Аны жигерлилиги юлгюча айтылгъанды

Зубаражатха жаланда онсегиз жыл бола эди, ол Ленинни орденин  алгъан заманда. Бек сейири уа, къыралны эм сыйлы ордени бла аны кёчгюнчюлюкню ачы заманларында  1948 жылда саугъаланнганы эди.

1950 жылда уа анга Урунууну Къызыл Байрагъыны ордени да бериледи.

Зубаржатны юсюнден айтханда,  ол Семенланы  Магометни къызыды. Къарачайны Учкулан элинде туугъанды.

Миллети бла бирге Азиягъа кёчюрюлгенинде,  анга 14 жыл бола эди. Бир къауум къарачай юйюр бла Зубаржатлары Къазахстанны Джамбул областыны  Джамбул районуну «Къызыл Жулдуз» колхозуна тюшгендиле.

Баргъанлай окъуна,  алагъа анда юйле берген  эдиле да, баш сугъар жер болгъанына къууаннгандыла адамла. Къыш эди. Жаз башына дери, башха отлукъ болмай, салам от этип тургъандыла.

Сабан ишле башланнганлай а, Зубаржатны чюгюндюр бригадагъа жибередиле. Колхозну таматалары  бригаданы ичинде Къарачайлы къызладан бир энчи звено къурайдыла.

Зубаржатны эки эгечи да анда эдиле. Тамата эгечи Айшатны звено башчы этедиле. Бир жылдан ол эрге чыгъады да, анга ишден кетерге тюшеди. Орунуна адам керек болгъанда, къызла Зубаржат ючюн бирча къол кётюредиле.

Ёмюрлери чюгюндюр бахчада кетген къазахлыла окъуна сейир эте эдиле, жаш къызланы къармашханларына

Батталаны Балбу, Семенланы Разият, Эркенланы Къычын, Хубийланы Маруа, Семенланы Файруз, Шадакъланы Фатия, Эркенланы тамара, Шидакъланы Люаза жыл сайын 10-11 гектар жерде балуз чюгюндюр ёсдюрюп тургъандыла  урлукъну да кеслери себип, заранлы хансдан да тазалап, суу да салып.

Чюгюндюр жыйгъан заманда уа, райондан, областьдан да партия эм къырал къуллукъчула келип, къызланы ишлерине къарагъандыла. Ол жыл Зубаржатны звеносу хар гектардан 600 центнер чюгюндюр алгъанды.

Колхозну таматаларындан башлап, областьны  къуллукъчуларына дери таулу къызланы кётюрмеген, махтамагъан да къалмагъанды. Не уллу саугъадан да сыйлы эди алагъа ол заманда этилген хурмет.

Ючюнчю жыл Зубаржатны звеносу тирлик алыу бла колхозда угъай, битеу районда да биринчи жерге чыгъады. Аны себепли, къара чёпге  тюшген миллетни адамы болгъанына да къарамай, Джамбул областьны таматалары Семенланы Зубаржатны Ленинни орденине тийишли кёредиле. Кертиси бла да, къарачай къызланы ишлери сейирсиндирген эди ансы, ол къыйын заманда кёчгюнчюлюкге, башхача айтханда, «халкъны душманларына» аллай бийик саугъа бере турмай эдиле.

Бу звенода къыралыбызны уллу саугъаларын алгъанла болгъандыла. Ол  санда Батталаны Балбулгъа-Ленинни, Семенланы Файрузгъа Урунууну Къызыл Байрагъыны орденлери бериледиле.

Шидакъланы Фатиягъа уа 1950 жылда Социалист  Урунууну жигити деген сыйлы ат аталады. Алай ала артда болгъан ишле эдиле.

Зубаржат орден алып келгенде уа, къуру аны жууукъларына угъай, анда жашагъан къарачай адамлагъа уллу  къууанч болгъан эди.

Уллу саугъагъа тийишли болгъан къыз ишин андан да иги бардыргъанды. Аны звеносуну юсюнден областьны партия эм къырал къуллукъчулары терк-терк айта эдиле.  Къарачайлы  къызланы иш кёллюлюклери кёплени сейирсиндиргенди.

1950 жылда уа  Семенланы Зубаржатны область арагъа чакъырып. Урунууну Къызыл Байрагъыны ордени бла саугъалайдыла.

1944 жылда, таулу халкъ кёчюрюлгенде, Зубаржат тургъан элге, къауум малкъарлы юй да тюшген эди. Ала алайдан  узакъ болмай кирпич заводда тохтайдыла. Къарачайлыла, малкъарлыла да бир бирлерине барып, байламлыкъ жюрютюп башлайдыла. Ол заманда Зубаржат Абсуаланы Хамзат бла танышады. 1950 жылда ала бир юйюрлю боладыла.

Андан сора Зубаржат чюгюндюрге къайтмагъанды. Баш иеси болгъан жерде кирпич заводда ишлеп тургъанды.

Ушагъыбызда айтхан эди: «Чюгюндюрню иши бек къыйын эди. Къыйналсакъ да, сыйыбызны кёре эдиле. Кирпич заводда уа андан да къаты ишлеп тургъанма. Анда уа ким болгъанымы да сормадыла»,-деп.

Кавказгъа къайтхандан сора да, сабийлери болгъанлыкъгъа, ишин къоймагъанды. Алгъа тигиу этген фабрикагъа тохтап,  Нальчикде  эр киши кийимле тигип турады.

Юч жылдан сора уа тери-галантерей фабрикагъа кёчеди. Анда  да сегиз жыл ишлейди.  Ол  тикген кийимле фабриканы бёлюмлеринде юлгюге кёргюзтюлюп тургъандыла.

Къарачайлы тиширыу Семенланы Магометни къызы Зубаржат къайда, не жерледе  ишлеген эсе да,  атын иги бла, махтау бла айтдыргъанды. Дайым ахшыланы санында болгъанды.

Зубаржатча  адамларыбыздыла миллетибизни атын иги бла айтдыргъанла, ахшылагъа, сыйлылагъа къошханла.