Сёзюнде уа жумушакълыкъ бла сабырлыкъКъумукъланы Магометни бла Лейляны къызлары Фатима бла мен шагъырей болгъанлы 30 жылдан аслам заман озгъанды. Нальчикде Педагогика коллежде, бир къауумда окъугъанбыз. Ол заманда окъуна, кесини сабырлыгъы, адеплилиги бла тенглерине эм устазларына кесин сюйдюралгъанды. Жылла озгъандан сора да, Фатима бла иш юсюнде тюбешгенибизде бек къууандым. Насыплыма мен
Сен насыплымыса деген соруууума ол арсарсыз былай жууаплагъанды: «Бек насыплы адамма! Насып дегенни хар ким кесича ангылай болур. Мени къатымда атам бла анам, эки къарындашым, жууукъларым, тенглерим-андан сора не керекди? Атам бла анам бюгюнлюкде пенсиягъа чыгъып, ашыкъмай, къазауатсыз жашайдыла. Къарындашларым Руслан бла Расул жерлерин табып, юйюрлерин къурап, жамауатны кёбюсюча, игиликге итинедиле, ийнанадыла. Тенглерим, ишчи нёгерлерим, болмагъанча, аламат адамла болуп тюшгендиле. Мен тюбегенле барысы да огъурлу адамла болгъанлары ючюн жюрегимде жылыуум чексизди алагъа. Андан сора не керекди?! Сабийлигимден да ууакъ затлагъа къууана, насыпны алада излей, ёсгенме. Бир заманда сугъанакълыкъ этмегенме. Тёгерегимдеги адамларымы насыпларына къууана, жарсыуларына да жарсый билирге юйретгенлери ючюн, атама бла анама ыспас этеме». Фатиманы иги таныгъаным ючюн болур, анга сёзсюз ийнанама. Ол кеси юйюрюн алыкъа къурамагъанлыкъгъа, «насып» деген, аны оюмуна кёре, ол жашау этиудю, адамлагъа ышана билиудю. Сабийлеге сюймеклиги Башында сагъына келгенибизча, Педагогика колледжни жетишимли бошап, туугъан эли Дальнееге къайтып, школда малкъар тилден бла адабиятдан устаз болуп юч жыл ишлегенди. Жангы затлагъа юйренирге, ауурлукъдан да къоркъмагъанды. Сёз ючюн, кеси мектепде окъугъан заманында ана тилинден дерсле болмагъаны себепли, тилден билими жаланда юйюрде юйреннгени болгъанды. Болсада, къоркъмай, колледжни ана тилден бла адабиятдан устазла хазырлагъан бёлюмюне окъуугъа киргени, аны ётгюрлюгюню шагъатыды. Кеси элинде ана тилден устазлыкъ этген кезиуюнде, билимини теренирек бола баргъанын ангылап, къууана эди. Алай мектепде орус тилден устаз керек болгъаны себепли, Фатима жангы усталыкъгъа хазырлагъан къысха курсланы ётюп, мектебинде орус тилден бла адабиятдан устаз болуп, кёп жылланы ишлегенди. Ол кезиуде аны къолундан чыкъгъан жашла бла къызла бюгюнлюкде республиканы тюрлю-тюрлю къуллукъларында ишлейдиле. Фатимагъа дери аланы жууукъларыны араларында устазлыкъны сайлагъанла болмагъандыла. Алай андан сора уа, экиге, ючге айланнган эгечлени бла къарындашланы араларында кёпле бу усталыкъгъа жюрек талпыныулары бла келгендиле. Мени жигитиме уа юлгю аны устазлары болгъандыла. Класс таматасы, тарыхдан устаз болуп кёп жылланы ишлеген, Уллу Ата журт урушну ветераны Михаил Терентьевич бла орус тилден бла адабиятдан устазы Наталья Викторовна Фатимагъа бу усталыкъны тасхаларын, билимге элтген чексиз жолларын, дерслерин да кёргюзтгендиле. Кесини мектебинде устазлыкъдан сора да, таматаны окъутуу-юйретиу жаны бла орунбасары болуп, юч жыл ишлегенин эсгереди тенгим. Бийикликлеге итиннген болур десек да, мени жигитим кесин къуллукъда угъай, жаланда дерс бергенде, устазлыкъда насыплы болгъанын чертеди. Кесинден таматалагъа, иш юсю бла болса да, буйрукъ бералмагъанын белгилейди. Аны, баям, алай юйретген болурла. Намысха жетген а не барды… Окъуучулары бла бирге ёседи Юч жыл мындан алгъа Фатима Нальчикге кёчгенди. 