Хунерин даражалы эришиуде ачыкъларыкъды

Мечиланы Кязим атлы маданият фондну мурдорунда кезиуден-кезиуге сынамлы устазла, юйретиучюле да жыйылып, бир бирлерине ишлеринде хайырланнган жангычылыкъланы, хайырлы амалланы юслеринден сёлешиу ахшы тёреге бурулгъанды. Алгъаракъда  мында озгъан тюбешиуде уа малкъар тилни окъутууда себеплерин берлик дидактикалы материалланы юслеринден сёлешиннгенди.

Аланы уа педагогланы битеуроссей усталыкъ эришиулерини регион урумуну «Ана тилни эмда адабиятны эм ахшы устазы» деген бёлюмюнде хорлагъан Абезехланы Жулдуз хазырлагъанды эмда мастер-классны бардыргъанды. Бюгюнлюкде уа ол Тырныауузну Отарланы Керим атлы 1-чи номерли лицейини мектепге дери билим берген 6-чы бёлюмюнде сабийлени малкъар тилге юйретеди. Билим бериуде уа ол онбеш жылдан бери ишлейди.

Жыйылыуну кезиуюнде эм алгъа Жулдуз Тахировна кесини туугъан жерини, ёсген юйюню юсюнден ким да сюйюп тынгыларча билдириу этгенди. Анда уа кесини ыннасын да эсгере, ол сабийлеге: «Тилибиз жашагъаны къадар, миллетибиз да жокъ боллукъ тюйюлдю»,-деп, ойнай-ойнай юйретгенин айтханы хычыуун эди. Аны бла бирге уа бу шарт халкъыбызда абадан тёлю ёсюп келгенлени эслерин хар керекли затха къалай болдура билгенлерин оюмлатып, сейирге да къалдырады.

Ызы бла уа устаз «Терек оюн» деген ат бла къурагъан амалыны юсюнден билдиргенди. Мында сабийле пазлланы хайырланып, терекни суратын ишлейдиле. Аны ишлей туруб а, ала хар затны атын айтадыла. Сёз ючюн, «тамыр», «бутакъ», «чапыракъ» дегенча сёзлени. Алай бла уа, ангылагъаныбызча, къайтара турсала, сёзле  жашчыкъланы бла къызчыкъланы эслеринде  къаладыла эмда оюннга кеслери къатышханлары уа аланы эрикдирген да этмейди.

Экинчи амал а «Юйюрдю». Устазны бу материалны хазырлагъанын да энчи белгилерчады. Аны юсю бла сабийле юйюрде жашагъанла кимле болгъанларыны атларын биледиле, таматалагъа намыс этерге да юйренедиле. Мында гитчеле мукъуладисни хайыры бла темирге жабышхан гинжичикле бла ойнайдыла.

«Тирмен тёгерек» да тилге юйретиуде сейир амал боллукъду дерчады. Мында уа ала тёгерекчикде жазылгъан тарихлени  бла тюрсюнлерин айтадыла. Аладан сора да, тёгерекдеги къудуретде болгъан затланы атларына тюшюнедиле. Алай бла уа тил билимлери да бютюн айный барады.

Тарихли технологияланы болушлукълары бла къуралгъан амалла да болгъандыла ол кюннгю мастер-классда. Аны кезиуюнде устаз сабийлеге жаныуарланы суратлары ишленнген бёркчюклени кийдиреди. Ала уа атланы неле болгъанларын айтып, эниклеген да этедиле.

Андан сора да, тарихли технологияланы хайырлана, элберле да береди. Сабийле жууапларын билселе уа, къангада аланы суратлары чыгъады, алай бла гитчелени сёлешиу тиллери бла бирге жашауда болгъан, тёгерекдеги къудуретдеги затладан ангылаулары да айныйды.

Сынамлы устаз, тюрлю-тюрлю амалла бла шагъырейлендиргенден тышында да, жыйылгъанлагъа акъылманыбыз Мечиланы Кязимни «Адамды бизни атыбыз» деген назмусун окъугъанды. Дагъыда анга атап, кеси жарашдыргъан жырны да айтханды. Тюбешиуге келген устазла бла юйретиучюле уа аны къурагъанлагъа ыразылыкъларын да билдиргендиле. Аллай мастер-классла ана тилибизни юйретиуде ахшы амал болгъанларын айтхандыла.

Битеуроссей эришиуню низамына тийишлиликде, Жулдуз Тахировна энди аны къырал даражада озарыкъ урумуна къатышыргъа хазырланады. Ол Бурятияны Улан-Удэ шахарында бардырыллыкъды. Биз а, анга анда да жетишимли болурун  тежей, бирси миллетлени арасында халкъыбызны аты да иги бла дагъыда бир кере айтылырына ышанабыз.

Трамланы Зухура.
Поделиться: