Къадары сабийлени окъутуу бла къаты байламлыкъдады

Эллерибизде ариу юйюр да ёсдюрюп, жамауат аллында ишлерин юлгюлю бардыргъан тиширыуларыбызданды Хабазны битеулю билим берген школунда орус тилден бла литературадан окъутхан Улбашланы Зайнаф. Ол, билим бериу бла къадарын байлап, сабийлеге тил билимни, суратлау чыгъармаланы жорукъларын, энчиликлерин тюшюндюрюп келгенли уа энди отуз жылдан атлагъанды. Ёсюп келген тёлюню окъутуугъа-юйретиуге къошхан юлюшю ючюн а Зольск районну билим бериу управлениясыны эмда администрациясыны, КъМР-ни Жарыкъландырыу эмда илму министерствосуну Сыйлы грамоталарына, ата-аналаны, сабийлени кеслерини да ыразылыкъларына дайым да тийишли болады.

Белгилегенибизча, Зайнаф Магометовна бюгюнлюкде орус тилден устаз болгъанлыкъгъа, жашау аны бу дерсден окъутургъа алай терк да келтирмеген эди. Ол кеси да Хабазда ёсюп, школну да мында бошагъанды. Ызы бла уа жюрегини талпыныуу бла КъМКъУ-ну физика-математика факультетине киреди. Алай а анга мында кёп окъургъа тюшмей, атасы ауруп, анасына болушлукъ керек болгъаны ючюн артха – элге къайтады. Жарсыугъа, окъууун да къояргъа тюшген эди ол кезиуде.

Устаз усталыкъны уа Улбашланы къызлары бошдан сайламагъан эди. Атасы Магомет Таусолтанович Хабазны школунда математикадан кёп жылланы дерсле бергенди. Андан тышында да, окъутуу-юйретиу жаны бла завуч, директор болуп да талай заманны ишлегенди.

Ол юйге сабийлени дефтерлерин алып келсе, аны ишин къалай бардыргъанына эс буруп, бу усталыкъны жюреги бла да сюйгенди.

Андан сора да, аны ата къарындашлары Жамал бла Ахмат орус тилден бла литературадан окъутуп тургъандыла. Келинлери Аппайланы Любовь Къасымовна да башланнган класслада дерсле бергенди. Аланы барысыны да устазлыкъда ишлегенлери уа Зайнафха бу жолну сайларгъа юлгю болуп, себеплик да этгенди.

Белгилегенибизча, къадар алай тюшюп, окъууун къойгъанлыкъгъа, урунуу жолун мектепде башлайды. Ал заманда кадрла бёлюмде ишлейди, артда уа пионерлеге башчылыкъ да этеди. Бир кезиуде малкъар тилден бла адабиятдан дерсле да бергенди. Алай бла окъууун-билимин андан ары ёсдюрюрге кереклисине бютюнда тюшюнюп, университетни орус-малкъар бёлюмюне заочно киреди. Андан бери элде сабийлени орус тилни бла литератураны жашырынлыкъларына юйретип, жетишимли болгъанлай келеди.

Сёз ючюн, окъуучусу Башийланы Инал ЕГЭ-де бийик баллгъа тийишли болгъанладан бириди. Бюгюнлюкде Ставропольда Шимал-Кавказ федерал университетде инженерге окъуй турады. Табакъсойланы Сабина (онбиринчи класс) алтынчы классдан башлап тюрлю-тюрлю эришиулеге, предмет олимпиадалагъа къатышады. «Живая классика» Битеуроссей конкурсну район даражалы урумунда биринчи жерни алып, регион кезиуюнде уа лауреат болгъанды. Орус тилден олимпиадада (2022 жылда) призёр даражагъа чыкъгъанды.

Ким да къайсы усталыкъда урунса да, ызындан аны хунерин сайлагъанла болсала, баям, инсанны тутхан ишине къалай кёл салгъанын ол шарт да ачыкълай болур. Алайды да, Догучаланы Фатима да устазны жолун сайлап, бюгюнлюкде башланнган класслада окъутады. «Жылны устазы-2024» Битеуроссей эришиуню район бёлюмюне къатышханды.

Андан сора да, Уяналаны Гульнара ана тилден дерсле береди. Ол да, кеси окъутханланы башха-башха конкурслагъа къатышдырып, мектепни, районну да атын игилик бла айтдырады.