8-чи номерли орта школну орус тилден бла адабиятдан устазыды, класс таматалыкъ да этеди. Не билимли, таукел адам болсанг да, жангы жерге кёчюп жашау, ишчи коллективинги алышыу къачан да тынч болмайды. Алай биринчи кюнден окъуна жангы ишчи нёгерлери бек ариу тюбеп, шуёхлукъ байлаялгъандыла арада. Фатима Магомедовна окъуучулары бла кёп эришиулеге къатышады, алада алчы жерлеге тийишли да болады. Озгъан жылны алып айтханда, ала 50 эришиуге къатышхандыла. Барындан да бек ёхтемлендирген бир ишни уа чертип айтады. Ол «Китапла жазабыз» деген Россей даражалы эришиуге къатышып, окъуучусу бла бирге жомакъла китабын чыгъаргъаны болгъанды. Республика даражалы эришиуледе да тохтамай къатышып, окъуучуланы итиниулерин кючлеялады. - Дерслеримде бир къауум жыл мындан алгъа окъуучулагъа ангылатыуум бла бусагъатдагъы дерслеримде ангылатыууму тенглешдиргенде, атлы бла жаяу кибик, башхалыкъ барды. Алгъын сабийле эслиле, уяла билгенле, окъургъа сюйгенле эдиле. Дерсден ангыламай сабий чыкъмай эди. Энди уа, асыры эслери телефонларына кетгенден, дерсде тынгылап кюрешселе да, къыйын ангылагъан сунама. Алай, адабиятны дуниясы кенг эм сейир болгъаны себепли, окъуугъа сюймеклик сингдиралабыз, - дейди мени жигитим. Аны хар устаз да белгилейди. Фатима окъуучуларын жангы амалла бла хайырлана билирге юйретеди. Проект ишлени, тинтиу ишлени хазырларгъа юйретеди. Къайсы сабийге да дерсден тышында бардырылгъан ишле бегирек сейирдиле, эслеринде сакъланадыла. Аны себепли табийгъатда, хауада, музейде, китапханада дагъыда кёп жерледе къурап бардырады дерслерин. - Аллыма келген хар сабийге жюрегимде жер барды! - дейди ол. Жаланда аллай сюймеклиги болгъан адам болаллыкъ эди устаз. Усталыгъын ёсдюрюуге - уллу эс Къайсы устаз да белгиленнген бир кезиуден сора устазлыкъ категориясын къоруулайды. Ол 5 жылны ичинде болдургъан жетишимлерин, тюрлениулерин, сынамыны игиленнгенин кёргюзтеди. Мени бюгюннгю ушакъ нёгерим да кёп болмай, устазлыкъ даражасын къорууларгъа хазырланады. Ахыр юч жылда эсеплерин алгъанда, 50-ден артыкъ махтау эм сыйлы къагъытланы белгилегенди. Ала аны сынамы ёсгенине, жетишимлери кёбейгенине да шагъатлыкъ этедиле. «Жылны устазы», «Бек аламат класс тамата» дегенча эришиулени регионал даражасына чыкъгъанды Фатима. - Билимими бла усталыгъымы тохтамай айнытама. Адабият чыгъармаланы - тыш къыраллы авторланы, ана тилибизде классиклени чыгъармаларын сюйюп окъуйма. Окъуучуларым бла бирге кесим да ёсеме, деяллыкъма, ала бла бирге алгъын билмеген затларыма юйренеме. Бусагъатда аламат дерсле къурар ючюн, сабийни сейирин къозгъар ючюн да кёп амалла бардыла. Интернетде айырмалы устазла бардыргъан дерслеге къарасала, аланы методикаларына келишалсала, жаш устазла арталлы да къыйналырыкъ тюйюлдюле. Дерследе викторинала, эришиуле, адабият оюнла, башхача айтханда, окъуучуну чыгъармачылыкъ кючюн ачыкъларгъа эм айнытыргъа бек сюеме. Кеслери да анга ыразыдыла. 5-8чи классланы окъутханым себепли, аланы ангылауларына, сезимлерине кёре, теманы алай ангылатама. Зауукълу дерсле хазырларлауну устазны энчи фахмусуна санайма,-дейди Фатима. Былай оюулай, итине, дерслерин багъалай билген устазны алчы жерлери бла жетишимлери алыкъа алда болгъанларына ишексизме. Насып дегенни не болгъанына къайта, алыкъа, башында сагъыннганыбызча, къадар кюню жетмей, кеси юйюрюн къурамагъанлыкъгъа, Фатиманы кёп сабийге аналыкъ эте, насыплы болгъаны шартды.
Поделиться:
Читать также:
07.02.2025 - 12:02 →
Элни бети-адетинде
07.02.2025 - 08:30 →
Ата-бабаларыбыз сютден, этден да къаллай тюрлю ашарыкъла хазырлагъандыла
06.02.2025 - 10:11 →
Сабийликден урунуугъа юйрене
06.02.2025 - 07:30 →
Жюреклени бийлеген тауларыбыз
05.02.2025 - 15:11 →
Мадарымлылагъа – тап амал
|