Башламчылыкъла гитлерчилени къыралыбызны жюрегинден къыстаргъа себеп болгъандыла

5 декабрьде Москваны тийресинде контратака башланнганды

СССР-ни бла Польшаны маршалы, Хорламны парадыны командующийи,  Совет Союзну эки кере Жигити Константин Рокоссовскийни жашауунда жетишимле, сынаула, къыйынлыкъла да кёп болгъандыла. Болсада Москваны къоруулау анга эм уллу сынауладан бири болгъанды. Ол этген башламчылыкъланы хайырындан гитлерчи аскерлени къыралыбызны ара шахарыны тийресинден узакъгъа къыстаргъа онг чыгъады.  Бу хорлам ючюн анга Ленинни ордени бериледи.

Константин Константинович   Варшавада 1896 жылда туугъанды.   Россейде властьха большевикле келгенлеринде, аскер нёгерлери бла бирге  ол Къызыл Аскерге киреди. Граждан  урушда энчи атлы аскер полкну дивизиясыны эскадронуну командирини,   5-чи аскерни 30-чу дивизиясыны атлы аскер полкуну башчысы болгъанды эмда башха къуллукълагъа салыннганды.

Озгъан ёмюрню 30-чу жыллары къыралыбызны тарыхында политика репрессияланы кезиуюча къалгъанды. Рокоссовский да сынагъанды аны ачылыгъын. 1937 жылда аны «класс сакълыгъын тас этгени ючюн» большевик партиядан, ызы бла уа «…къуллугъуна келишмегени ючюн…» Къызыл Аскерден къыстайдыла. 

Поляклы эмда японлу разведкала бла байламлыкъла жюрютеди деген жалгъан дауланы хатасындан,  1940 жылгъа дери Ленинград областьда тюрмеде тутулуп тургъанды. Артда эсгериулеринде жазгъаныча, анга зорлукъ сынатхандыла,  бир кюн а ёлтюрюрге окъуна чыгъарадыла. Болсада Рокоссовский кесин эмда аскерчи нёгерлерин терслеу къагъытлагъа къол салмайды.

1940 жылда 22 мартда, Семён Тимошенкону Сталиннге этген тилеги бла, Рокоссовский эркин этиледи. Реабилитациядан сора битеу терслеуле кетериледиле, партияда, аскер къуллукъларында да   орунуна салынады. Ол жыл анга Къызыл Аскерде энди кийирилген генерал-майор чын да бериледи.

Уллу Ата журт уруш башланнганда, ол 9-чу механизацияланнган корпусха башчылыкъ этгенди. Аны аскерлери, танкла, техника жетмегенлерине да къарамай, эки айны ичинде Дубно-Луцк-Брод шахарланы тийресинде сермешде  гитлерчи аскерлени алгъа къоймагъандыла,   душмандан бир метр артха къачмагъандыла.

Смоленск жанында хал осалгъа кетгенде,  анда болумну тап этерге буюрулгъан оператив  къауумгъа башчылыкъны Рокоссовскийге ышанадыла.  Анга радиостанция эмда бир ненча машина бёледиле, къалгъан аскерни ол кеси жыйышдырады.  Смоленскни отундан къачып чыкъгъан 19-чу, 20-чы эмда 16-чы аскерлени кесине алып,  Ярцево шахарны къоруулау операцияны  бет жарыкълы толтурады.

Генерал-лейтенант чыннга тийишли кёрюлген  16-чы аскерни командующиси Рокоссовскийге андан  да ауур буйрукъла толтурургъа тюшгенди – Москваны къоруулауну къураргъа, Волоколам жанына гитлерчи аскерлени къоймазгъа.

Ызы бла Сталинград сермеш болады. Ол кезиуде Рокоссовский Дон фронтну командующисини къуллугъуна салынады. Аны къатышыуу бла «Уран» операцияны  планы жарашдырылады. Анга кёре уа, Сталинградха ёшюн атхан душман аскерлени уллу къауумун къуршоугъа алып, аланы жокъ этерге тийишли эди. Операция  19  ноябрьде башланады.

    23  ноябрьде уа  Паулюсну махтаулу аскерлери къуршоугъа тюшюп, жокъ этиледиле. 1943 жылда 31  январьда Рокоссовскийни аскерлери Паулюсну эмда 2,5 минг немисли офицерни бла 90 минг аскерчини жесирге аладыла. Бу операция ючюн Константин Константинович Суворовну ордени бла саугъаланады.

1943 жылда Ара фронтну башчысы Рокоссовскийге  разведка немислиле Курскну  тийресинде  уллу операция хазырлагъанларын белгили этеди. Аскер бачама битеу  тактика билимин, белгили болгъан шартланы сюзюп, гитлерчиле аслам кючню къалайгъа саллыкъларын тюз тохташдырады. Ол жаяу аскерлерини жартысын, артиллерияны бла танкланы   60-70 процентин алайгъа келтирип, къоруулау операцияны жетишимли толтурады.  

Рокоссовскийни аскерчи фахмусу Белоруссияны азатлауда  энтта бир кере ачыкъланады. 1944 жылда 22  июньда «Багратион» операция башланып, эки айны ичинде Белоруссия душмандан ариуланады, Прибалтиканы, Польшаны бир-бир жерлери къорууланадыла. 

  1944 жылда 29  июньда аскерни генералы Рокоссовскийге СССР-ни Маршалыны бриллиант жулдузу, 30  июльда уа Совет Союзну Жигитини биринчи Жулдузу бериледиле. Белоруссияда хорламдан сора Сталин Рокоссовскийге тукъуму бла угъай, атын айтып, алай сёлешиучю эди. Ары дери уа быллай сый жаланда маршал Шапошниковха этилгенди.

Урушну ахыр кезиуюнде Рокоссовский 2-чи Белорус фронтха башчылыкъ эте, немисли танк аскерни жеринден теберге къоймай, аланы Берлин ючюн сермешге къатышыудан тыяды. Ол а Жуковну аскерлерине Германияны ара шахарын зорлау операцияны терк эм жетишимли бошаргъа онг береди. 

1945 жылда 1  июньда  Восток-Пруссия, Восток-Померан эм Берлин операциялада тюз оноу этгени, ала жетишимли бошалгъанлары ючюн Константин Константиновичге Совет Союзну Жигити деген ат экинчи кере аталады.  Ары дери уа  - 30  мартда - анга «Победа» орден (алтынчы номерли)  бериледи.

Сталинни оноуу бла Константин Рокоссовский Москвада 1945 жылда 24  июньда Хорламны Парадына башчылыкъ этгенди. Аны маршал Жуков алгъан эди.

Урушдан сора Рокоссовский Польшада аскерлени Шимал къауумуна башчылыкъ этеди, ызы бла уа  къыралны миллет къоруулау министрини къуллугъуна салынады. СССР-ге къайтхандан сора ол къоруулау министрни орунбасары, Къоруулау министерствону баш инспектору болгъанды. Алай   Сталинни аманларгъа унамагъаны ючюн,   Никита Хрущёв бла сёз болгъандан сора, Рокоссовский битеу къуллукъладан эркин этилген эди. 

 Константин  Рокоссовский 1968 жылда ауушханды.