Кёзюбюзден кетген эсе да, кёлюбюзден кетмегенди

Жашауунгда  иги адамгъа тюбесенг, къаллай бир жыл озса да, ол сени эсингден кетер амалы жокъду. Аны  атын не заманда да, къайда да уллу хурмет бла эсгересе. Юсюпланы Омар да мени эсимде жюрек халаллыгъы, чомартлыгъы да уллу болгъаны бла  къалгъанды.
Аны жюреги кимге да ачыкъ эди. Къатында жарсыуунгу, къайгъынгы  айтсанг эди, олсагъат болушур амал излер эди. Кесине тапсыз тюшгенине да къарамай, мадар этер эди. Жууугъу, тенги, танышы окъуна  больницагъа тюшсе, аны жокъламай къоймаз эди. Ол бир заманда да «кесим» демегенди. Аллай  уллу жюрекли, огъурлу адам эди Омар. Баям, бошдан айта болмазла Аллахха да игиси керекди деп: ол дуниясын жашлай алышханды. Энди жашайым, къызланы къууанчларын да кёрейим дегенде…

Манга аны атын озгъан заманда айтхан къыйынды. Нек дегенде кёп туз-гыржын ашагъанбыз бирге. Мен информация, спорт бёлюмде иги кесек заманны ишлегенме Омарны башчылыгъында. Аны бир хыны сёзюн эшитмегенме. Жазгъанымы терс жери болса, тырман эте турмай, кеси тюзетип къоя эди.

Ахшы адамла кетедиле, алай аланы артларында атларын айтдыргъан ахлулары къалсала, ол да насыпды.  Омарны да юч къызы  аталарыны атына кир къондурмай, бийик билим, усталыкъ да алып, бирери бирер жерде бет жарыкълы урунадыла. Тамата къызы Аслижан  КъМКъАУ-да студентлеге ингилиз тилни окъутады, Асият – федерал судьяды, Налжан а, унивеситетни экономика,юридический бёлюмлерин да бошап, арбитражный управляющий болуп ишлейди. Бюгюнлюкде  Омар къызларыны окъууда, ишде да жетишимлерине, туудугъу Алинкагъа  да къалай къууанырыкъ эди… Мен дурус билеме: аны къууанчыны чеги боллукъ тюйюл эди.

Омар газетде ишлеген къадарында кёп статьяла, зарисовкала жазгъанды. Аланы бир къауумун бирге жыйышдырып, «Эришмеген эр болмаз» деген  китапны да басмалагъанды. Анда уа, кёп спортчуларыбызгъа махтау сала, атларын асламлагъа туура этгенди. Ма олду ёмюрлюк!

Китапда басмаланнган очерклени жигитлерин кёп къалмай барысын да республикада, андан тышында да  кёпле таныйдыла. Ол жашланы кёбюсю  кеслерини къадарларын спорт бла  байламлы этгендиле. Алгъын республикада эм башха жерледе  атларын айтдыра келген, ызы бла уа башха ишлеге  кёчгенле да бардыла.

Халкъыбызда: «Билим  алгъан ийне бла кёр къазгъан кибикди»,- деген сёз барды. Мени сартын, анга жазыу ишни да къошарыкъ эдим. Нек дегенде журналистле да къыйын жумушну тындырадыла, заманны  кюзгюсю бола, аны айланчларын тарых ызыбызны бетлерине  тюшюре келедиле. Жашау кертиликге таяннган аллай юлгюлени  бек кёп келтирирге боллукъду. Алай мен бюгюн Юсюпланы Омарны адамлыкъ къыйматыны юсюнден дагъыда  бир къауум сёз айтыргъа сюеме.

«Ёлмей бла кетмей, адамны татыуу  чыкъмайды»,- дейдиле. Ким биледи, ол керти окъуна болур, Алай Омарны  юсюнден сёз баргъанда, ол айтыу  келишмейди. Ёз тилибизде  чыкъгъан газетибизге ол ненча адамны юсюнден очеркле, зарисовкала жазгъанды, ненча адамны къууандыргъанды! Аны башда айтылгъан китабы да спортчуларыбызны юсюнден малкъар тилде чыкъгъан биринчи китапды. Ёлгюнчю, кетгинчи да багъасы чыкъгъан , тенглери, жууукълары, ахлулары, биргесине ишлегенле  да  сюйген жаш эди ол.

