Маданият

Бу ДНК этдирген бир тёре чыкъгъанда да, къайсы бири да энди тамырларыны деменгилиликлерин билир ючюн ауузларындан тюкюрюк мылыларын алдырып кюрешедиле. Алайгъа шагъат къагъытла берген неда бермеген жерде бир антлы шуёхум ишлейди да, анга жалындым.

Аллай адамла боладыла дунияда – кёзлеринден, сёзлеринден да жарыкълыкъ кетмеген, таза ниетли, ариу жюрекли. Беппайланы Азнорну жашы Муталип, назмучу, Къабарты-Малкъарны халкъ поэти аладанды.

 Эртте заманладан бери да Тепена малкъарлыланы сюйген тепсеулеринден бириди. Кесини да бир ненча тюрлюсю белгилиди. Келигиз, аладан бирин аппаларыбызны кезиуюнде къалай жырлагъанларын бла тепсегенлерин къысха тинтейик.

Абустол айны биринчи кюнлери. Асхут заманда къоншум Хасым бла гитче ныгъышда олтуруп турабыз. Къыш башланса да, алыкъа къар жаумагъанды. Кюн чууакъды. Болсада аязы сууугъуракъды. Быйыл, не эсе да, къыш келирге ашыкъмайды. Биз а къар энтта да бираз жаумай турса да, къайгъырмайбыз. Малланы тышына жибере турабыз.

Залийханланы Жюнюсню жашы Жанакъайыт малкъар халкъны ахшы уланларындан бири эди.

Бабаланы Сулейман «Атамы китабы» деген хапар жыйымдыкъда ата ташны юсюнден, бийик тауланы, аланы башларын жарытхан акъ къарланы, танг эшигин ачхан кюнню, улагъы бла бирге отлай тургъан маралны юсюнден жазады. Бу затла бары да атаны юсюнден эсгериу бла келедиле. Атасы бла мал кютген жаш былай айтады: «Кёп тюрлю къалам барды, алай жети тюрслю тейри къылычды атамы къаламы да, къылычы да. Мен да… тауда жауунда жамычы кийип, жылкъыланы тау этекледен сюрюп, атама ушаргъа кюрешеме. Болсада, минг зат айтып, бир затны айтмай къояма.

КъМР-ни сыйлы артисткасы, Къулийланы Къайсын атлы Малкъар къырал драма театрны актрисасы Биттирланы Махайны къызы Абидат туугъанлы бу кюнледе 105 жыл болады.

Къауум жыл мындан алгъа Къарачайда Къарт-Журт элде болгъанымда къонакъбайларым узакъдан кёргюзтген эдиле Гошаях бийчени кешенесин. Къобан сууну ол жанында ариу кюнлюм бетде, эрттегили къабырстанны бир жанында, акъ кешене сюеледи. Сын ташланы къатында ол кенгден окъуна иги билинеди. Ол Гошаях бийчени асыралгъан жериди. Алай бу тиширыуну атын жюрютген анда къала да барды. Жётегей сууну башында, кириш тауланы тебирегенден сора аталгъанды ол ат. Дагъыда ол тийреде таулагъа да Гошаях сырт дейдиле.

Бабаланы Хызирни жашы Сулейман, къауум китапны автору, новеллала, эсселе жазгъанды. Аны чыгъармалары бир жумушакъ, жашырын хапар  халда айтыладыла.

Жазыучу Хучиналаны Магомет адабиятыбызгъа ашыкъмай келгенди, хар жазарын оюмлап, тинтип, базманда чекгенча. «Ючюнчю батальон» аны биринчи проза чыгъармасыды. Андан сора «Уллу Малкъар» деген романы, «Кюйсюз заман» (хапарла бла повесть китабы) эм «Кюн балалары» атлы