Календарь событий

Черекле къутуруп келген кезиуде аланы жагъалары бла баргъан газ быргъыла юзюлмезча «Газпром газораспределение Нальчик» компания МЧС-ни КъМР-де Управлениясы бла бирге мадар этедиле. Бу айдан башлап, сентябрьни аллына дери компания республикада битеу газ мюлкню тинтип чыгъарыкъды. Бегирекда сагъынылгъан жерледе быргъылагъа къараргъа дейдиле. Андан билдиргенлерине кёре, быллай тийреледе 193 быргъы барды, аланы узунлугъу 11,6 километр болады. Аланы къатларында суу жагъаланы кючлендирирге, тийрелени кир-кипчикден эмда терек бутакъладан тазаларгъа умут этедиле. Керек болса, специалистле алайлада кече, кюн да дежурство бардырлыкъдыла.

1.Сабийликден къагъыт

Эки тюрлю зат жарытады адамны эсин. Бири – этилген иги ишле, айтылгъан магъаналы сёзле. Аланы жарыкълары артыкъды. Экинчиси уа мутхузуракъды – болжалда тургъан, этилмеген ишле, алыкъа айтылмагъан сёзле…

Эртте аппам: «Эсгериулеге алдатып сюелеме», – десе, сейир этиучю эдим: «Мени хар нени да билген аппам къалай алдатыр неге да?!» – деп.

Республикада жашагъан гражданла, сора бюджет предприятияла эм организацияла быйылны биринчи кварталында хайырланылгъан электрокюч ючюн толусунлай тёлегендиле, деп билдиргендиле «Каббалкэнерго» компаниядан. Ахча бла тергегенде, битеу да 1,2 миллиард сом жыйылгъанды. Былтырны биринчи кварталы бла тенглешдиргенде, ол юч процентге (121 миллион сомгъа) аслам болгъанды.

Сабанлада иш къазауатды

Быйыл Бахсан районда урлукъну битеу да 32,7 мин гектарда себерге дейдиле. Ал тергеулеге кёре, аграрийле 2,6 миллиондан артыкъ центнер мирзеу жыяргъа умутлудула. Райондан билдиргенлерича, жерни асламысында (24 минг гектарда) мирзеулюк нартюх ёсдюрюллюкдю. Андан сора да, аз-маз арпа, чёплеу эмда будай урлукъ себерге умутлудула. Тахта кёгетлени бла жашил къудоруну уа 1300 гектаргъа саллыкъдыла.

Россельхоз араны Къабарты-Малкъарда бёлюмюнде бу кюнледе бардырылгъан кенгешде ведомствону ишини эмда аграрийлеге ол не бла себеплик этерге боллугъуну юсюнден хапарлагъандыла. Анга бёлюмню специалистлери, КъМКъАУ-ну келечилери, арендаторла эм башхала къатышхандыла.

Быйыл «Россети Северный Кавказ» энергокюч компания бёлюмюне «Каббалкэнерго» биригиуге  кадрланы билимлерин эм  сынамларын ёсдюрюрге 9,6 миллион сом берликди, деп билдириледи организацияны пресс-службасындан.

Нальчикни администрациясындан билдиргенлерине кёре, «Тынчлыкълы шахар среданы къурау» федерал проектни чеклеринде 26 апрельде шахарны жер-жерлерин игилендириу бла байламлы къол кётюрюу башланнганды.

Алай бла Нальчикде айбатландырыугъа жараулу жети объект айырылгъанды:

- аэропортну тийресинден Ю.А. Гагарин атлы сквер;

- Х.М. Бербеков атлы университетни къатында сквер;

- Канукоев атлы орамда «Курортный» сквер;

- Идаров-Мовсисян орамланы араларында сквер;

- Ленин атлы проспект бла Тарчоков орамны араларында сквер;

Бюгюнлюкде техника адамны турмушуну кесеги болгъанды. Ансыз юйюр жашауда, ишде да жумушубузну хазна толтуралмайбыз. Кёп тюкенле кеслерине тюрлю-тюрлю ариу рекламала бла чакъырадыла, бирлери бизде качество игирекди дейдиле, башхалары уа учуз багъалагъа эс бурдуртадыла. Алай кёп жылланы хайырланырыкъ, иги техниканы алыр ючюн, къаллай шартлагъа эс бурургъа керекди? Ол терк бузулмазча, не этерге тийишлиди? Керекмиди техника ючюн кредитге, борчха кирирге? Бу эм башха соруулагъа жууапланы техника бла ишлеуде, аны сатыуда уллу сынамы болгъан Черкесланы Аслан бергенди.

Диабетден ауругъанланы саны, медицина алгъа баргъанлыкъгъа, айхай да азаймайды. Андан къыйналгъанланы араларында сабийле да аз болмагъанлары уа бютюнда жарсытады. Аны юсюнден тинтиуню «Экспресс газета» бардыргъанды.

