Агъачха жан салгъан уста

Маглуланы Юсюпню жашы Аскер агъачдан ишлеген затла бир бирге  ушамайдыла, тутхучлудула, айбатдыла. Аланы кёрген сансыз  къалаллыкъ тюйюлдю. Ол Россейни Суратчыларыны союзуна киреди, «Россей Федерацияны халкъ устасы» деген атха да тийишли болгъанды. Бюгюн ол редакцияны къонагъыды.

– Аскер,  агъачдан абериле ишлеп къачан  башлагъанса?

– Гитчелигимден окъуна бек сюйгенме агъач бла кюреширге. Школда  урунуу дерслеге  сюйюп жюрюгенме. Агъачдан абериле ишлеуню юсюнден кёп китап да окъугъанма. Университетни да «Декоративно-прикладное искусство и народные промыслы» бёлюмюне билип киргенме. Анда устазым  Валерий Хазраилович Тубаевдан кёп затха юйреннгенме. Устаны  къатында  биринчи атламларынгы этген бек магъаналыды.

– Санга илхам берген а не затды?

– Къаллай усталыкъ да кеси аллына келип къалмайды. Фахмунг болса да, эринмей, кёлсюзлюк этмей, битеу къарыуунгу салып ишлерге  керексе. Абери ишлерден алгъа кёп сагъыш этеме, журналлагъа къарайма, китапла  окъуйма, музейлеге  барама. Эллиледе да эрттеден сакъланнган  суратлагъа эс бурама. Алада эрттегили адамланы  кийимлеринде накъышла, таулу юйледе бюгюн да жюрютюлген кийизледе оюула  сейирдиле. Манга  кёпле тюрлю-тюрлю суратла келтиредиле. Алай бла миллетибизни  бурун заманладан къала келген  ариу накъышларын  хайырланыргъа, сакъларгъа кюрешеме. Ала  тарыхыбызны шартларыдыла.

– Кёрмючлеге да къатыша болурса?

– Хау, кёрмючлеге, конкурслагъа да  барыучума, саугъалагъа да тийишли болуп къайтыучума. Кавказ халкъланы маданият эмда спорт  фестивальларында дипломлагъа, энчи саугъалагъа да  кёп кере тийишли болгъанма. Москвада  Россейни  шёндюгю тарыхыны  ара къырал музейинде республиканы 100-жыллыгъына жораланып, «Ёмюрледен ётген жол» деген кёрмючде да ишлериме бийик багъа берилгенди. Дагъыда  КъМР-ни Маданият министерствосуну  грамоталары, дипломлары бла да саугъаланнганма.  «Россей»  халкъла аралы  кёрмючде да бизни республиканы атындан чыгъармаларым  кёргюзтюлгендиле. Аллай затла мени жангы ишлеге кёллендиредиле.

– Ишинг мурккулуду,  бир чёмючню ишлер ючюн къаллай бир заман керекди?

-Хар не да этген  ишинге кёреди. Бири женгилирек болады да, аны  ай жарымны  ичинде хазыр этеме. Башхасына уа  кёп заман къорайды.  Сёз ючюн, орунда тёрт роза гюлню ишлер ючюн  сау ай кетгенди. Анга агъачны къурутханымы, бояу жакъгъанымы къошмайма.   

– Тёрт  гюл а нек?

– Биринчиден, тёрт - тенгликни белгисиди. Дагъыда  жылны санаууду – тёрт кезиую. Андан сора да,  от, суу, жер эмда хауа да тёрт боладыла. 

– Къолдан усталаны чыгъармаларына сурам бармыды?

– Мен кёргенден, битеу дунияда да къол бла этилген ишлеге сурам ёсе башлагъанды. Анга халкъ усталыкълагъа  юйретиу къолгъа алыннганы да шагъатлыкъ этеди.  Туризм айный баргъаны бла  уа къолдан усталаны ишлери бютюн  сурамлы болгъандыла. Не жашырлыгъы барды, бусагъатда туристлени излемлери да уллудула: ала  баргъан жерлеринде  миллетни энчилигин суратлагъан  затланы  алыргъа сюедиле.

– Сени къолунгдан чыкъгъан затланы кёпле сюйюп алгъанларын, сени излеп  узакъладан окъуна келгенлерин да эшитгенме.

– Университетде окъугъанымда окъуна  гоппанымы саугъагъа берирге деп Иорданиягъа элтген эдиле. Анда аны кёргенле бек сейирсиннгенлерин айтып келгендиле. Дагъыда  2007 жылда бир гоппанны уа  ол заманда РФ-ни маданият министри болуп тургъан Михаил Швыдкойгъа бери келгенинде  берген эдиле. Махтаннганча болмасын,  ишлерим кёп къуллукъчуланы бла белгили адамланы юйлеринде  сакъланадыла. Коллекционерле да  сюйюп аладыла.

Абери ишлерими тилегенле да кёпдюле. Сёз ючюн, Къарачайдан биреу сёлешип, Тотурну  тукъум  тамгъасын салып, гоппан этерими тилеген эди. Аны  тилегин болжалгъа салмай толтуруп, ыразы этген эдим. Тукъум тамгъалары бла дагъыда кёп гоппан ишлегенме. Жууукъларыма бла  шуёхларыма   саугъагъа да бериучюме. Бирлери хайырланадыла, башхалары  багъалы хазнаныча  сакълайдыла. Тойлада да кёпле айландырадыла.

– Гоппанла бютюн кёп некдиле?

– Алагъа сурам  уллуду. Болсада мен академиялы скульптурала, сай табакъла, накъышлары бла  таракъла, дагъыда кёп башха затла да  ишлейме.

– Сохталарынг а бармыдыла?

– Жарсыугъа,  юйретсенг эди деп, бек аз адам келеди. Келгенни бек сюйюп юйретирикме.  Бусагъатдагъы жаш тёлю къыйналмай, терк байыкъланыргъа сюеди. Агъач бла ишлеген а къыйынды, кёп заманны алады, артыкъ файдалы да тюйюлдю.