Базук жия

Бюгюнлюкде миллетибизде аны жашау турмушу бла байламлы кёп затла унутула, къала баргъаны жарсытады. Аллай шартланы юслеринден хар бирибиз да тамата тёлюден соруп, ачыкъларгъа борчлубуз. Сёз ючюн, базук жия не болгъанын шёндюгю жаш адамладан кёплери билген да этмейдиле. Ол санда мен да. Бу кюнледе манга назмучу Ёлмезланы Мурадин жиберген къысха видеода хасаниячы Кючюкланы Борис ол не зат болгъаныны юсюнден хапарлайды.

«Алгъын малкъарлыланы ата-бабалары эки-юч кюнлюк уугъа бара, ышыкъ жерни сайлап, къонуш къурап болгъандыла. Шыхыр отда шишлик къуууруп ашагъандан сора, ала тобукъ башха дери  уру къазып, аны тюбюнде шыхыр  от этип, юсюне кёк кырдыкны  къалын жайып, аны юсюне учаны  саулай неда  санлап салгъандыла да, юсюне биягъы кырдык жайып, басдырып кетгендиле.  Ала къайтып келирге эт бишип хазыр болуп тура эди. Аллай этни татыуу бирда аламат болады.

Сора таулула жашаулары тынчлыкълы болур ючюн, кёп амалла-мадарла эте эдиле. Сёз ючюн, уучу атхан кийигини  этин жонуп, сюеклеринден айыргъанды эм аны малны аш орунунда биширгенди. Сюеклерин отунлукъ этип, кийикни бир затын да зыраф этмегенди.

Бишген этни туурагъан а не бла этгендиле? Бичакъ чий болады деп, аны исси этге тийирирге сюймегенлери себепли, этни базук жия (локтевая кость барана) бла туурап болгъандыла. Ала эки боладыла. Ол тёре кёп жерледе къала бара эсе да, аны унутмагъанла аз тюйюлдюле. Базук жия  деп, базукга жабышып тургъан бичакъ маталлы жютю ауузлу, «саплы» сюекге айтылады. Ол чий этни, кёгетни да аламат ариу туурайды».

Багъалы газет окъуучуларыбыз, сиз да миллетибиз бла байламлы унутула баргъан адетлени юслеринден жазып билдире турсагъыз, ыразы этериксиз. Халкъыбызны кёп затларын башхала кеслериникилеча кёргюзтюрге арт заманда бек ёчдюле. Ол себепден миллет хазнабызны кесибиз сакъламасакъ жарамаз. 

Къасымланы Аминат.
Поделиться: