«Сабийлерине къарамау бизни республикагъа келишмеген шартладыла»

Сюд приставланы республикада управленияларыны башчысы Бауаланы Ахмат белгилегенича, ала жаш тёлюню тин-ниет жаны бла юйретиу, жандауурлукъ мероприятияланы дайым къурайдыла.

 «Сюд приставла – сабийлеге» акцияны ётдюрюу бла байламлы тамамланырыкъ ишлени планы жарашдырылгъанды. Аны чегинде приставла алиментлени жыйыу рейдлеге чыкъгъандыла, консультацияла бардыргъандыла, адамланы тарыгъыуларына тынгылагъандыла, алагъа законодательствону ангылатхандыла.

Жыйылыуда энчи магъана алиментле бла байламлы проблемагъа берилгенди, аланы юслери бла быйыл 4 270 производство къуралгъанды. Сабийлерине бу ахчаны тёлерге ахырысы бла да унамагъанлагъа РФ-ни Уголовный кодексини 157-чи статьясыны 1-чи кесегине тийишлиликде уголовный ишле ачылгъандыла. Быллай жууапха тартылгъанланы асламысында условный халда эркинликлери сыйырылады неда аланы тюзетиу ишлеге жибередиле. Тенглешдирип айтханда, 2018 жылда 141 уголовный иш ачылгъанды, аз-аздан кёбейе барып, былтыр ол тарих 335-ге жетгенди, быйылны 5 айында уголовный жууаплылыкъгъа 127 адам тартылгъандыла.

Ахмат Каллетович чертгенича, алиментле бла борчлары богъанлагъа 366 протокол жарашдырылгъанды. 65 инсан борчларын толусунлай тёлегендиле, 253 –сю уа ол мурат бла ишлеп башлагъандыла неда иш бла жалчытыу аралагъа эсепге тургъандыла. «Законодательствода болгъан тюрлениулеге кёре, алиментлени кесегин тёлеу уголовный жууаплылыкъдан сакъламайды. Управление борчлары болгъанла къыралдан тышына чыгъалмазча 2 515 бегим жарашдыргъанды, машинаны жюрютюрге эркинликни сыйыргъан – 1 853, тепдирилмеген мюлк бла хайырланыугъа – 217, машиналагъа  1 380 чек салгъанды. Банклада тургъан ахчаларына 3497 обращение жарашдыргъанды, мюлклерин санап,  258 акт къурагъанды», - деп билдиргенди ол. 

Эсеплени чыгъаргъанда, алиментле бла байламлы борчла азайгъандыла. Арт 6 жылда аллай ата-аналадан алыннган ахчаны ёлчеми 10 кереге ёсгенди, тарихлени келтиргенде: 2023 жылны беш айында 148 миллион сом сыйырылгъанды, былтыр – 322 миллион, 2021 жылда – 242 миллион. Анга себепликни приставла рейдлеге чыкъгъанлары да этеди, ала 936 адрес бла баргъандыла, 12 миллион сом багъасы мюлкге арест салгъандыла, эсепленмеген файда алгъанланы тохташдырып, 138-ин ахчаны тёлерча бегим жарашдыргъандыла, 40.3 миллион алгъандыла. Дагъыда 26 миллион чакълы ахчагъа 207 производство ахырына жетдирилгендиле, излеуде болгъан 8 адамны бла 4 машинаны тапхандыла.

Управленияны башчысы айтханыча, сабийлерини аллында борчланы асламысында атала этедиле, сюдню оноуун толтурмагъан 3 136 адамдан тиширыула жангыз 268-диле. Районлада бла шахарлада эсеплени чыгъаргъанда, эм кёп борчлула  Нальчикде жашайдыла. Андан сора тизмеледе Прохладна, Бахсан, Урван районла барадыла, эм азы Элбрус, Черек райондадыла, Лескен районда аллай болум жокъду.

Былайда энчи жерни сабий учреждениялада къыралны къарауунда болгъан сабийле ючюн алиментлени жыйыу алады, аланы ата-аналарыны балаларына эркинликлерин сыйырыу бла байламлы толтурууда 158 производство турадыла. Ала борчларын тёлерге унамагъан, мюлклерин, файдаларын букъдуруп, кеслери да къачып айланнган адамладыла, кёплери ушагъыусуз жашау бардырадыла. Аладан онтогъузусу бюгюнлюкде излеудедиле, тёртеулен тюрмеледе олтурадыла, онбири – административ, бешиси да уголовный жууаплылыкъгъа тартылыпдыла. Сынам кёргюзтгенича, быллайланы кёп кере жууапха тартыу, ала бла ишлеу айтырча ахшы эсепге келтирмейди. 

Приставланы ишлеринде чам болумла да чыгъадыла. Сёз ючюн, алиментлени тёлеуден къачып тургъан эр кишини ала юйюнде ундурукъ тюбюнде бугъунуп тургъанлай тапхандыла, артда ол борчун толусунлай тёлегенди. Башхасы уа машинасын букъдургъанды, аны къайдагъысын приставла билгенлеринде, машинаны алгъа бензин къуюп кюйдюрюрге кюрешгенди, къоймагъанларында уа, жерден ташны алып, терезелерин сындыргъанды. Жарсыугъа, аллайла да бардыла.

Битеу бу болумла бла байламлы  Бауаланы Ахмат управление сабийлени эркинликлерин къоруулау ишин тийишлисича тамамларыгъын, ала законодательствогъа кёре сюдлени оноуларын толтурлукъларын белгилегенди. «Бусагъатдагъы айныгъан жамауатда гитчелеге уллу кёллюлюк этиу, басынчакълау, алагъа къайгъырмау дегенча шартлагъа жер болмазгъа керекди. Бютюнда уа бизде, юйюрню, адет-намысны багъалагъан республикада», - дегенди ол.