Календарь событий

Къасболат Бахсан ауузунда,  саулай Къабарты-Малкъарда окъуна аты иги бла айтылгъан ишден къачмагъан, къолайлы кишиледен эди. Эринмей, талмай кюрешгенди уллу юйюрюн кечиндирирге. Октябрь революциягъа дери, онг чыгъып, кеси тенгли бир къауум кишича  шахарда аш юй ачханды. Ол заманда анга харчевня дегендиле. Къолайлары болгъан таулу кишилени бир къаууму бу гитче шахарчыкъда бек ариу орамны бир жанын толтургъанларын бюгюн да ёхтемлик бла айтадыла билгенле, эшитгенле. Къасболат бла эки жашы элде мал тутуп, аладан союп келтирип тургъандыла харчевняларына.

Бюгюнлюкде халкъыбызны жаш тёлюсюню  миллетибизни тарыхына, жашау турмушуна, оюнларына, жырларына бла тепсеулерине сейири уллуду. Бютюнда ала телевидение, радио неда Интернет болмагъан кезиуде жаш адамла заманлары зауукълу ётерча къаллай амалланы хайырланнганларын билирге сюедиле. Кертиси бла да, шёндюгюлени асламы бир бирлерине тюбеселе окъуна, 10 минутдан телефонларына аралып, кеслерин къайры келишдирирге билмей тебирейдиле. Бир 20 жыл алгъа окъуна хал иги да башха эди. Сора бир ненча ёмюрню алып къарасагъ а, бютюнда сейир болгъанды бизни ата-бабаларыбызны жашаулары.

Таулулада кёчгюнчюлюкге дери къол устала этген гинжиле болгъандыла. Не сейир, бетни орунуна халыдан къач салып къойгъандыла. Малкъарда кёчгюнчюлюкге дери этилген бир-бир гинжиле Орта  Азиягъа да жетдирилип, бери да къайтхандыла. Аланы да, адамланыча, кеслерини къадарлары барды.

Иттийланы Хамашаны жашы Дадаш аскерге къыркъ биринчи жылда июньда чакъырылгъанды. Уруш башланып, бир ненча кюн озгъанлай. Орджоникидзеде (Владикавказда) жаяу аскер училищени курсанты болады. 

ФСИН-ни  КъМР-де Управлениясыны  тиширыула тургъан 4-чю номерли тюзетиучю колониясында   къуллукъ этгенлеге  «УИС-де ишлегенлени араларында  дин экстремизмни ниетлери жайылмазлары ючюн» деген ат бла дерс бардырылгъанды. КъМР-ни Муслийманларыны дин управлениясыны таматасыны болушлукъчусу, КъМР-де УФСИН-де Жамауат советни члени ислам, башха динле да экстремизмге къажау болгъанларын, аллай ниетлени жюрютгенле къаллай амалланы хайырланнганларын ангылатханды. Ахырында колонияда ишлегенлени сорууларына жууапла бергенди, деп билдириледи КъМР-де УФСИН-ни пресс-службасындан. 

 ФСИН-ни  Къабарты-Малкъарда Управлениясыны 4-чю номерли тюзетиучю колониясында   тутулуп тургъанланы тилеклерине къарау жаны бла административ комиссияны кезиулю  жыйылыуу болгъанды. Анга комиссиягъа кирген Созайланы Алка, Къараланы Расул,  Адамны эркинликлери жаны бла уполномоченныйни аппаратыны  келечиси Мухарбек Иругов эмда  КъМР-да   Муслийманланы дин управленияларыны  таматасыны  болушлукъчусу Анжела Амшукова къатышхандыла.

Ол кюн  битеу да алты тилекге къаралгъанды. Ала уа тутмакъда туруу амалланы жумушатыу бла байламлы эдиле.

Пенсия фондда инсанны энчи лицевой счёту, кёпле суннганча, банкдагъыча тюйюлдю - анда ахча угъай, адамны пенсия эркинликлерини юсюнден билдириу  сакъланады эмда ол  жорукълагъа тийишлиликде къаты къорууланады. Бусагъатда аланы юслеринден талай амал бла билирге боллукъду:

Энчи кабинетни юсю бла

Анда жыйылгъан пенсия балланы, страховой стажны, урунуу кезиулени, ишлеген жерлеригизни, иш бла жалчытхан организация сизни ючюн этген тёлеулени, иш хакъыгъызны юсюнден битеу шартла  бардыла.

Малкъар халкъны махтаулу жашы Байсолтанланы Алим Совет Союзну Жигити деген сыйлы атха  Къабарты-Малкъарда угъай, Север Кавказда да биринчи болуп тийишли эди. Аны батырлыгъыны юсюнден аны таныгъанла айтып тауусалмагъандыла.

Жай жетип келеди. Орамда,парклада бардыргъан заманыбыз кёбейеди, юйден чыкъмасакъ да, суусапланы алгъындан эсе кёбюрек ичебиз. Аланы къайсы хайырлыды? Бу соруугъа жууап излей, Огъары Малкъарны больницасыны баш врачы Чаналаны Аслижаннга тюбегенбиз.

