Акъылманны сёзюне – уллу хурмет![]() Бу кюнледе Долинскде 8-чи номерли орта школда филология илмуланы доктору, КъМР-ни эмда КъЧР-ни илмуларыны сыйлы къуллукъчусу Биттирланы Тамараны Мечиланы Кязимни юсюнден китабына жораланнган тюбешиу болгъанды. Аны башлай, школну директоруну орунбасары Джаппуланы Джамиля Тамараны юсюнден къысха билдириу этгенди. -Аны Къарачай-Черкесде, Дагъыстанда, Чечен Республикада да кёпле таныйдыла, биледиле. Къарачай-малкъар адабият эмда маданият бла байламлы кёп илму ишлери башда айтылгъан республикалада, Тюркде да басмаланнгандыла. Ол кёп жарыкъландырыучу инсаныбызны халкъгъа туура этгенди,- дегенди Джаппуланы Джамиля. Ызы бла окъуучула Мечиланы Кязимни назмуларын малкъар, къабарты, орус, ингуш, испан, япон, француз, ингилиз, немис, арап, чечен тилледе айтхандыла. Малкъар тилден бла адабиятдан устаз, ана тилледен республикалы конкурсну лауреаты Жангоразланы Зульфия, Биттирланы Тамараны акъылман Кязимни юсюнден китабын окъуп башлагъанлай, андан айырылыр онг болмагъанын чертгенди, кёп жангы шартла билгенин да айтханды. «Ма андан сора аны бла школчуланы да шагъырей этер акъыл келгенди. Ала да, анга ыразы болуп, Кязимни назмуларын дунияны кёп тиллеринде эшитдирирге сюйгенлерин билдиргендиле»,- дегенди. Юлгюге уа быллай бир шартны келтиргенди: «Манга илмугъа жолунг къалай башланнганды деп соргъанларында, мен, арсарсыз: «Школдан башланнганды, анда иги окъугъаным келтиргенди бу ызгъа»,- дегенме. Илму сейир дунияды. Санга дери киши билмегенни ачыкъласанг, кёлюнг кётюрюледи, тинтиулеге итиндиреди. Сёзсюз, ол къыйынды, кёп заманынгы алады, алай ишни ахырына жетдирсенг, жюрегинге хошлукъ келеди. Алайды да, окъугъуз, сизни алда кёп ачыкъланмагъан жашырынлыкъла сакълайдыла». Жангы китабыны юсюнден айта, Биттирланы Тамара поэт хар кёргенин жазып тургъанын, аны назмулары 1908 жылгъа дери бир жерде да басмаланмагъанларын, къол жазмалары къалмагъанын, назмулары уа халкъны эсинден кетмей сакъланнганларын эсгертгенди. «Сюргюнде да ала халкъгъа ёкюл болгъандыла. Тюркде жашагъан таулула бла къарачайлыла уа бюгюн да аны назмуларын кёлден айтханларын кесим эшитгенме. Ол а, сёзсюз, Кязимни деменгилилигин кёргюзтген шартды», - дегенди алим. Ол окъуучуланы ана тилибизге, ариу адет-тёрелерибизге сакъ болургъа чакъыргъанды. «Ана тилни билмеу миллетни жокъ этерге элтген жолду. Хар тилни да кесини коду барды, ол ёмюрледен келеди, хар сёзде да миллетни энчилиги сакъланады, ол тёлюден тёлюге ёте барады. Тюркологланы шагъатлыкъларына кёре, къарачай-малкъар тил буруннгулу тилди, анда кёп сёзле сакъланнгандыла, башха тилледе уа – угъай. Аны себепли тилибизни бегирек да сыйларгъа, жюрютюрге керекбиз» -дегенди Тамара Шамшюдиновна, сейир юлгюле келтирип. Школчуланы профессоргъа соруулары да кёп эдиле. Тюбешиуню ахырында уа уллу экранда Москвада эмда Санкт-Петербургда бийик окъуу юйледе билим ала тургъан жерлешлерибиз Кязимни назмуларын малкъар эмда орус тилледе кёлден окъугъанларыны юсюнден видеоролик кёргюзтюлгенди.
Поделиться:
Читать также:
17.02.2025 - 18:16 →
Саусузлагъа – тынч амалла
17.02.2025 - 18:15 →
Сабийле тюз жолдан таймазча
17.02.2025 - 14:34 →
Сабийлени багъаргъа аламат онгла къуралгъандыла
17.02.2025 - 14:32 →
Ахшылыкъ бир заманда да унутулмайды
17.02.2025 - 14:32 →
Ётмек туурамчыкъ
|