Алгъыш айтыргъа уста болайыкъ

Къачан да миллетибиз къууанчда айтылгъан ариу алгъышладан бай болгъанды. Жыйынны жюрюте билген адамгъа не заманда да уллу багъа бергендиле. Аллай белгили адамны тилеп, киеу нёгерге таматагъа айырып ийгендиле. Бир аууздан башхагъа, сёз ючюн, Бахсандан Холам-Бызынгыгъа неда Чегемге, Малкъаргъа, бусагъатдача машинала бла угъай, атла бла баргъандыла. Жыйын тамата айтхан барына да закон болгъанды, терс, тюз айтса да, анга жууап къайтармагъандыла. Киеу нёгерге излей, ойнай билген, тепсей, тутушха, жыргъа усталаны айырып, хар бири не этеригин белгилей, шагъырей этгендиле. Кёп оюн, эришиуле болгъандыла. Ол эришиуледе биринчи жерлени алгъанлагъа уллу нохтабаула этилгендиле. Бюгюн басмаланырыкъ алгъыш келин келген жерде кёп айтылгъанды. Бюгюннге дери аны бизге огъурлу акъсакъалларыбыздан бири Толгъурланы Бекмырза (жаннетли болсун) Атабийланы Цайодан жазып алып жетдиргенди.  

                                      Той алгъыш

«Тынгылагъанла ауруусуз болугъуз,

 келгенлени жоллары болсун мамукъдан,

жашаулары болсун зауукъдан, къууанчыбыз

кюнде да былай болсун.

Бу къууанчха келген насыпдан толсун.

Насып халкъдан кетмесин,

келгенлени жашаулары мамыр болсун,

ажаллары сабыр болсун,

жашау болсун бирликде,

болайыкъ бир бирге сюймекликде.

 

Жарысынла жюрекле, тюз болсунла ниетле,

къабыл болсунла ахшы тилекле.

Тюз ниет жашасын, зарны кюе ашасын,

ахшылыкъгъа чабышсынла, насыбын кёп тапсынла,

ахшылыкъдан юлгю алайыкъ,

аманлыкъдан кенг къалайыкъ.

Ыстауатла маллы болсунла,

батманла баллы болсунла, эгиз-эгиз тёлю туусун, сегиз-сегиз насып жаусун, къозламагъан тиши къалмасын,

жауунлу болсун жазыбыз, къарлы болсун къышыбыз,

монг болсун азыгъыбыз.

Элпек болсунла малла, бек битсинле сабанла,

башларына къол жетмезча, тюбю жилян ётмезча,

ол насыпны биз тилейбиз, алгъыш аякъ къолубузда,

уча сый да аллыбызда.

Жангы келинни насыбыды, келген келинибиз къутлу болсун,

келген келинни жылыу урсун жаягъындан,

сюйюм берсин кёзлери,

ийнакъ болсун сёзлери.

Ышара-кюле келсин, келген юйюн сюе келсин,

Этер ишин биле келсин, къартха татлы болсун,

монг жашаугъа ачхыч болсун, жарыкъ берсин жулдузча,

жылтырасын къундузча, апсынлагъа юлгю берсин,

хар ким аны ариу кёрсюн, бек табышсын эри бла,

эти болгъанча тери бла, эрттен бла эртте турсун,

этер ишин терк толтурсун, таза болсун тургъан юйю,

 жылтырай ёссюн юйюрю, бутун буруп олтурсун,

 бутлай урчукъ толтурсун, табыучу болсун эгизлени,

жашы жексин ёгюзлени, къызы урсун кийизлени.

Аллах берсин ёгюзню тартханын, атны чапханын, ушкокну атханын,

къойну тюклюсюн, ийнекни сютлюсюн.

Алгъышчы алгъыш этсин, тынгылагъанла амин десинле,

амин демеген тилин къапсын.

Алгъыш бу юйден кетмесин, къаргъыш бу юйге жетмесин,

аманла айтхан кибик Аллах этмесин.

Бу эки сабийге заран болгъанны жашауу онгмасын,

Аллахдан тилегени къабыл болмасын.

Дуниябыз мамыр болсун, халкъыбыз маллы болсун.

 Къартларыбыз акъылгъа юйретсинле, жашла, къызла да аны этсинле,

урунуп жашайыкъ, бир бирге болушайыкъ, халал къыйын ашайыкъ,

Аллах сюйгенледен болайыкъ, жарыкъ бетден къарайыкъ.

Бу жаш бла къызны тоюду, жангы юйдегини уа оюнуду.

Боза аякъны алайыкъ, жарыкъ бетден къарайыкъ.

Бу къуругъан чёпню башыды, насыплыны ашыды,

уллуду бу аякъны хурмети, жарыкъ болсун муну этгенни ниети,

келген келинибиз алчы болсун, келген жаугъа ачы болсун,

къууанчлыкъ юслеринде барсын, алгъыш аякъны акъсакъал алсын,

къууанчыбыз элде терк-терк барсын».

Быллай ариу алгъышлагъа шёндюгюле эс бёлселе, бек иги боллукъ эди. Нек дегенде шёндюгю жыйын таматаланы асламы сёзге уста болмагъанлары бир кесек жарсытхан окъуна этеди.

 

Басмагъа Къасымланы Аминат хазырлагъанды.
Поделиться: