Календарь событий

29 мая 2024

Журтубузну ариулугъу бла ёхтемленип

Журтубузну табийгъаты алай ариуду, ол не заманда да къарагъан кёзню къууандыра, аны бла ёхтемлендире, алайды халы, бизни насыбыбызгъа. Аллах айтса, алай болуп да турур деп ышанабыз. Къабарты-Малкъар керти да толу эркинлик бла Шимал Кавказны инжисине саналады. Инжиле, бири биринден багъалы орунлукълагъа бёлюнюп, бир къауумдула. Ала – Терк, Черек, Чегем, Басхан, Балыкъ сууланы кюмюш къайишлери. Хар бири да – къарагъан кёзге сюйдюмлю, тамаша тарлада. Аланы бек аламаты – Чегем тарыды. Аны Геннадий Коммодов сёз бла суратларгъа сюйгенди да, болалгъан болур деригибиз келеди. Алайды да, аны алгъын жыллада ёхтемленип айтханларына биз да эс бурайыкъ, жерибизни ариулугъуна энтта бир тюшюнейик. 

 

Терен акъыллы Таусолтан

Тарыхха къарасанг, миллетибизни билимге итиннген, халкъын сюйген кёп ахшы уланлары болгъанды. Аллай жигит жашларыбыздан бири уа Шакъманланы Таусолтан эди. Ол 1891 жылда туууп, Шимал Кавказны айтхылыкъ политиклеринден бири болгъанды.

«Реставрация ишди деп айталмайма, ол жашауумду»

Гулийланы Жамалны къызы Дария бюгюнлюкде реставратор иш бла кюрешип, тарых, дин магъаналы мекямланы эрттегили ышанларын сакълаугъа юлюшюн къошады. Таулу къыз бийик тау эл Нейтринодан къыралыбызны ара шахарына къалай тюшгенини, къаллай тарых магъаналы объектледе ишлегени манга сейир кёрюннгенди.

Фахмулу жаш адамланы белгилегендиле

Кёп болмай Къабарты-Малкъар къырал университетде Жаш фахмуланы слёту болгъанды. Аны чеклеринде школчуланы арасында бардырылгъан Шимал Кавказны онекинчи ачыкъ олимпиадасында кеслерин айырмалы кёргюзтген   160 чакълы жаш адам эм устазлары  да саугъалагъа тийишли болгъандыла.  

Жаш болса да, баш эди …

Малкъар халкъны кёп жигер, жигит жашы Уллу Ата журт урушха къатышханды. Ата журтну къоруулауда кёп жигитлик этип, атлары ёчюлмезлик отну жилтинлери болгъандыла. Бизни бюгюннгю бериуюбюзню жигити, аллай жашларыбыздан бири, Ксаналаны Харунну жашы Ибрагимди.

Пенсиягъа заманындан алгъа ким чыгъаллыкъды?

Быйыл пенсиягъа 63 жыллары толгъан эр кишиле бла 58 жыллары толгъан тиширыула чыгъадыла. Аны ючюн алада эм азындан онбешишер жыл ишчи стажлары эмда 28,2 энчи пенсия коэффициентлери (ИПК, неда балла) болургъа керекди. 2028 жылда пенсия реформа бошаллыкъды, андан ары излемле бютюнда къаты боллукъдула: эр кишиле – 65, тиширыула уа 60 жылларында чыгъаллыкъдыла пенсиягъа. Аладан 15 жыл стаж бла 30 балл изленирикди. Алай бардыла андан алгъаракъ чыгъарча амалла. Аланы юсюнденди бу материал.

Эски сурат хапар айтады

Миллетни тарыхы  адамланы къадарларындан къуралады. Бирде кесинг шагъат болурса неда сейир къадары болгъан адамны юсюнден эшитирсе. Бютюнда бек журтунгдан айырылгъанны неда озгъан замандагъыланы юслеринден айтылса сёз, анга  сейир этип, къулакъ салырса. Эски суратны кёрсенг а, андагъыны къадарын билгинчи тынчаймазса. Къадар дегенинг къайры жетдирмейди, неден ётдюрмейди.

Сакълыкъ артыкъ боллукъ тюйюлдю

Быйыл жыл башланнганлы Къабарты-Малкъарны медицина организацияларында 82 мингден аслам сабийге профилактика халда къаралгъанды, деп билдириледи КъМР-ни Саулукъ сакълау министерствосуну пресс-службасындан.

Сабийлени солуулары тынчлыкълы къуралырча

Республикада сабийлени жай солууларын къурау бла байламлы МЧС-ни жер-жерли бёлюмю контроль эм профилактика ишни бардырып тебирегенди. Бусагъатда анда эсепде 13 стационар лагерь, мектеплени мурдорларында сабийле кюндюз тургъан 18 лагерь, 2 саулукъ кючлеу эмда билим бериу организациялада да 2 лагерь бардыла.

Туризмни айнытыуда – жангы келишим

Къабарты-Малкъарны бла Краснодар шахарны туризм жаны бла власть органларыны, турист операторланы, агенстволаны келечилерини, экскурсоводланы тюбешиулери болгъанды. Анда эки субъектни да адамланы солууларын къурауда онгларыны юсюнден айтылгъанды.

Кюзлюкледе иги болум сакъланады

Быйыл хауа болум терк-терк тюрлене тургъаны себепли къылкъылыла эки ыйыкъ алгъа чакъгъандыла. Бир-бир жерледе терк-терк сакъ жауунла баргъанларыны, иги кесек кюнню сууукъ кюнле сакъланнганлары хатасындан  битимле  ёсюмлерин тохтатхандыла. Россельхозцентрни келечилери 3980 гектарда кюзлюклени тинтгенлеринден сора,  ала  агрометеорология жаны бла  мардалагъа келишгенине таукел болгъандыла. 

Алмадан танг кесек сатылгъанды

Россельхознадзорну Шимал Кавказда управлениясыны Къабарты-Малкъарда  бёлюмюнден билдирилгенича, быйыл жыл башланнганлы тышына  алмадан  50,7 минг тонна сатылгъанды. Ол былтыргъы кёрюмдюден артыкъ тюрленмегенди, болсада буруннгу жылдан 0,6 минг тоннагъа кёпдю. 

Биринчи номерин асырап турама

Газетибизни 100-жыллыгъы бла байламлы кёп затны эсгерирге тюшеди. Анча жылны ичинде халкъыбызны бирикдирип, аны ышаннгылы келечиси, ёкюлю да болгъанлай келеди ол. «Коммунизмге жол», артда уа «Заман» газетде малкъар халкъны иги жашлары бла къызлары ишлей келгендиле. Миллет маданиятха сакъ болгъанла, таза ниетлиле, жаш тёлюге билеклик этерге хазырла. КъМР-ни сыйлы артисти, драматург Маммеланы Ибрахим да аладан бириди. Ол 1957 жылда 5 майда миллет газетибизни биринчи номерин чыгъарыугъа къатышханды.  Бюгюн аны  газетде ишлеген кезиуюнден эсгериулерин басмалайбыз.

Миллетни ниет хазнасын сакъларгъа себеплик этеди

Хурметли жамауат!