Сууукъла жууукълашып келедиле

Адамны санын, чархын бек къыйнагъан аурууладан бири-жётелди. Аны тохтатыргъа къаллай амалла бардыла, не этерге керекди ол осал ауруу юсюнгден кетерча, къыйналмазча. Ол соруулагъа жууапланы излеп, илму медицина журналда басмаланнган билдириулени беребиз.

Къыш сууукълада адам жётелден онгсуз болуп тургъанын кёргенле асламысында былай сунадыла: хариб а,сууукъдан бек ауруй кёреме. Болсада иш арталлыда башха тюрлюдю: жётел жаланда сууукъдан чыкъгъанланы угъай, кёп башха аурууну да белгиси болады. Жётелден багъыуну тюрлю-тюрлю амалы барды.

Аланы юслеринден врач- эксперт Илья Барабанов хапар айтады. Пациент жётелден тарыгъа эсе, сынаулу доктор бек алгъа саусуз бла тынгылы ушакъ этерикди, жётелни сылтаулары неле болгъанларын билликди, таблеткаланы бла микстураланы андан сора жазарыкъды. Иш а мындады: жётелни жаланда бактерияла эм вирусла угъай, онла бла башха сылтаула да чыгъарадыла.

Тохтаусуз жётелни чыгъаргъан осал ишлени араларында, сёз ючюн, тютюн ичиу, туберкулёз ауруу, ёпке башланы эм ёпкелени рак ауруулары, бронха астма, аш орунну проблемалары, жюрек- къан тамырланы бир-бир ауруулары эм кёп башха затла болургъа боллукъдула.

Тохтаусуз жётел бир-бирледе бир къауум дарманланы хайырланыудан да чыгъады. Аллай дарманланы араларында асламысында АПФ-ни ингибиторлары эм бета-блокаторла (жюрек аурууланы багъыуда хайырланылгъан дарманла) бардыла.

Медиклеге идиопатический жётел да белгилиди, аны чыгъыууну сылтауун тынгылы тинтиу бардыргъандан сора да, тохташдыралмайдыла. Ол жётелден бютюнда кёп орта жыл санлы тиширыула юслерине кёрген заманда эм андан сора къыйналадыла. Ол жётел, жарсыугъа, хазна кетмейди, ол себепден а дарманланы къуруда ичип турургъа тюшеди.

Бу тюрлю иш узакъгъа созулгъан, хронический жётел бла байламлыды. Къаты жётел тие туруп, саусуз аны шарт сезип, ангылап турады. Болсада, сууукъ тийип аурууну кезиуюнде адам жётел, хыр-хыр этип сунмай тургъанлай башласа, врач бек алгъа ол адамда быллай ауруула башланнган сунарыкъды.

Эсигизге салайыкъ, гриппни неда ОРВИ-ни быллай белгилери болургъа боллукъдула. Къургъакъ мылылыкъгъа айлана баргъан жётел. Хыппирик жукъады (ол вирус инфекцияны белгисиди) неда иринлиди (бактериялы инфекция къошулгъаныны белгисиди). Башха белгиле: чархны температурасы кётюрюледи, бурун сууу, къарыусузлукъ къысыу, сууукъсурау.

Ол кезиуде не этерге керекди. Ауруу башланнган биринчи сагъатлада окъуна вирусха къажау багъыуну бардырыгъыз. Хыппирик чыгъа эсе, муколитикле (хиппирикни жукъартхан эм солууну тынч этген дарманла) болушурукъдула.

Адамланы аслам къыйнагъан ауруугъа бронхит саналады, аны белгилери быладыла. Ол  асламысында ОРВИ ауруу бар эсе, ол кезиуде чыгъады. Температура терк кётюрюледи (38,5-39 градусха дери), кёкюрекден чыкъгъан ууакъ жётел, сууукъсурау. Жётел кечегиде жатып тургъан заманда кючлюрек болады. Обструктивный бронхитни кезиуюнде къыйын жётел чыгъады, солуу къыйын болады, кёкюрекде сызгъыргъан тауушла эшитиледиле.

Не этерге керекди? Ауруу башланнганлай окъуна, вирусха къажау дарманланы хайырланыргъа керекди. Хыппирикли жётелден къутулургъа ингаляция, мукалитикле болушадыла. Ала хыппирикни жукъартадыла, солууну тынчайтадыла. Ингаляция этер ючюн быллай дарманны жарашдырыргъа керекди: мать –и-мачеханы чапыракъларындан, ромашкадан, шалфейден, чабрецден столова къашыкъ бла биришерлерин бирге къошаргъа, аланы юслерине къайнар сууну къуяргъа, адырны, башын жабып, тутаргъа керекди. Ол суусун дарманнга чай къашыкъ бла бир аш-азыкъ соданы атадыла, ментол неда эвкалипт жауладан бир ненча тамычысын къошадыла. Бу тюрлю дарманланы хайырлана туруп, бу затны эсден кетерирге жарамайды – ала аллергиклеге къоркъуулуладыла.

Бактериялы бронхитден багъыла туруп, антибиотикле да керек боладыла. Алай аланы да кеси аллыгъызгъа хайырланмагъыз, врач бла келишигиз. Нек дегенде аллергия аурууладан багъыуда ол дарманла къыйматсыз болгъанлары бла чекленип къалмай, заран тюшюрюрге да боллукъдула. Ол дарманла жаланда бактериялы бронхитден багъыуда хайырланыладыла. Къаллай антибиотик кереклисин, аны дозасын эм хайырланыу амалын жаланда врач айтыргъа керекди.

Поделиться: