Тиширыу не ишде да айныуну, игиликни башламчысыды

КъМР-ни Парламентини 30-жыллыгъына

Бюгюнлюкде политикада, къырал къуллукълада да тиширыула кёпден-кёп болуп барадыла. Демократия сынаулары уллу болгъан къыраллада аллай болумгъа сейир этерча да тюйюлдю. Алай Кавказдача юйюр тёреле къаты сакъланнган регионда уа ол тюзмюдю? Мени бюгюн ушакъ нёгерим Хасаитланы (Жолабланы Локъманны къызы) Лизады. Ол оюм этгенден, тиширыу болгъан жерде низам, тизгинлик, оюмлулукъ бардыла, аны ючюн ол политикада, жамаут ишде да тири болургъа керекди. Тиширыу не ишде да айныуну, игиликни башламчысыды.

КъМР-ни Парламентини 6-чы чакъырылыууну эмда Тырныауузну шахар советини эки чакъырылыууну депутаты Лиза Локмановна айтхан сёзюне кертичи, тюзлюк ючюн къарыуун аямагъан адамча белгилиди республикада. Ол Элбрус районда халкъны социальный жумушларын жалчытхан араны адамланы социально-бытовой кереклерин толтуруу жаны бла бёлюмюне башчылыкъ этеди. 

 Аны адамлыкъ даражасыны ёсюую, политикагъа, жашаугъа кёз къарамы да Тырныауузда аз вольтлу аппаратураны заводунда ишлеген жылла бла байламлыдыла. Лиза ары келгенинде, акъылбалыкъ да болмагъан эди – тюз да Кёнделенни школун бошагъанлай. Заводда тюрлю-тюрлю къуллукълада 30 жылдан артыкъ уруннганды – заготовительный участокну штамповщицасыны сохтасындан башлап, заводну кадрла жаны бла бёлюмюню таматасына дери ёсгенди. Ол бир ишден да къоркъмагъанды – паяльщица, намотчица – бюгюнлюкде жаш тёлюню асламы быллай усталыкъла бардыла деп биле да болмазла.  

Ишге жууаплы кёзден къарагъаны ючюн ол кёп кере белгиленнген да этгенди - «Урунууда айырмалылыгъы ючюн» майдал, Социалист урунууда хорлам ючюн эм Мамырлыкъны фондундан сыйлы белгиле, тюрлю-тюрлю грамотала бла да саугъаланнганды.

Ахшы ишлеге итиннген   жылла

Завод Тырныауузну тиширыуларын иш бла жалчытыр мурат бла къуралгъан эди. Бюгюн-бюгече да Лиза Локмановна анда ишлеген жылларын жюрек жылыулукъ бла эсгереди. «Жашауумда ол бек уллу жерни алады, ол ахшы ишлеге итиннген, къолубуздан да келген заман эди. Предприятие чачылгъынлы кёп заман озгъанды, алай   ишчи нёгерлерим бла тюбешсек, тюз эгечле-къарындашлача тансыкълайбыз бир бирни», - дейди ол.    

Таулу къыз предприятиягъа келген заманда анга башчылыкъ Рамазан Гучапшев этгенди - ишни къурай билген, низамны сюйген адам. Ол тюзлюк бла ишлегени ючюн коллективде анга хурмет уллу болгъанды. Аны ызындан келген Созайланы Олег да жаш тёлюню хар башламчылыкъларында да билеклик этгенди. Алай бла предприятияда    тюрлю-тюрлю клубла, секцияла къуралгъандыла, кесини самодеятельный коллективи да болгъанды. «Чулгъаучу участкагъа келгенимде, мастерим Теммоланы Жаннета жашау эслилиги, ишчи сынауун да аямай, неге да юйретгенди.  Мен анга хар заманда да жюрек ыразылыгъымы билдиреме. Ол заманда аныча огъурлу адамла кёп эдиле», - дейди ол.

 Дагъыда ол ишчи нёгерлери Будайланы Любаны тансыкълайды (жаннетли болсун, жашлай ауушханды). «Аныча тиширыу бар эди деп билмейме. Ол Берлинде жаш тёлюню фестивалына да къатышхан эди. Шуёхсуз болгъан Аллах сакъласын, бек иги адамла бла байламлыкъларым барды. Алай бирини атын сагъынып, башхасын къойсам, ушарыкъ тюйюлдю», - деп оюм этеди ол. 

