Календарь событий

19 мая 2021

Аны назмулары, ахшы ишлери бюгюн да халкъны биргесине жашайдыла

 «Мен бек эрттеден бери Шалушка элде жашайма, школда устаз болуп ишлегенме. Мечиланы Кязимни жашы Сагъит, къызы Шапий бла къоншуда тургъанма. Аталарыны юсюнден аланы кёп хапарларына тынгылагъанма, адамлыкъларына, эсли сёзлерине бюсюрегенлей тургъанма», - деп жазгъанды 2009 жылда Геннадий Комодов шайырны юсюнден эсгериулеринде.  

Баш жетишим - шуёхлукъ

Черек районну къарындаш Зольск районунда  тарых  музей ачылгъанда, черекчиле  анга художник Баккуланы Владимирни  «Залгы эл» деген  суратын саугъагъа берген эдиле. Артдаракъда  художникни ол иши  «Маданият хазна» деген номинацияда «Шедевры территории победы»  конкурсха кёргюзтюлгенди эмда биринчи жерге тийишли болгъанды.

«Республиканы айнытыугъа себеплик этерик - тамашалыкъ табийгъатыбызны тюз хайырланыуду»

Таула, жер башыны тёртден бирин алып, кёзге ариу кёрюннгенлери бла бирге кеслеринде кёп байлыкъланы жыйгъандыла – таза суула бла хауа, сейирлик экосистема, агъачла. 

Кюнде кёп заманны турургъа нек жарамайды?

Къартаяма деп къоркъмай, кюнде къаллай бир заманны турургъа жарайды деген соруу арыкъ болурча не ашаргъа керекди дегеннге ушайды. Быллай оюмгъа алим, биомедицина технологияла эм къартлыкъны генетикасы жаны бла эксперт, «Илму жашауну кёбейтир ючюн» фондну вице-призиденти Юрий Дейгин келгенди. Ол адамны чархы загарны къалай кётюргенини юсюнден ахыр илму-медицина эсеплени «Комсомольская правда» (fm.kp.ru) радиода «Охотники за мифами» деген бериуде келтиргенди.

Машиналада терезелегеча тюрсюн бериу

Миллет кийимлерибизни энчиликлери

Малкъарлыланы бла къарачайлыланы аякъ эм юс кийимлери тюзледе жашагъанладан башхаракъ болгъанды. Нек дегенде, таулада турур ючюн къарыу да, кюч да керек болады.  Юс кийим да анга кёре.

Узакъ ёмюрлю болууну тынч амаллар

Ичгини ахырысы бла къоюу адамны жашауун 28 жылгъа узун этерге боллукъду деп билдиредиле «Express» изданияда Швецияны Каролин институтуну алимлерини тинтиулерине кёре.

Экспертле 20 жылны ичинде Данияда, Финляндияда бла Швецияда ичгичилени жашауларыны узунлукъларын тинтгендиле. Аланы араларында тюрлюю-тюрлю аурууладан ёлгенлени саны иги да кёп болгъанды, жашауларыны узунлугъу уа 28 жылгъа азайгъанды.

Политрук

Гаммаланы Жабраил  урушха дери школда сабийлени окъутханды, «Чылмас» колхозда парторганизацияны секретары да болгъанды, райкомда да ишлегенди. Уруш башланнган биринчи кюнледе окъуна, военкоматха барып, фронтха жиберирлерин тилегенди, алай эки-юч кере да аны артха къайтаргъандыла.

Кесинги толусунлай насыплыгъа санар ючюн, бюгюннгю жашауда не зат керекди?

Бу соруугъа кёпле кёп тюрлю жууапла бередиле.

Маданият юйню жангыртадыла

Черек районну Маданият юйю 1981 жылда  ишленнгенди да, андан бери  иги да тозурап, къышда сууукъ болуп тургъанды.  Бу кюнледе уа  анга тынгылы ремонт этилип  башланнганды. Жангыртыу ишле  Россей Федерацияны  «Элли жерлени комплекс халда айнытыу» деген  къырал программагъа кёре  бардырыладыла.

Шёндю мекямны  башын, ток ызларын, эшиклерин, полларын, терезелерин  алышындырадыла, къабыргъаларын сюртедиле.

Таза сууну тергеген приборгъа пломба къалай салынады?

Иели жашау журтлада таза сууну тергеген приборгъа пломба салыр ючюн не этерге кереклисин КъМР-ни Тарифле эмда жашау журтлагъа надзор этиу жаны бла къырал комитетинде ангылатхандыла.

Сабий поликлиника жангыртылады

Майский шахарда сабий поликлиникагъа тынгылы ремонт этиле турады. Районну жер-жерли администрациясыны башчысы Татьяна Саенко анда иш къалай баргъанына къарагъанды. Объектде аны бла бирге социал жумушла жаны бла орунбасары Ольга Бездудная эм муниципалитетни ара больницасыны тамата врачы Тимур Саральпов да болгъандыла.

Ёпкелени ёпкелетмей, таплай тутаргъа кюрешигиз

Бизни ёпкелерибиз асламысында бизден эсе он - жыйырма жылгъа тамата боладыла, анда да биз кесибиз терсбиз. Алай эсе да, хайт десек, ол болумну артха да къайтараллыкъбыз. Аны юсюнден «Ваш доктор» араны врач – терапевти Холамханланы Халимат бла ушакъ бардыргъанбыз.

-Бир жол бир ушакъ нёгерим  сейир хапар айтхан эди: врачла аны юйюне ёлюрге жибередиле да, ол а халкъ мадарла бла сау болуп къалады.

 Ол болумну ангылаталлыкъмыса?

Жырчы Омар, халкъ ёхтеми

Биз да, жырчы шуёхум бла мен, арбазгъа кире баргъаныбызлай, бети бизге айланып олтургъан къарт ёрге къобады.

– Ма сууну ёрге жюзеди, дейле,

Ол ала чабакъ, акъ чабакъ.

Мени жанымдан сюйгеним сенсе,

Кулина деген акътамакъ!

– деп, аллыбызгъа келип, экибизни да къучакълайды, тёрге ётдюреди.

Жыл сайын бу кюнде киши соруп келмейди аны арбазына. Жырчыны туугъан кюню, игиликни туугъан кюнюча, къууанчлыды, кенг белгилиди. Андан жокълайдыла къартны ахлулары, шуёхлары, узакъ адамлары да бюгюн.

Кёлю къалгъанны тилегинден къоркъугъуз

Арт заманда ислам медицина деген ангыламны юсюнден терк-терк эшитирге тюшеди. Аны  энчиликлерини, багъыу амалларыны, аны болушлугъу бла ким хайырланыргъа боллугъуну юсюнден  «Мамырлыкъ» жандауурлукъ фондну башчысы Ахматланы Назир хажи бла ушакъ этгенбиз.

-  Назир хажи, ислам медицинаны, файгъамбарны багъыуу дегенни  магъанасын ангылатсагъыз эди.