Абадан адамлагъа къайгъырыу бла

Къабарты-Малкъарны Жамауат палатасында «Абадан тёлю» регион проект къалай толтурулгъанын сюзгендиле.

 Жыйылыуну ача, палатаны Социал политика, саулукъ сакълау, физкультура эм спорт жаны бла комиссиясыны башчысы Галина Егорова республикада «Абадан тёлюню жашауун игилендирирча «Абадан тёлю» программаны жарашдырыу эм жашауда бардырыу» регион проект болгъаныны юсюнден билдиргенди. Ол белгилегенича, башламчылыкъны баш борчу таматаланы жашауларын узунуракъ этиудю, ёлюмню азайтыуду.

Урунуу эм социал къоруулау министерствону бёлюмюню башчысы Диана Далова абаданнга кёп заманны ичинде къарауну системасын (СДУ) толтуруугъа былтыр 27 858,6 минг сом бёлюннгенди, ол санда федерал бюджетден да субсидия халда 27 580,0 минг сом эм республиканыкъындан – 278,6 минг. СДУ Социал жалчытыуну комплексли республикалы араны Нальчик эм Прохладный  шахарлада, Басхан, Май эм Терк районлада бёлюмлеринде бардырылгъанды. Аны бла болушлукъ керекли 200 абадан эм сакъат адам хайырланнгандыла, аланы кереклерине юйлерине барып къарагъандыла. Абаданлагъа юйлеринде къарарча «Призвание» медицина колледжни мурдорунда 185 инсан окъууну ётгендиле. Араны башха проектлерини чеклеринде багъалары 18 миллиондан атлагъан техника-реабилитация керекле алыннгандыла. Битеу этилген ишни эсебин чыгъаргъанда, «Абадан тёлю» проектни 2023 жылгъа борчлары толусунлай тамамланылгъандыла. Быйыл да аны бардырыугъа 77 902,69 минг сом бёлюннгенди, бусагъатда СДУ-гъа керекли 217 адам бардыла, майны ортасында тарихлеге кёре, 209 абаданнга юйлерине барып къарайдыла.

Саулукъ сакълау министерствону баш специалисти-гериатры Фатима Думанова чертгенича, Гериатрия араны мурдорунда абадан жыл санда 250-ден аслам саусуз багъылгъанды. Бюгюнлюкде жангыз да бир излем толтурулмай турады – ишчи жыл сандан тамата адамланы саулукъларына профилактика халда къаратыу, ол санда алагъа диспансеризацияны ётдюрюу. Мында план 70 процентди, аны 28,93 проценти тамамланылгъанды.

Культура министерствону бёлюмюню башчысы Руслан Пачев ведомство шахарланы эм районланы администрациялары бла бирге абаданла заманларын зауукълу ётдюрюрча маданият ишле дайым къуралгъанларын айтханды. Культура учреждениялада аланы компьютер, Интернетде излеу сервисле бла хайырланыргъа юйретедиле, быллай курсла китапханалада да бериледиле. Таматала маданият жашаугъа тири къатышырча художестволу эришиуле, къол чыгъармачылыкъны кёрмючлери, концертле, чыгъармачылыкъ эм адабият-музыка ингирле, сейир тюбешиуле къураладыла, алагъа жаш адамла да чакъырыладыла. Алгъаракълада Прохладный  шахарны усталарыны ишлерини – эшиу, тигиу, сурат ишлеу эм башха усталыкъланы - кёрмючю болгъанды, миллет маданиятланы «Халкъланы шуёхлукълары» регионла аралы фестивалы, сора «Жигитлени махтаулукълары бла ёхтемленебиз» фестиваль бардырылгъандыла. Черек районда кийизле бичиуден, накъыш салыудан, миллет ашарыкъла хазырлаудан мастер-классла кёргюзтюлгендиле, дагъыда къарачайлыланы бла малкъарлыланы халкъ къолдан усталыкъларыны «Алтын къол» фестивалына кёп адам жыйылгъанды. Абаданлагъа таплыкъгъа аланы сейирлерине кёре кружокла, ушакъла этерча майданла да къураладыла. Насийхатчылыкъны институтун айнытыугъа «кюмюш» (абадан) волонтёрла да къошулгъандыла, аланы къатышыулары бла семинарла, ангылатыу тюбешиуле болгъандыла.  

Энчи магъана абадан адамлагъа хурмет, алагъа огъурлукъ кёзден къарарча этиуге бериледи. Жамауатны бусагъатда бола тургъан демография тюрлениулеге, инсанны тири, саулукълу жашау узунлугъу кёбейгенине хазырлаугъа да эс бурулады. Аны бла байламлы республиканы асламлы информация органларында «Жылла бла адамла», «Ветеранла», «Социум», «Социал къоруулау», «Къайгъырыу», «Социал жалчытыу», «Пенсия фонд», «Субботник» эм алагъа ушаш башха рубрикалада материалла басмаланадыла. Телевидение эм радио каналлада «Чекле», «Къадар», «Заманны чархы», «Арабызда ветеранла жашайдыла», «Таматаны сёзю», «Насыплы къартлыкъ», «Заман бла инсан», «Законлу соруу» эм башха бериуле кёргюзтюледиле.

Спорт министерствону бёлюмюню башчысы Заур Балкаров билдиргеннге кёре уа, таматаланы къатышыулары бла аслам физкультура-саулукъ кючлеу эм спорт мероприятие къуралгъанды. Эсепле ачыкълагъанларыча, 2023 жылда республикада 55-80 жылларында физкультура эм спорт бла кюрешгенлени саны 24 мингнге жетгенди.

Этилген докладлагъа кёре, жыйылгъанла министерствола бла администрацияла уллу иш бардыргъанларын белгилегендиле эм Правительствогъа «Абадан тёлю» проектни тамамлаугъа ахча бёлюрге эсгертиу этгендиле.