Минги тауну бек жаратады

Белгили жырчы Дима Билан  интервьюларындан биринде  Минги таугъа, таулулагъа сюймеклигини эмда  сабий заманыны юсюнден   уллу ёхтемлик бла айтханды.

Москвада  декабрь айны ортасында  «Алтын Граммофон» деген сыйлы саугъагъа Дима Билан да тийишли болгъанды. Ол бу саугъаны  бу жол бла оналтынчы кере алады.

Журналистледен бирине кесини Къабарты-Малкъарда жашагъан жылларыны эмда келир заманнга планларыны юсюнден айта, ол былай дегенди.

-2025 жылны 14 февралында боллукъ концертинги афишасында  Минги тауну бетинде кесинги суратынг барды. Сен бу тауну нек сайлагъанса?

-Мен Минги таугъа эрттеден бери да жууукълашыргъа мурат этип тура эдим.  Жарсыугъа, анда   сабий заманымдан бери бир да болмагъанма. Ол жылда уа  3500 метр бийиклигине  ёрлеген эдим. Эсимдеди, Кавказ белгили курорт болурун бек  сюйген  эдим. Аны бла тохтаусуз ёхтемленип турурча. Анда аллай  ариулукъ  барды, аны юсюнден айтып ангылаталлыкъ тюйюлсе. Баям, заман келген болур.  Мен дунияда кёп жерледе болгъанма, кёпню да кёргенме, алай Кавказ тауланы ариулугъуча ариу жерле уа жокъдула. Билемисе, тауларыбыз  къаллай эсе да бир магъаналы, деменгили затча кёрюнедиле манга. Ол хыйсапдан афишамда, къатымда таула болурларын  сюйгенме. Дизайнер къаллай эсе да  орталыкъ, ангылашынмагъан тауланы  суратларын ишлегенди. Мен а анга: «Угъай-угъай-угъай, манга Минги тау  керекди,  жалан да ол!»- дегенме. Ма ол - ким да бир кёргенлей, таныгъан  эки башлы  тау. Тюзюн айтсам а,  бизни баш тауубузну дагъыда бир кере асламлагъа кёргюзтюрюгюм, туура этеригим келгенди.

-Кавказ а къалай болушханды?

-Биринчиден, сабий заманымда, жашлыгъымда да мен анда  ахшы адамлагъа тюбегенме, ала манга бек болушхандыла, кюч-къарыу, кесиме ышаныулукъ да бергендиле. Ол Къабарты-Малкъарда болгъанды. Устазым  а немисли Зоя Николаевна Контер. Мен жашагъан шахар  кёп миллетлени  келечилерини  туугъан жерлериди. Анда тюрклюле, немислиле, таулула, къабартылыла эмда  чыганлыла бла  къоншулукъда жашагъанма. Аланы бары бла да шуёхлукъ жюрютгенме. Интернационал ниетлиликни ол заманда окъуна жутханма ичиме. Тюрлю-тюрлю динлени келечилери бла кесими къала    й  жюрютюрге кереклими да. Аны ючюн айта болурла мени шуёхларым кёпдюле деп. Ол кертиси бла да алайды.  Тюрлю-тюрлю культураладан кесиме  кёп зат алгъанма.  Эсимдеди, манга ол заманда спонсорлукъну шахар этгенди.  Анам бла бирге заводлагъа барып, ахча тилеп айланнган эдик. Манга ол ахчаны берген да этгендиле.  Асламысын  жюйюсхан Гончаров бергенди. Аны шахарда  аракъы этген заводу болгъанды. Дагъыда манга  музыкалы  школ, эстрада студия  да болушхандыла.

-Ол Майский шахармыды?

-Хау.  Мен бюгюнлюкде да анда жашайма деп жазылыпма. Аны кесим билип этгенме. Бери келген биринчи заманымда Москвада пропискам бар эди. Алай, артда андан кетип, Майскийге  къайтханма. Нек дегенде   налогланы анда тёлерге сюйгенме.  Налогларым а гитчеле да тюйюлдюле. Аны бла шахаргъа болушуругъум келеди.

-Сен алгъаракълада юйюгюзге барып къайтханса. Сетьде кёп суратла эмда видеороликле да бар эдиле.

-Хау, кёп жерлеге барып айланып, кёп суратла да этгенбиз.  Фильм да алыннганды.  Ол  «Ата журтум» деген сёзледен башланады.  Ата журт манга  Архызды, Къарачай-Черкесди. Анда  уууп, бир жыл жашагъанма. Сора Татарстаннга  кёчген эдик.  Алты жылымдан а Къабарты-Малкъарда жашагъанма, школну, музыкалы школну  да  мында бошагъанма. Бери келгенден ары, 2-чи, 14-чю номерли окъуу юйледе да болгъанма. Кёпле бла да тюбешгенме. Жолоучулугъуму кезиуюнде  кёп зат болгъанды.  Сёз ючюн,  Минги таугъа ёрлегенибизде,  сууукъ болгъанбыз, боран да келгенди.  Машинабыз батып, аны да тюртгенбиз.  Бир сёз бла айтханда,  болум бек къыйын эди. Иги адамла уа бизге хар жерде да тюбей, болуша  эдиле. Сау болсунла.

-Устазынг бла тюбешир амал а тапдынгмы?

-Тюбешмей а. Къучакълашдыкъ, тансыкъладыкъ бир бирни. Эрттеден бери  кёрмей тургъан шуёхларымы, тенглерими да жокълагъанма. Эстрада студияда юйретген устазым Кан Елена Сергеевнагъа да  заман табып тюбегенме. Биз бир бирден артыкъ ыразы болуп айырылмагъан эдик.  Бу жол а  аны къучакъламай кетерге жарамазлыгъын ангылагъанма. Кёлкъалдыла кетедиле, жашау да алгъа барады, аллай затлагъа философия кёзден къараргъа керекди, деп мен алай санайма.

-Сен Москвада  эрттеден бери жашайса.  Кавказ макъамлагъа, ашлагъа  уа ара шахарда тансыкъ боламыса?

-Биринчи заманда Москвагъа келгенимде, бу уллу шахарда жангызлыкъ сынап тургъанма.  Бир жол  Къызыл майданда  Васильевский Спускга келеме, анда уа «Кабардинка» къырал фольклор академиялы ансамбль тепсей тура эди. Мен ол макъамланы эшитгенимде, тепсеулени кёргенимде уа, кёлюм къалай кётюрюлгенди. Хорда къабарты, малкъар тилледе да жырлагъанма.  Ма ол макъамланы барысы да манга жууукъ эдиле.    Мен Къабарты-Малкъардан келгенме, десем, хар ким да къайтарып: «Болгарияданмы»?  деп   сора эдиле. Къабарты-Малкъар болгъанын кёпле  билмей эдиле. Бир да болмай эсе да, манга тюбегенлени араларында аны билген жокъ эди.  Ким биледи, ала  артыкъ терен билимли адамла болмазла эдиле. (Кюледи). Алай мен а не заманда да эринмей, аланы тюзете эдим.

Басмагъа Холаланы Марзият
Поделиться: