«Сабий садха жюрюгенле артда жамауатны арасында кеслерин тийишли халда сезедиле»

Алгъын аппалары эм ынналары, аталары эм аналары, эгечлери эм къарындашлары бла бирге ёсген сабийле энди къырал юйледе, сабий садлада  кечинедиле. Жаланда солуу кюнлери озады ёз юйлеринде. Ол игимиди огъесе  аманмыды? Аны юсюнден Бабугент элни  сабий садыны таматасы  Асанланы Танзиля бла ушакъ этгенбиз.

- Танзиля, сен оюм этгенден, сабийни айныууна къайсы тап келеди: садикге жюрюсеми огъесе юйде турсамы?

-Россейли, ингилизли эм немисли алимлени айтыуларына кёре, ючжыллыкъ заманларына дери ынналарыны къолларында ёсген сабийле школ жашаугъа къыйналып тюзеледиле. Аны бла бирге уа яслилеге, сабий садлагъа жюрюген балала артда тенглерини араларында, жамауатда да буюкъмагъанлары да ачыкъланнганды. Ала харфланы эм тарихлени эслеринде иги тутадыла. Болсада абадан жууукъларыны араларында ёсген жашчыкъланы бла къызчыкъланы тиллери байыракъ болады, ала  тап сёлешедиле. Тинтиучюле  айтханнга кёре, ынналагъа бла аппалагъа льготала эм экинчи билим берип, аланы школгъа дери жыл санлы сабийлени ёсдюрюуге эм юйретиуге тири  къатышдырыргъа керекди.

Мени оюмум а былайды: ыннала, аппала, ата-анала юйретгенни не садикле, не школла юйретмейдиле. Адеп-къылыкъгъа, миллет сезимге, ана тилибизге юйде аслам эс бурургъа керекди. Садиклени, школланы   кёплери уа  юйретиу, окъутуу, билим бериу жаны бла жууаплыдыла. Бек алгъа сабийни къылыгъы ючюн  а аны атасы бла анасы жууаплыдыла.

- Кертисин айтханда, юйде баланы эстетика жаны бла айнытхан да бек къыйынды. Сёз ючюн, сабий садлада классика музыка дерсле бардырадыла. Къайсы ана бла ата эталлыкъды ол ишни?

- Музыка инструментлени согъуу эм музыка композициялагъа кёп тынгылау сабийлени окъууда жетишимлерин игилендирирге болушадыла. Ич дунияны байыкъландырыу  жашчыкъланы бла къызчыкъланы эслиликлерин кётюреди.

Жарсыугъа, музыкада фахмуларын  сабийле  барысы да бирча иги айныталмайдыла. Былайда уа баш сылтаугъа юйюрлени асламысыны ырысхы жаны бла онгларыны къарыусузлугъун санайдыла алимле. Тынгылы музыкант болур ючюн, музыка школну бошагъандан сора колледжде эм институтда окъуйдула. Ол узун жолну ахырына жетер ючюн, кёп ахча керекди. Алай сабий садда музыканы сюймеген, аны эшитирге юйренмеген музыкант боллукъ тюйюлдю.

- Суратлау литератураны ангылауну юсюнден а не зат айталлыкъсыз? Ол садикде жылла бла байламлымыды?

 - Хар зат да  сабий саддан башланады. Биз жомакъла кёп окъуйбуз. Сёзню ариулугъун сезерге, эшитирге юйретебиз. Спектакльле да салынадыла. Шёндюгю дунияда  туудукъларына жомакъла, таурухла айтып тургъан ыннала, аппала жокъну чегиндедиле. Кёп жаш юйюрле эрттеден окъуна абаданладан айырылып, энчи жашап башлайдыла. Ала ишлегенлери себепли, сабийлери садиклеге жюрюйдюле.  Балачыкъланы асламысы биринчи назмуларын, жомакъларын, хапарларын кёбюсюнде   бизде  эшитедиле. Аны хайырындан школда  суратлау литератураны тынч ангылайдыла.

Сёзсюз, ол жаны бла да сабий садха  жюрюгенле ары бармай ёсгенледен онглуракъ боладыла. 

Байсыланы Марзият.
Поделиться: