуге, ёсе келген тёлюле туугъан жерлерине сакъ болурча этиуге уллу магъана бериледи. 

- Ол мурат бла тарых магъаналы кюнлеге аталып аслам жыйылыула, тюбешиуле, фестивальла, «тёгерек столла» бардыргъанбыз. Энчи аскер операциягъа къатышханлагъа, ёлген аскерчилени юйюрлерине дайым да болушлукъ этерге кюрешебиз, аланы ёксюз къалгъан сабийлерине кёз-къулакъ болабыз. Окъуучула уа къазауатда жашларыбызгъа письмола жазадыла, ала да гитчеледен келген къагъытланы сюйюп окъугъанларын белгилейдиле. Миллетле кёпдюле, къыралыбыз а бирди, аны унутмайыкъ, - деп чертгенди докладчы. 

Энчи аскер операцияны ветераны, республиканы Парламентини депутаты Герман Шевчук а аскерчи жолуну юсюнден билдиргенди. Герман Алексеевич эм къызыу къазауатла болгъан жерлеге гуманитар болушлукъну элтгенлей турады. 23 жылында Таджикистанда аскерде къуллукъ этгенди, анда беш жылдан аслам заманны тургъанды, ол жерли миллетни тарыхы, маданияты бла шагъырейленнгенди. «Кюн айтып-айтмазча къыздыргъанды, битеудуния халлада да кесини энчиликлери болгъандыла – экимингинчи жыллада америкалы аскерле Афганистандан чыкъгъанда, халкъла аралы терроризм тирилип, быллай болумлада нёгерлерибиз бла аскерчи борчубузну толтургъанбыз. Энчи аскер операциягъа биринчи кюнлеринден къатышханма, алай анда тургъаныбыз бир башха жерге ушамагъанды, аны суратларча сёз тапхан къыйынды. Запад бирлешип болушхан душман бла уруш этгенбиз, бюгюн да мамыр жашауубуз ючюн кюреш тохтамайды. Контузиядан сора юйге къайтыргъа тюшгенди, атама-анама, тенглериме да къатымда болгъанлары ючюн, мени депутатны къуллугъуна тийишли кёрген республиканы хар инсанына ыразылыгъымы билдирирге сюеме, аланы ышаныуларын алдатмаз ючюн, битеу кючюмю саллыкъма», - дегенди ол. 
Тёрели тин-ниет хазнаны сакълауда муслийман дин ахлула, дин биригиуле къаллай иш тамамлагъанларыны юсюнден республиканы Муслийманларыны дин управленияларыны башчысы Хазраталий Дзасежев билдиргенди. 

- Россейни Президентини «Тёрели Россейни тин-ниет байлыкъланы сакълауну эм кючлеуню юсюнден» 809-чу номерли буйругъу къабыл кёрюлгени бла ишибиз бютюн тири толтурулуп тебирегенди. Указда чертилгенича, тин байлыкъла кёп миллетли къыралыбызны айныуунда ызларын къоядыла, тин хазна мюлкден багъалы болгъаны айтылады. Дин биригиулеге, тёрели динлеге болушлукъ этиу, аланы жамауат ишлеге тири къатышдырыу, осал ниетлени сюргенлеге къажау ишге къошуу – ахшы эсеплеге келтирмей къоймайдыла. Аны хайырындан жаш адамлагъа ушагъыусуз жашау этерге, жюреклерин огъурсузлукъгъа бийлетирге жарамагъанын ангылатырча кёп онг чыгъады, радикализмни жолу кесилирча уллу жарыкъландырыу иш тындырабыз. Динде, миллет адетлерибизде да юйретилгенича, абаданнга намыс этиуню, гитчеге жол бериуню, ниет тазалыкъны ниетлери сингидириледиле, - дегенди Хазраталий Олиевич. 

Оюмун Нальчикде преподобный Симеон Столпникни соборуну бабасы Сергей Сорокин да билдиргенди. Килиса огъурлу ишлерин, ол билдиргенича, жамауат жашауну къайсы кесегинде да тындырады. Энчи аскер операция ол бек алгъа адамлыкъны, динни къоруулар муратда башланнган къазауатды. Соборда хорлам бизни болур ючюн, аскерчилеге саулукъ, кюч излеп, кюн сайын тилекле этиледиле, болушлукъ жыйылады, бабасла уруш баргъан жерде аскерчиле бла тюбешедиле, вахталагъа барадыла.          

Чегем районну башчысыны социал жумушла  жаны бла орунбасары Жанна Арипшева районда жаш тёлюню Ата журтха сюймекликде ёсдюрюу жаны бла къаллай иш тамамланнганыны юсюнден билдиргенди. Ол айтханыча, анда окъутууну бла юйретиуню бир майданы къуралгъанды, сейирлери болгъан органланы бла службаланы келечилери бла тюбешиуле къураладыла, тарыхыбызны махтаулу кезиулерини юсюнден сабийлеге тёрели халда билдириледи.

Элбрус районну жер-жерли администрациясыны баш специалисти Ахматланы Ариужан къыралыбызны битеулю ишине хар инсанны да къошумчулугъуну магъанасын белгилегенди. «Хар бирибиз да журтубузну тамбласы ючюн жууаплыбыз. Деменгили тарыхлы, бай маданиятлы Россей бюгюнлюкде къажаулукъгъа тюбейди. Алай тамбла танг къалай атарыгъы бизни къолубуздады. Биз СВО-гъа къатышханлагъа бла аланы юйюрлерине себеплик этебиз, хар юйюрге куратор берилгенди. Жаш тёлюню ариу юйретиуге къаралады, «Мемориал Эльбрус» излеу отряд журтубузну къоруулай ёлген аскерчилери тийишлисича асырау жаны бла кюрешеди», - дегенди.       

Къабарты-Малкъарны Миллет музейини башчысы Феликс Наков а маданият жаны бла этилген мадарла бла шагъырейлендиргенди. Ол айтханыча, музейде эм аны районлада бёлюмлеринде Уллу Ата журт урушну къоруулагъанланы затлары, сауутла, ата-бабаларыбызны жигитли тарыхларыны шартлары сакъланнгандыла, ала къараучулагъа туурадыла. Бирликни, ниет тазалыкъны юсюнден айта, Феликс Русланович миллет ышанларыбызны тас этмеуню, аланы тыш къыралладан келген затлагъа, ол санда кииймлеге алышмауну юсюнден энчи айтханды. 

Орус тарыхны бла маданиятны «Вече» битеуроссей арасыны регионда бёлюмюню башчысы Роман Литвинов, бусагъатдагъы тёлюле тарых магъаналы тюрлениулени кезиулеринде жашагъанларын эсгертип, адамланы сагъышлары 90-чы жылладан бюгюнлюкге къалай айныгъаныны юсюнден айтханды, тёрели турмушну ахшылыгъын, уруш жангыз фронтда угъай, адамланы сагъышлары ючюн баргъанын эм анда хорламны ычхындырыргъа жарамазлыгъын белгилегенди.    

Ахырында айтылгъан докладлагъа, оюмлагъа кёре «обращение» къабыл кёрюлгенди. Жыйылыу энчи аскер операцияда къуллукъ этген аскерчилеге гуманитар болушлукъну жыйыугъа уллу къошумчулукъ этгенлени Жамауат палатаны башчысыны ыразылыкъ къагъытлары бла саугъалау бла бошалгъанды, анга Тиширыуланы Нальчикде биригиулерини башчысы Лидия Дигешева, Герман Шевчук, палатаны келечилери Руслан Токов, Роман Литвинов, Текуланы Аслан эм башхала тийишли болгъандыла.