- Таулула чайны бек сюйгенлери белгилиди. Азиядан сора аш – сууубуз тюрленнгени баямды. Чайны хайырыны – хатасыны юсюнден айтсагъыз эди.                                         

Спортну къайсы тюрлюсю да адамдан къарыу, заман, итиниулюк излейди. Ол анга берилгенлени уллу жетишимле, белгилилик бла саугъалайды, алай аны бла бирге уа чып тюшюу бла да къоркъуулуду. Алай миллетибиз ётгюр, тири, салгъан муратларына алжаусуз баргъан уланлары, къызлары бла байды. Бюгюн аланы бир къаууму бла сизни шагъырей этебиз.

Солуу кюнледе каратени зендокай тюрлюсюнден СКФО-ну бла ЮФО-ну биринчилиги эм чемпионаты бардырылгъандыла. Эришиулеге къатышханланы араларында «Эльбрус» клубну спортчулары да болгъандыла. Аладан алтын майдалланы кеслерини ауурлукъ къауумларында Тимур Джамалдиев бла Кючмезланы Айдар къытхандыла. Экинчи жерге Жаникаланы Аслан чыкъгъанды. Къудайланы Ибрагим а ючюнчю болгъанды.

Жашланы тренерле Жантуудуланы Азамат, Насыплыланы Азрет, Ёлмезланы Дагиб юйретедиле.

Хорламны байрамына жораланып, Кенжеде дзюдодан турнир бардырылгъанды. Анга 2010-2011 жыллада туугъан жашчыкъла къатышхандыла.

Эсеплеге кёре, саугъа жерлеге Биттирланы Алийхан, Мухамед Атласкиров, Вячеслав Прошкин, Бийчеккуланы Мухаммат, Бичийланы Исмайыл, Теммоланы Алан, Чочайланы Омар, Астемир Асадов, Тембулат Юанов, Алийланы Исрафил, Отарланы Султан, Эркенланы Тимур, Асанланы Алан, Роман Матешов, Ислам Кунижев эм талай башха спортчу чыкъгъандыла.

Москва областьны Покровское элинде тхэквондону GTF тюрлюсюнден кубогу эм биринчилиги бла бел бауланы фестивалы къуралгъандыла. Энчи эм командалы эсепледе хорлам ючюн къыралны аслам регионундан 1500-ден аслам спортчу сермешгендиле.

КъМР-ни прокуратурасы биреуню   ырысхысын урлагъан аманлыкъчылагъа ачылгъан уголовный ишни сюдню къараууна бергенди.  Анга кёре Т. Россейни УК-сыны 158-чи статьясыны 4-чю кесегини «б» пунктуна кёре терсленеди. Башхача айтханда, къауум адам бирге келишип, инсанны юйюне законсуз кирип, кёп санда аны ырысхысын урлагъанлары ючюн. 

 Следствие тохташдыргъаныча, 2020 жылда августда республиканы инсаныны юйюнден сейф урланнганды. Аны ичинде 13 миллион сом  бар эди.

Право низамны сакълаучула жолда аварияны сылтауларын тинтедиле. Аны кезиуюнде бир инсан ауур жарала алып ауушханды.

13 майда 10 сагъат 45 минутда «Джип Гранд Чероки» машинаны 27-жыллыкъ водители «Кавказ» федерал жолда Нальчикден Урван  таба бара болгъанды. Ал шартлагъа кёре, ол машиналаны араларындан къоркъуусуз узакълыкъны сакъламай, «ВАЗ - 21053» бла къагъышханды. Аны 44-жыллыкъ водители Урван эл таба бурулургъа жолну сакълап тура эди.

Алгъан жарала асыры ауурдан, ата журтлу машинаны водители алайда ауушханды.

«Жаяу адам. Жаяу ётерге жарагъан жер» профилактика онкюнлюк чеклеринде автоинспекторла мингнге жууукъ бузукълукъну ачыкълагъандыла. Тинтиуледен ачыкланнганыча, жолда жюрюуге къатышхан жаяу адамла асламында жорукъланы толтурмайдыла, низамны сакъламайдыла.

Айны аллында он кюнню ичинде ГИБДД-ны инспекторлары бу жаны бла 970 бузукълукъну ачыкълагъандыла, аладан 416-сы водительле жаяу адамгъа жол бермегенлери бла байламлыды. 543 кезиуде уа жаяу адамла жолдан ётгенде жорукъланы сакъламагъандыла.

Россей Федерацияны Жашау журт кодексини 153-чю статьясыны биринчи кесегине тийишлиликде, жашау журтла эмда коммунал жумушла ючюн гражданла бла организацияла заманында эмда толусунлай тёлеп турургъа борчлудула, дейдиле КъМР-ни Тарифле эмда жашау журтлагъа надзор этиу жаны бла къырал комитетинде.

РусГидро компанияны бизни республикада бёлюмюню келечилери Уллу Хорламны байрамыны аллында  аны белгилер умутда Хара-Хора къаягъа ёрлеп, аны тёппесинде Хорламны эмда компанияны байракъларын орнатхандыла.

«Иш кёллю Россей» жамауат организацияны республикада бёлюмюню келечилери Гузеланы Индира бла Мамайланы Галина алгъаракъда КъМКъУ-да бардырылгъан «Миллет умутланы эмда миллет проектлени толтурурча, Россейни къыбыла жанында медицина туризмни, реабилитацияны эмда курортологияны айнытыу» деген регионла аралы форумну ишине къатышхандыла.