Дунияда эм кючлю боксчуланы да жыкъгъан эди

 Чеченланы Мамляны жашы Марат Тюркню Анкара шахарында боксдан халкъла аралы эришиуледе кёп къыраллагъа атын айтдыргъан эди. 91 килограмм ауурлукъда сермеше, ол алтын майдалгъа тийишли болгъан эди. Аны бла жууукъларына бла ахлуларына, саулай республикада ёхтемлик, къууанч да келтирген эди. Бизни кеси заманында атын кенг айтдыргъан спортчубузну юсюнден журналист Юсюпланы Омар биринчи болуп жазгъанды. Бу материалны хазырлай, ол туура этген шартланы, интернетде тапханымы да хайырланама. Муратым - быллай спорт усталарыбызны атлары унутулмазча этиудю.

Чеченланы Маратны Тюркде уллу жетишимине жолу  алай тынч болмагъанды. Ол Къашхатауда туугъанлыкъгъа, школ жыллары уа Нальчикде ётгендиле. Окъуугъа кёл салгъанладан бири болгъанды, айырып литератураны, тыш къыраллы тиллени, тарыхны бегирек жаратханды.  Алай къарыулу, гиртчи болургъа, тенглерини арасында аперимлик да алыргъа итиннгенди. Спортну кёп тюрлюлерине да ёшюн ургъанды.

Абадан класслада уа боксну сайлагъанды. Белгилисича, спортну бу тюрлюсю уа чыдамлыкъны, батырлыкъны да излейди, хомухлукъну бла мёхелликни арталлыда унамайды. Сынаулу тренер Жаболаны Серго жашны биринчи кёргенлей окъуна жаратады, атын айтдырлыгъына аз да ишекли болмайды. Аны себепли Марат бла энчи жараула да этеди. Ол а къыйналгъанын кёргюзтмейди, кесин эрча тутады, таукеллиги, алчы болургъа итиниулюгю бла тренерни къууандырады.

Алай бла боксну тюрлю-тюрлю амалларына тюшюне, шахар эмда республикалы эришиуледе хорлай, махтаугъа тийишли болады, уллу спортха жолу да ачылады. «Спартак» спорт биригиуню Россей советини Петрозаводск шахарда бардырылгъан жаш тёлю биринчилигинде Марат, кёплени хорлап, ючюнчю жерге чыгъады. Ол биринчи уллу хорламы аны кёллендиреди. Петрозаводскда биягъы Россей советини биринчилигинде абаданланы араларында биринчи болады эмда СССР-ни спорт устасына кандидатны мардасын толтурады.

Спортда алай чыныкъгъаны анга аскерде да иги болушханды. Низамлы, адепли жашны командирле ариу кёргендиле, ата-анасына ыспас этгенлерин билдиргендиле.  Аскерден махтау бла къайтып, Марат республикада от тюшюуге къажау кюреш бардыргъан бёлюмге киреди. Ишлей тургъанлай, университетде да окъууун бардырады, уллу спортну жолунда да алгъа таукел барады. Чимкентде СССР-ни турниринде ючюнчю болады, профсоюзланы физкультура-спорт биригиуюню Россей советини Оренбургда бардырылгъан чемпионатында уа экинчи жерге чыгъады эм СССР-ни спорт устасыны мардасын толтурады. Профсоюзланы физкультура-спорт биригиуюню битеусоюз советини Ташкентде ётген чемпионатында уа алчылыкъны кишиге ычхындырмайды.

Анкарада халкъла аралы эришиулеге уа Марат Россей Федерацияны жыйымдыкъ командасыны санында къатышханды. Ары дери уа ол къадалып хазырланнганды. Уллу спортну жолуна чыкъгъан хар спортчунуча, Маратны да жюрегин биринчи болургъа деген умуту бийлегенди. Аллай кюн да келди анга. Тюркге дунияны кёп къыралларыны бек кючлю боксчулары келген эдиле. Алай Марат абызырамагъанды, мёхеллик этмегенди.

Чечен улугъа бек алгъа СССР-ни чемпиону А.Криворкиян бла тюбеширге тюшгенди эмда ол, андан онглу болуп, аны хорлайды. Ызы бла спортну устасы, Украинаны чемпиону А.Григорьев бла рингге чыгъады да, аны биринчи раундда окъуна аудурады. Румынияны чемпиону Ю.Кусенни да экинчи раундда жыгъады. Ахыр тюбешиуюнде уа шведли боксчу, дунияны чемпиону А.Схабацинни 5:0 эсеп бла хорлайды.

Тюркде белгили политик, депутат, ол къыралны боксдан федерациясыны президенти Жаннет Даганелли Чеченланы Маратха алтын майдалны бере, уллу хорламы бла алгъышлай, аны бла ёхтемленнгенин жашырмай, къаты къысып къучакълагъанды. Жаболаны Серго уа  былай айтханды: «Бизни анда ата журтлуларыбызны къууанчларыны чеги жокъ эди. «Марат Кавказданды», - деген сёзле Анкараны ара стадионунда терк-терк эшитилгендиле. Мени уа, асыры къууаннганымдан, кёлюм окъуна толгъан эди. Къууанмай а! Кесим юйретген жаш  битеудуниягъа белгили боксчуланы алай аперимлик бла хорласа!»