Руслан Аушевни бригадасы

Заводда, башха бригадаланы арасында «Берёзка» комсомол-жаш тёлю къауум айырмалы эди. Ол заманда жаланда кесинги сагъышын этип турмай, тёгерекде адамлагъа не бла болушайым деп жарсыгъан тёре болуучу эди, нек эсе да, бюгюн ол унутула барады. Къызла кеслерини бригадаларына Зоя Космодемьянскаяны къошуп, урушда душманланы къолундан жоюлгъан жигит къызны орунуна ишлеп, аны хакъын эки жылны ичинде Мамырлыкъны фондуна берип тургъандыла. 

Афган уруш башланнганында уа тырныауузчу комсомолкала бригадаларына Совет Союзну Жигити Руслан Аушевни къошадыла, аны хакъын да тёрт жылны ичинде мамырлыкъ ючюн кюрешге саугъалап тургъандыла. «Ол къыралыбызгъа да уллу болушлукъду деп, ийнанып ишлегенбиз – мамырлыкъ болгъан жерде жашау да къуралады», - дейди Лиза.

Къызла башламчылыкъларыны юсюнден Аушевни кесине да билдиредиле.  Ол а, уруш къазауатха да къарамай, алагъа жууап берип тургъанды. Алай бир жол жууап келмей кёп турады. «Алай къоркъабыз аны ючюн!   Грозныйде   ата-анасын табып, юйлерине жазабыз. Аны атасы бизге аллай ариу жууап берген эди – жарсымагъыз, Руслан игиди, жаралы болгъанды, жанына къоркъуу жокъду деп. Жашына этилген хурмет ючюн бизге ыразылыгъын да айтады. Ол письмону бюгюн да юйюр архивимде   сакълайма», - дейди ушакъ нёгерибиз.

Кертичилей къалгъанды

Бюгюнлюкде таза коммунистла бар эселе, Лиза Локмановна аладан бириди. Деменгили къыралыбыз чачылгъанына, Россейни политика мурдору алышыннганына, жашауну магъанасы тюрленнгенине да къарамай, коммунист партияны ишине кертичилей къалгъанды.  Ол КПРФ-ни Эльбрус районда бёлюмюню башчылыкъны кёп жылланы этгенди, Тырныаууз шахарны жер-жерли советини эки чакъырылыууну депутаты болгъанды.   

Лизаны партия стажы ёмюрню жарымына жетеди, алай анга нек кирдим деп, бир кере да сокъуранмагъанды. Заводда аны таматалары эки жыл кюрешгендиле партиягъа кир деп, алай бу жууаплы ишни тийишлисича тамамлаялырмамы деп, кесин сынап тургъанды. «Манга ышаннганланы алдаргъа сюймей эдим. Бюгюн да ийнанама – партияны жолу тюзлюкдю, халкъны оноууду!», - дейди ол. 

Аналыкъны насыбы

Тиширыугъа иш, карьера да керекдиле, алай аны бу дунияда баш магъанасы - аналыкъды. Лиза Локмановнаны жашы Русланны уа республикада иги таныйдыла - ол белгили жырчыбыз, кёп тюрлю жыр фестивальланы, конкурсланы призёруду. «Аллахха минг шукур, Руслан жюрегими бир кере окъуна къыйнагъанды деп билмейме.  Ана - уллу жууаплылыкъды. Сабийге жашау берип, аны тюз жолгъа салгъан къыйын ишди», - дейди ол.  

Тюбешиуюбюзню ахырында Лиза Локъмановна халкъыбызны бир бирге тутурукъ болургъа, ачыкъ жюрек бла тюберге чакъырады. Байлыкъ бошду, ызымдан иги айтырламы деп, аллай сагъышда жашаргъа керекди адам, деп оюм этеди ол. «Аллах халыкъыма тюз ниет, мамыр жашау, ахшылыкъла берсин, хар ким да сабийлеринден къууансынла. Къыралыбыз да деменгили, кючлю болсун», - деп тилек этеди.