Зайнаф баш иеси Айтекланы Алий бла бирге ариу юйюр да ёсдюргендиле. Марат КъМКъУ-ну микроэлектроникада нанотехнологияла бёлюмюн бошап, шёндю ол да школда ишлейди. Эльвира уа медколледжде окъуп, бюгюнлюкде «Инвитрода» урунады.

Милена университетни туризм эмда сервис жаны бла тюшюндюрген факультетинде, «Къонакъ юйню иши» ызда уа магистратурасында билим алып, бусагъатда усталыгъына тийишлиликде Нальчикде бизнес-отельледен биринде урунады. Спортну сюйгени себепли француз, ингилиз тилледен да курслагъа жюрюп, студент кезиуюнде Москвагъа футболдан чемпионатха эмда Конфедерацияланы кубогуна да футболчула бла тюбешиулеге къатышыргъа волонтёр болуп баргъанды.

Айтекланы юйюрлери 2021 жылда Зольск районну «Юйюрню, сюймекликни эмда кертичиликни кюнюне» аталгъан байрамында саугъаланнганланы арасында болгъанды. Аны къурагъанла аланы «Сюймеклик эмда кертичилик ючюн» деген майдал бла белгилеуню тюз кёрюп, юйюрлерин ариу къылыкъда, таза ниетде ёсдюргенлерин, жамауат хурметлеген инсанла болгъанларын да чертгендиле. Ала къадарларын бирге байлагъанлы энди отуз жылдан атлагъанды. Зайнаф уллу юйюрге келген эди келин болуп. Къайын анасы Чочайланы Назимат, баш иеси эртте ауушуп, сегиз сабийни кеси ёсдюрюп, жашаугъа тюшюндюргенди. Огъурлулугъу, халаллыгъы бла да юлгю бола, келинлеге, къызлагъа да юйде эм алгъа тиширыу неге эс бурургъа, къайгъырыргъа кереклисине юйретгенди.

Ушакъ нёгерим а атасыны бла анасыны экисини да экинчи юйюрлеринде жангыз сабий болуп ёсген эсе да, кесин жангызгъа санамайды.

- Эгечлерим, къарындашым да бардыла, аны ючюн да, айхай да, насыплыма. Нек дегенде бу дунияда олду насып – жууугъу-ахлусу болгъан. Арабызда шуёхлукъ сезим да уллуду. Ата жанындан эгечим Люба, сёз ючюн, бизде Хабазда туруп, медфакда мында окъугъанды. Шёндю ол Белгородда сабий врач болуп ишлейди. Бирси эгечлерим а Къарачайда, Къыргъызстанда жашайдыла. Къарындашым а Тырныаууздады, - деп хапар айтханды.

Ушагъыбызны кезиуюнде элде ёсген сабийлени къылыкълары ариу болгъанын, ол а бютюнда аланы олимпиадалагъа, эришиулеге элтген кезиуледе бегирек эсленнгенин да чертгенди. Жаш тёлю къагъыт китапланы окъумагъанына да жарсып, баям, аны хатасы тамата классланы дерсликлеринде чыгъармала кеслери берилмегенлеринден да болур, дегенди. Аны ючюн а телефонла бла алагъа аслам заманны оздурургъа тюшюп къалгъанын да белгилегенди.

Алай эсе да, ол устаз къадарында сабийлени китап окъургъа сейирлерин кючлендирир ючюн башха-башха амалланы хайырланады. Аланы жазыучуланы жашау эмда чыгъармачылыкъ шартлары бла да шагъырейлендире, окъуучуланы илхамларын ачады. Аны себепли уа ол окъутханла чыгъармачылыкъ жаны бла проектлеге къатышыргъа бегирек сюедиле.

Устаз усталыкъны сайлагъан адамны окъууу-билими терен болса да, баям, эм алгъа, сабийлеге сюймеклик болургъа тийишлиди. Зайнаф Магометовнаны ол сезими айырмалы болгъаны уа туура эсленип турады. Нек дегенде ол аланы юслеринден сёлешген заманда алагъа сюймеклиги ауазындан, кёзлеринден окъуна белгилиди.

Эл мектепде ишлеген устазны бош заманы аз къала эсе да, белгилегенибизча, ол жангы амалланы излегенлей турады. Юйде малгъа, бахчагъа къараргъа да тюшеди. Ол дагъыда тылыдан этилген ашарыкъланы биширирге хунери бла айырмалыды. Бегирекда ол юйдегилени, жууукъланы кесини аламат, татыулу тортлары бла сыйларгъа сюйюучюдю.