Кёксюлдюм кит

Дуния башында шёндюлеге дери жашагъан (динозаврлаы да къошуп) эм шёндю жашап тургъан жаныуарланы алып къарасакъ, бек уллу жаныуаргъа кёксюлдюм кит саналады. Ол кеси да Антарктиданы къатында тенгизледе жашайды. Узакъ «жолоучулукъну» да сюеди. Орта эсеп бла алгъанда, кёксюлдюм китни узунлугъу 25-27 метр болады, 30 метр чакълы узунукълары болгъанла да тюбейдиле. Бу уллу жаныуарланы ауурлукълары, орта эсеп бла 150-160 тонна болады. 2240 адамны неда 25 пилни ауурлукълары чакълы бир!

Кёксюлдюм китни тилини ауурлугъу окъуна 4-5 тоннады. Жюреги 700 килограмм тартады, къуру аш оруну окъуна – 500 килограмм. Ол солугъанда, сууну 15 метр бийикликге бюркдюреди. Ёпкелерине 14 кубометр хауа сыйынады. Ол уллу жаныуарны кючю 1700 атны кючю чакълы бирди.

Дунияда жашагъан жаны болгъан затланы арасында андан уллу къысырыкъ этген болмагъанды. Аланы къычырыкъларыны кючю 188 децибелге жетеди. Ол таууш реактив самолётну двигательлерини тауушларындан эсе уллуду. Аллай таууш 100 километр узакълыкъдан эшитиледи. 1926 жылда Антарктиданы къатында тутулгъан кёксюлдюм китни узунлугъу 33,5 метр болгъанды. Аны аузуна 4 метр бийиклиги болгъан пил сыйынырча эди. 1947 жылда тутулгъан аллай тиши китни ауурлугъу уа 190 тонна болгъанды. Быллай китлени балалары саулай тууадыла, туугъан кюнлеринде окъуна 3 тонна чакълы тартадыла, узунлукълары уа 8 метр чакълы боладыла. Кит баласына 60 процент жауу болгъан сютден кюн сайын 500 килограммны ичираллыкъды. Аллай «рацион» бла кечиннген «балачыкъ» 7 айны ичинде 20 метрге дери ёседи эм ол кезиуде 20 тонна тартады.