Тыш къыралланы ахчаларын сатыу-алыуну юсюнден

Алгъаракъда бизни къыралгъа салыннган жангы чеклениулеге кёре, АБШ-ны долларын, сора дагъыда еврону Москваны Биржасында сатыу-алыу тыйылгъанды. Энди аланы жаланда биржадан тышында рынокда алыргъа неда сатаргъа боллукъду. РФ-ни Ара банкында айтханларына кёре уа, валютаны сатыу-алыу шёндюге дери да ол рынокда асламыракъ эмда тирирек барып тургъанды. Келишимле дагъыда банкланы, аланы эмда хайырланыучуланы (эм биринчиден, экспорт бла кюрешгенлени) араларында этиледиле. Къалай-алай болса да, тюрлениуле бардыла, ала бла байламлы чыгъаргъа боллукъ соруулагъа Ара Банкны сайтында берилген жууапланы бир кесегин басмалайбыз.

- Энди бир угъай, талай кесек курс боллукъду дейдиле, ол тюзмюдю?

- Россейни Банкы сомну курсун биржадан тышында рынокда сатыу-алыугъа кёре тергеп турлукъду. Башхача айтханда, курс бир, кеси да рынокда жюрюгенча боллукъду, жаланда аны тергегенде изленнген шартла алыннган жерлени тизмеси аз тюрленирикди. Эсге сала айтсакъ, халкъла аралы валюта рынок эмда тыш къыралланы ич рыноклары да ма алай ишлейдиле. Валютаны биржалада сатыу-алыу - ол борчлу жумуш тюйюлдю, ахчаны жюрюуюне, аны курсуна чек салмайды.

Сомну башха валюталагъа курсу тыш къыралла бла сатыудан келген ахчагъа эмда анга сурамгъа кёре тергеледи. Сёз ючюн, майда экспортёрла 15 миллиард доллар багъасына сатыу этгендиле. Ол а аны аллында кёрюмдюден онюч процентге кёпдю.

- Энди валюта азайып, аны алгъан да къыйыныракъ боллукъ болур?

- Айтханыбызча, Москваны Биржасына салыннган чеклениуле жаланда валютаны сатыу-алыуну башхаракъ этерикдиле. Аны ёлчемине жукъ да боллукъ тюйюлдю – ол экспортха кёре тюрленеди.    

- Долларда неда еврода депозит ачаргъа жарарыкъмыды?

- Адамланы эмда компанияланы Россейде банкларында счётларында сакъланнган долларлагъа бла евролагъа жукъ да боллукъ тюйюлдю. Аллай жумуш берген банклада сюйсегиз жангы (валюта) счёт ачаргъа боллукъсуз. Эсигизде болсун: быллай депозит ачханда, сомланы валютагъа банк кесини курсу бла кёчюрлюкдю. Ахчаны артха, къолгъа алыргъа сюйсегиз а, ол сомлагъа айландырып алай берилликди. Аны себепли счётну сомлада тутса, бегирек файдалы боллукъ болур.

- Долларла неда еврола сатып алыргъа амал бармыды?

- Хау. Банклада кассаларында неда (аллай онг бар эсе) банкоматларында сатып алыргъа боллукъсуз. Аланы курсларын банкла кеслери тохташдырадыла.

- Тыш къыраллагъа кесинг бла неллай бир валюта алыргъа жарайды?

- Хар адам башына 10 минг доллар.

Сюйсегиз а, баргъан къыралыгъызда МИР карточка бла тёлерге боллукъсуз.