Тарых шартла

Огъары Малкъар тау эллерибизни арасында бек эрттегили эмда бек уллуладан бириди. Мында кёп тукъумну келечилери жашайдыла, бюгюнлюкде уа халкъыны саны беш мингден озгъанды, 900-ге жууукъ юй барды. 

Совет къырал тохташхынчы Малкъар тау жамауатны арасы болгъанды, халкъда анга Уллу Малкъар дегендиле. Аны чеклери кюнчыгъыш жанында Дюгерден башлап кюнбатыш жанында – Холамгъа, шималда – Къабартыгъа, къыбылада уа Сванетиягъа дери жетгенди.  

Тарых магъаналы эсгертмеле, ала уа Малкъарда бютюнда кёпдюле, маданият хазна Черек ауузда адам улу ёмюрлени теренинден башлап жашагъанына шагъатлыкъ этедиле. Сёз ючюн, 1822 жылда «Вестник Европы» журналда П.Бутков Черек ауузда таулу тайпа 10-чу ёмюрден бери жашагъанын жазгъанды.  

«Къыйырда эл къыйынлы»  деген эрттегили сёз терс болгъанына бу элде тюшюнесе. Бюгюнлюкде тюрлю-тюрлю федерал программаланы себепликлери  бла мында социал объектле ишлетилгендиле. Сёз ючюн, Огъары Малкъаргъа кирген жерде эрттегили тау къалалагъа ушашдырылып комплекс къуралгъанды.   Андан сора да, Саутуда къырылгъанлагъа эсгертме жангыртылгъанды,  Глашланы элде жоюлгъанланы хурметине жангы мемориал ишлетилгенди.   Эм магъаналы жумуш а – Мухолгъа  жолну кючлендирилгениди. Ол «Къоркъуусуз эмда тынгылы жолла» миллет проектни болушлугъу бла тамамланнган  жумушду. 

Алагъа жангы объект къошулгъанын да кёргенбиз – спорт  майдан. Анда тюрлю-тюрлю тренажёрла салыннгандыла, гитче футбол майдан да барды. Мында къурулуш ишле алыкъа ахырына жетдирилмегендиле, болсада алайгъа баргъаныбызда, тренажёрлада къызчыкъла кюреше тургъанларын кёргенбиз. Былайы жаш тёлю спорт бла къыстау кюрешген  жерге айланырыгъына ышанырчады. 

Эллиле уа къалай жашайдыла? Къол къыйынлары бла. Малкъарны картофун, хобустасын, алмасын, сютюн, бишлагъын республикадан тышында да таныйдыла. Мисирланы жаш жарашдыргъан къакъ этни уа Кавказны регионларында да сурайдыла. Дагъыда якла, атла, тууарла тутханла бардыла, сютню жарашдырып, айран, бишлакъ, жау сатадыла.  
Туризм бла кюрешгенле да бардыла. Кюнлюмню тийресинде кафелеге, ресторанлагъа къонакъла къуру республикадан угъай, башха субъектледен да келедиле. 

Биз былтыр Огъары Малкъаргъа барып, элни жашаууну юсюнден жазгъан эдик. Болсада  бийик тау элибизге жангыдан къайтып, сейир адамла бла тюбешгенбиз. Бу номерде уа сизни ала бла шагъырей этерге сюебиз. 

Огъары Малкъар тау эллерибизни арасында бек эрттегили эмда бек уллуладан бириди. Мында кёп тукъумну келечилери жашайдыла, бюгюнлюкде уа халкъыны саны беш мингден озгъанды, 900-ге жууукъ юй барды. 

Совет къырал тохташхынчы Малкъар тау жамауатны арасы болгъанды, халкъда анга Уллу Малкъар дегендиле. Аны чеклери кюнчыгъыш жанында Дюгерден башлап кюнбатыш жанында – Холамгъа, шималда – Къабартыгъа, къыбылада уа Сванетиягъа дери жетгенди.  

Тарых магъаналы эсгертмеле, ала уа Малкъарда бютюнда кёпдюле, маданият хазна Черек ауузда адам улу ёмюрлени теренинден башлап жашагъанына шагъатлыкъ этедиле. Сёз ючюн, 1822 жылда «Вестник Европы» журналда П.Бутков Черек ауузда таулу тайпа 10-чу ёмюрден бери жашагъанын жазгъанды.  

«Къыйырда эл къыйынлы»  деген эрттегили сёз терс болгъанына бу элде тюшюнесе. Бюгюнлюкде тюрлю-тюрлю федерал программаланы себепликлери  бла мында социал объектле ишлетилгендиле. Сёз ючюн, Огъары Малкъаргъа кирген жерде эрттегили тау къалалагъа ушашдырылып комплекс къуралгъанды.   Андан сора да, Саутуда къырылгъанлагъа эсгертме жангыртылгъанды,  Глашланы элде жоюлгъанланы хурметине жангы мемориал ишлетилгенди.   Эм магъаналы жумуш а – Мухолгъа  жолну кючлендирилгениди. Ол «Къоркъуусуз эмда тынгылы жолла» миллет проектни болушлугъу бла тамамланнган  жумушду. 

Алагъа жангы объект къошулгъанын да кёргенбиз – спорт  майдан. Анда тюрлю-тюрлю тренажёрла салыннгандыла, гитче футбол майдан да барды. Мында къурулуш ишле алыкъа ахырына жетдирилмегендиле, болсада алайгъа баргъаныбызда, тренажёрлада къызчыкъла кюреше тургъанларын кёргенбиз. Былайы жаш тёлю спорт бла къыстау кюрешген  жерге айланырыгъына ышанырчады. 

Эллиле уа къалай жашайдыла? Къол къыйынлары бла. Малкъарны картофун, хобустасын, алмасын, сютюн, бишлагъын республикадан тышында да таныйдыла. Мисирланы жаш жарашдыргъан къакъ этни уа Кавказны регионларында да сурайдыла. Дагъыда якла, атла, тууарла тутханла бардыла, сютню жарашдырып, айран, бишлакъ, жау сатадыла.  

Туризм бла кюрешгенле да бардыла. Кюнлюмню тийресинде кафелеге, ресторанлагъа къонакъла къуру республикадан угъай, башха субъектледен да келедиле. 

Биз былтыр Огъары Малкъаргъа барып, элни жашаууну юсюнден жазгъан эдик. Болсада  бийик тау элибизге жангыдан къайтып, сейир адамла бла тюбешгенбиз. Бу номерде уа сизни ала бла шагъырей этерге сюебиз.