Хыйлачыла мажаргъан жангы амалла

Хыйлачыла жангылыкълагъа дайым къулакъ салгъанлай турадыла. Жашауда къаллай тюрлениу болса да, ала жангы алдау амал табаргъа кюрешедиле. Ахыр кезиуледе ала адамланы не бла алдаргъа кюрешгенлерини юсюнден Россейни Банкы билдиреди.

«Тыш къыраллада тёлерге онг берген карта жарашдырырбыз»

Visa эм MasterCard картала бла тыш къыраллада, Интернетде тюкенледе эмда сервиследе тёлерге къыйын болуп башлагъанлай ма быллай билдириуле чыкъгъандыла.

Адамгъа хыйлачы тыш къыралда банкда счёт ачаргъа эмда къолуна карточкасын тутдурургъа сёз береди. Алай этерге сюйгенледен паспортун излейди эмда ол жумушну багъасын тёлерге чакъырады. Бир-бир хыйлачыла ишге бютюнда жууаплы кёзден къарайдыла: аллай счёт ачарча онлайн собеседование ётерге керекди, деп къысадыла. Аны ючюн да иги кесек ахча аладыла.

Не боллукъду: аманлыкъчы сизге бир тюрлю карта да жибермезлигине ийнаныгъыз. Ол адамгъа ахчаны кеси ыразылыгъыз бла кёчюргенигиз ючюн банк да аны артха къайтарлыкъ тюйюлдю. Алай этерча полициягъа, ызы бла сюдге барыргъа тюшерикди. Алай аны да хайыры болурча хыйлачы табылыргъа керекди.

«Ахчаны тыш къыралгъа кёчюрлюкбюз»

Аферистле ахчаны тыш къыраллагъа кёчюрюрге чек салыннганды деп ышандырадыла. Алай сомларыгъызны алагъа жиберсегиз, ала аны кеслери мажаргъан амалла бла кёчюрлюкдюле тыш къыралгъа. Керек болса, аберини багъасын да тёлерге боллукъдула. Толуракъ ышандырырча, аны къалай этгенлерин жик-жиги бла айтыргъа боллукъдула.

Ахыры уа неге келеди: ахча тюз къолларына тюшгенлей, хыйлачыла думп болуп кетедиле.

Тюзю уа къалайды десегиз, ахчаны тышына кёчюрюрге чек салынмагъанды. Россейни Банкы этген оноугъа кёре, бир айны ичинде тыш къыраллада банклагъа неда башха адамлагъа битеуда 50 минг доллар кёчюрюрге эркинлик бериледи. Аны юсюне Россейде ишлеген халкъла аралы тёлеу системаны хар бири бла энтта да бешишер минг доллар жиберирге болады. Тыш къыралда абери сатып алыргъа сюе эсегиз а, сатыучугъа аны багъасын реквизитле бла кёчюрюрге боллукъду. Алай этерни аллында кесигизни банкда аллай амал болгъанын соруп билигиз.

«Долларла сатайыкъ»

Банкла шёндю доллар, евро эм башха тыш къыраллы ахчала сатаргъа боллукъдула сизге. Алай кассаларында уа кёбюсюнде ала болмаучудула. Интернетде уа аны учуз багъасы бла окъуна сатарыкъла топпа-толу.

Иш къалай боллукъду: сизни алдамай, долларны айтхан багъасы бла сатаргъа да боллукъдула. Алай мында хыйлачыла да сагъайыудадыла. Ала тюрлю-тюрлю сылтаула къурап, багъаны кётюредиле. Бирде уа къолугъузгъа жалгъан долларла тутдуруп кетерге боллукъдула.

Эсигизде болсун: тыш къыралланы ахчаларын къолдан-къолгъа сатыугъа закон бла эркинлик берилмейди. Алай эте тургъаныгъызда правону къоруулагъан органланы келечилери кёрселе, тазир тёлеуден не хазна къутулурсуз. Аны ёлчеми уа ол сиз алышыргъа умут этген ахча тенгли боллукъду.

«Кетип баргъан компанияланы товарларын сатабыз»

Тыш къыраллы компанияла Россейден кетип башлагъанлары бла, ала сатып бошамагъан товарланы (юс эмда аякъ кийимле, бытовой техника, электроника, башха затла) учуз багъасы бла алыргъа чакъыргъан сайтла чыгъып башлагъандыла. Алагъа киргенлени ашыкъдырадыла: «Энди аллай товар не хазна кёрюрсюз, биздеча аллай учуз багъаланы уа – бютюнда», - деп къысадыла.

Боллугъу а не: аллай сайтланы кёбюсюнде хыйлачыла къурайдыла. Алада абери сатып алыргъа сюйгенледен карточкаларыны номерлерин билип, ахчаларын тешедиле. Бу гузабалыкъда жалгъан товарла сатыучула да иги тюкленедиле.

«Хакъы иги болгъан иш табарбыз сизге»

Логистика эмда финанс байламлыкъла бузулгъанлары ючюн кёп компанияла ишлеринде къыйынлыкълагъа тюбеп, алагъа ишлегенлени санын неда аланы хакъларын азайтып башлагъандыла. Ишсиз къалгъанла жангы жерле излеп башлайдыла – алада уа хыйлачыла сакълайдыла.

Не бла алдаргъа боллукъдула: аферистле белгили компанияланы атларындан вакансияла бередиле, ала жангы бёлюмле ачадыла деп ышандырыргъа кюрешедиле. Алай кёбюсюнде уа уллу хакъла тёлерге сёз берип алдайдыла. Хар нени да телефон бла айтып къоймай, кёзден-кёзге тюбеширге чакъырадыла да, алагъа келгенлени юслеринден хар нени да билип, энди боллукъ таматалары бла ушакъ этдиредиле, бирде уа окъуу ючюн тёлетедиле. Артда уа бош сылтаула къурап, ишге алмай жибередиле.  

«Ёнкючге ахча берейик»

Ишсиз къалгъанлары неда хакълары азайгъаны ючюн бирле кредитлерин тёлеялмай башлайдыла. Кёбюсюнде ала жангы кредитлеге кирирге кюрешедиле, алай банкла алагъа угъай дейдиле. «Болушлукъгъа» законсуз кредиторла келедиле. Ала ахчаны, кимге да болсун, угъай демей берирге хазырдыла, кредит тарыхына, къолайлыгъына да къарамай.

Ахыры неге келликди: «къара кредитордан» ахча алгъан женгилди, къайтаргъан а бек къыйын боллукъду. Ала адамны башын борчха сугъуп, андан бек уллу процентле юзедиле. Тёлерге къолундан келмегенни уа тюерге, юйюн, мюлкюн бузаргъа дейдиле.

Шёндю жангы кредит алыргъа тийишли кезиу тюйюлдю. Нек дегенде арт заманда банклада ставкала иги да кётюрюлгендиле. Аны ючюн борч бютюнда уллу, аны къайтаргъан а андан да къыйын боллукъду.

Къыйын жашау болумгъа тюшгенде банкга барып, ишни болгъаныча ачыкъ айтыргъа, ала бла келишип амал табаргъа керекди. Айлыкъ хакълары азайгъан инсанла кредит каникулла алыргъа эркиндиле. Аны болжалы жарым жылгъа жетеди. Ипотекалары болгъанлагъа да бериледи аллай онг. Бир да болмаса уа кесигизни банкротха санаргъа эркинсиз. Закон бла аллай амал да барды.