Тарых

Мусукаланы Туугъанны жашы Ахмат Къабарты-Малкъарда белгили адамды. Ол кеси заманында республикада инкъылап тюрлениулеге тири къатышханды, халкъыны келир кюню жарыкъ болур ючюн кюрешде бандитлени къолларындан жоюлгъанды.

  Уллу Ата журт урушну кюйсюз жылларында ийман адамлагъа жашаргъа, душманнга къажау турургъа, Хорламны жууукълашдырыргъа болушханды десек, баям, жангыллыкъ болмазбыз. Къазауатны кезиуюнде власть органланы исламны бла къыралны араларында болумну жумушатыргъа кереклисин ангылайдыла. Аны себепли дин жаны бла совет къуралады, Ташкентде, Бакуда эм Буйнакскда муслиймаланы дин управлениялары ачыладыла.

Къабарты-Малкъарны халкъ поэти, Социалист урунууну жигити, РСФСР-ни М. Горький атлы Къырал саугъасыны лауреаты Алим Кешоков дуниясын 2001 жылда 29-чу январьда алышханды.  Бу кюнледе биз аны эсгеребиз.

Уруш башланыр жылны аллында тюш кёрген эдим. Черек сууну онг жагъасында ёмюрлюк чынарла  ёсген бийик тёшню бла Къашхатауну орталарында терен къолда  эки самолёт бир бирлерин къууадыла. Бирини къабыргъасында къызыл жулдузу жылтырайды,

Россейде Романовлары патчах тахталарындан тайдырылгъанларында, дуния терк тюрленип башлайды. Шимал Кавказда миллет, жер эм культура вопросланы тамамларгъа онг чыгъады. Магомет Терк халкъланы 1918 жылда 16-чы февральдан 15-чи мартха дери баргъан экинчи область съездлеринде малкъар делегациягъа башчылыкь этеди

Батчаланы Шахмырзаны жашы Исмайыл кесини урунуу жолун Нальчикде басма юйде наборщикден башлагъан эди. Алай аны тёлюге кёп къыйынлыкъладан, сынауладан ётерге тюшгенди.

Ленинград блокаданы чачдырыу  операция  12 январьда башланнганды

1943 жылда 12 январьда къуршоугъа тюшген Ленинградны эркин этиу, блокаданы чачдырыу операция башланнганды.  Ол кезиуге жигит шахар душманны къуршоуунда тургъанлы юч жыл озгъанды. Немисли командование Ленинград ючюн сермешде   аскерчилери, техникалары кёп санда тас боллукъларын  ангылап, шахарны ачдан, суусапдан къыйнап, жер юсюнден жокъ этерге умутлу эди. Алай шахарны эркинлиги ючюн къазауат ол къуршоугъа тюшген кюнден  башлап, юч жылны ичинде ахырда тохтамагъанды.

Миллетибизни сайлама жашлары, къызлары къазауатда, урунууда болсала да, кишиликлери, жегирликлери, адамлыкълары, адепликлери, тизгинликлери бла да атларын айтдыргъандыла, халкъгъа махтау келтиргендиле.

ТАСС-дан билдиргенлерине кёре, археологла Къабарты-Малкъарны бийик тау районларындан биринде орта палеолитни кезиуюнден къалгъан -  120-70 минг жыл мындан алгъа - неандерталецле тургъан жерни тапхандыла.

Гитлерчи Германиягъа да Кавказны нефти артыкъда керек болгъанды. Аны ючюн фашист аскерле Шимал Кавказны зорлаугъа уллу кюч салгъандыла. Душман командование Дондан ётюп, Къобанны, Шимал Кавказны, Азов эм Къара тенгизлени кюнчыгъыш жанларын къолгъа этерге борчла салгъанды аскерчилерине. Ызы бла Кавказ тауланы кюнбатыш эм кюнчыгъыш жанларындан кирип, Закавказьеге, андан ары Тюркге жетерге, бу къыралны да Совет Союзгъа къажау урушха къатышдырыргъа мурат болгъанды.