Аны шагъырейлери, тенглери да кёп эдиле. Республикабызны, ол угъай эсенг, алгъыннгы Совет Союзну спорт жетишимлери бла  терен шагъырей эди Омар. Къабарты-Малкъарда  ол  ишге тири къатышханланы жетишимлерине къууана, ненчасыны атын ёлюмсюз этгенди. Кертиди, ол жашларыбызны барысыны юслеринден тынгылы жазар онг тапмагъан эсе да, бир къауумларыны юслеринден а жюрек сёзюн  айтханды, къууандыргъанды. Алгъын спортда жетишимле болдургъанлагъа шёндюча ахча, махтау да артыкъ кёп берилмей эди. Омар а  аланы кёплерин  таный эди, кёп биле эди, кёплерини кёллерин да кётюргенди.

Китабында жигитлерини спортда жетишимлерине кесиникилегеча къууана, ахшы къууум этгенлей тургъанды. Аны жигитлерини бир къаууму  къырал къуллукълада ишлегендиле, алимле да болгъандыла, ёсюп келген тёлюню да  спортну сюерге юйретедиле.

Заман оза, спортчуларыбыз да уллая барадыла.  «Ахшы спортчула уллая барсала да, тирилей къаладыла. Ала бошуна гузаба этмейдиле, бош затха ачыуланмайдыла. Болушлукъ кереклиге билеклик этерге хар заманда да хазырдыла»,-деп  жазады ол. Ким биледи, тыжым этген жерден шаудан чыкъгъанча,  Омар заманында эслеп,  аны агъымын тазалай, аланы кёллендире келмесе эди, жашларыбызны кёбюсю бу чекге да жетерик болмаз эдиле.

Омар   бютюн  уллу хорламлагъа  жетерча жазгъанды хар спортчуну юсюнден да. «Ол, ахшы тенгча, халкъыбызгъа этген ахшылыгъы ючюн да багъалыды бизге». Быллай  сёзлени, жарсыугъа, кёп адамны юсюнден айталлыкъ тюйюлбюз.

Омар жууаплылыгъы уллу болгъан  журналист эди. Материалны жазардан алгъа, ол жигитини юсюнден кёп зат билирге кюрешгенди. Аны бла бирге уа ким къаллай эришиулеге къатышханын, анда кимле бла тюбешгенлерин да уста билгенди. Бир материалына да уллу кёллюлюк этмегенди. Хаты уа къалай ариу болуучу эди аны. Машинистка къызларыбыз аланы сюйюп алгъандыла. Женгил барыучу эди иши.

Бизни айтхылыкъ спортчубуз, тренерибиз Жаболаны Серго бла танышып, аны юсюнден газетге жазгъанындан сора, аны бла шуёхлугъун юзмеген эди. «Бир жол а Жаболаны Серго кеси юйретген бир бёлек жаш боксчула Солтанланы Мурат, Къайгъырмазланы  Магомет, Къазакъланы Расул, Шакъманланы Расул бла бирге Алжирни Типаза шахарында халкъла аралы турнирге баргъан эди. Анда ала ахшы боксчула болгъанларын кёргюзтгендиле. Ол халкъла аралы турнирде тап судьялыкъ этгени ючюн Серго кеси да уллу махтаугъа тийишли болгъанды. Андан алгъаракълада Парижде  Жаболаны Сергогъа  «Боксдан халкъла аралы категориялы  судья» деген сыйлы ат аталгъан эди»,- деп жазгъанды Омар  китабында басмаланнган очеркинде.

Республикалы  газетлеге, журналлагъа жазылыу башланса, Омар кёп таулу эллеге барып,  эл башчыла, колхозлада ишлегенле,  школчула бла да тюбешип, ангылатыу ишни да бардыргъанды. Газетни хар таулу юйге  магъанасы къаллай уллу болгъанын айтханды. Айланнган, жюрюген жерлеринде  да адамла бла  ариу сёлеше билиучю  эди да, танышлары кёп болгъандыла. Газетибизни сыйын, намысын бийикде тутханды.

Аны юй бийчеси Текуланы Хауа да республикабызны белгили журналистлеринден бириди. Бюгюнлюкде «Заманны» баш редакторуну орунбасарыды. Ала  бир усталыкъда, бир жерде ишлегендиле. Бир жанындан, ол иги эди, башха жанындан а,  аладан бийик жууаплылыкъ, сезим да изленнгенди. Ала аны иги билгендиле, айып келтирмегендиле.