1. Сакъ болургъа ким керекди

Адам, аз къымылдап, углеводланы уа (конфетле, татлы азыкъла) кёп ашай эсе, диабетден ауруруна къоркъуу ёседи, дейди эксперт Екатерина Иванникова.

Гёжеф Локияланы Жамболат грек-рим тутушууда болдургъан жетишимлери бла белгилиди. Бу айда ол Европаны чемпионатында «алтынны» къытып къууандыргъанды. Аны биринчи уллу хорламы 2011 жылда Россейни кадетлени араларында биринчилигинде къытхан доммакъ майдалы эди. Эки жылдан ол къыралны юниор биринчиликлеринде кюмюш эм доммакъ майдалланы алгъанды. 2015  жылдан бери Россейни чемпионатларында, Иван Поддубныйни мемориалында алчы жерлеге дайым чыкъгъанлай турады, Европалы, халкъла  аралы, дуния даражалы эришиуледе хорлагъанланы санына кирмей къалмайды. Россейни тутушуудан жыйымдыкъ командасыны баш тренери Гоги Когуашвили аны усталыгъына бийик багъа бичеди, ол умутландыргъан спортчу болгъанын белгилейди.

Муслийманлагъа сыйлы Рамазан айны экинчи жарымы башланнганды. Бу кезиуню къалай ётдюрюрге керекди, Къадар кечени, фитир садакъаны магъаналары недеди? Биз бу сорууланы  Аль-Азхар ислам университетни выпускниги «Ислам в Евразии» регионла аралы дин газетни баш редактору Аккайланы Хасим хажиге бергенбиз.

- Хасим хажи, Рамазан айны ахыр он кюню бютюнда сыйлыгъа нек саналадыла?

КъМР-ни Муслийманларыны дин управлениясындан бизге билдиргенлерине кёре, быйыл фитир садакъаны ёлчеми   100 сомда тохташдырылгъанды. Оразаны кезиуюнде адам кеси да билмей бир тапсыз зат этерге, гюняхха кирирге боллукъду. Фитир а аладан тазаланыргъа болушады. Ол юйюрде хар адам башына  тёленеди, оразаны тутханлагъа, тутмагъанлагъа, сабийлеге да, ол Рамазан айны ахыр он кюнюнде туугъан эсе да.  

Сейир эм бушуулу къадарлы юйюрле миллетибизде не заманда да кёп болгъандыла. Ол затла тюрлю-тюрлю шартла бла байламлы эдиле. Озгъан ёмюр ол жаны бла бек кюйсюз эди. Бирле - акъ аскерчиледен, экинчилери большевикледен къыйналгъандыла. Думалачы Гемуланы Омарны юйюрю аллайладан бириди.

Миллетибизде  Ленинни орденине тийишли болгъанла алай кёп тюйюлдюле.  Айтхылыкъ генерал-майор Деппуланы Хаким аладан бириди. Совет Союзну заманында къыралны бек сыйлы саугъаларындан бирин Хаким Сафаровичге 1967 жылны ноябрь айында берген эдиле. Ол кёп жерледе къуллукъ этгенди, кёплеге болушханды. Аны огъурлу ишлерин бюгюнлюкде аны къаршы таныгъанла уллу хурмет бла эсгередиле.

КъМР-ни Башчысы Казбек Коков Север флотну келечилери бла бирге  А.Г.Головкону атын жюрютген скверде терекчикле орнатыугъа эмда адмиралны  эсгертмесине гюлле салыугъа къатышханды.

Республиканы оноучусу бу кюнледе Россейни регбиден чемпионатыны ахыр эришиулерине къатышыр ючюн Нальчикге келип тургъан тенгизчилени жюрегинден къызыу алгъышлагъанды. Айтхылыкъ аскер башчы Арсений Григорьевич Головкону эсде тутханлары, флотну махтаулу аскер тёрелерин сакълагъанлары ючюн жюрек ыразылыгъын билдиргенди эмда спортда бийик жетишимле тежегенди.

Уллу Хорламны 76-жыллыгъына 

Атмырзаланы Махмутну жашы Магомет Уллу Ата журт урушну кезиуюнде  «Кавказны къоруулагъаны ючюн»  деген майдал бла саугъаланып, аны алалмай къалгъан эди.  Аны юсюнден указ чыгъарылып, 76 жыл озгъандан сора, майдал фронтчуну эгечине берилликди. Ол а  белгисиз солдатланы эмда аланы юслеринден шартланы излеу бла кюрешген Ахмед Нахушевни бла Диана Нахушеваны хайырындан болгъанды.                                                      

1-10 майда  Нальчикде Уллу Хорламны кюнюне жоралап  къол устала ишлеген аберилени ярмаркасы эм кёрмючю ётерикди. Ол шахарны эрттегили районунда Къабарты орамны баш жанында  къураллыкъды.  Шахарны айнытыу жаны бла  «Арт-зал „Платформа“» деген институтну таматасы Оксана Шухостанова айтханнга кёре, анга республиканы эм башха регионланы да белгили  усталары къатышырыкъдыла.