Ушакъ нёгеринге ариу кёрюнюр ючюн

Ышаргъан этигиз!

Психологланы оюмларына кёре, кесинги ушакъ нёгеринге сюйдюрюр ючюн, анга ышара-ышара турургъа керекди. Специалистле айтханларыча,  кесинги ушакъ нёгеринге ариу кёрюнюр  ючюн, эринлеринги жарым секундну ичинде кенгертсенг окъуна тамамды! Ышара тургъан адам, тёгерегиндеги адамланы деберлерине тийишли болур ючюн, къаштюй адамдан эсе иги да аз  кюч салыргъа керекди. АБШ-ны алимлери быллай сынауну бардыргъан эдиле: сынаугъа къатышхан преподавательле экзаменде хыйлачы студентлени билир ючюн, къаты преподавательлеча ишлерге керек эдиле.

 Экзаменлени видеозаписьлерин кёргюзтген эдиле. Анда ачыкъланнганыча, хыйлачы студентле  гурушхагъа тынч  тюшген эдиле. Андан сора уа надзирательлеге «хыйлачыланы» суратларын кёргюзтгендиле. Ол суратлада студентлени бетлеринде кёрюннгенича, комиссияны членлерини оюмларына кёре, ышаргъан студентле хыйлачылыкъ этмей эдиле, кеслерин къаштюйле этип тургъанла, къаты тутаргъа кюрешгенле уа  хыйлачылагъа  саналгъандыла.

Сёзсюз, ушакъ нёгерлеринги иги ангылар ючюн, анга кёлюнг бла ышарыргъа керекди. Къалай-алай болса да, ышарыргъа керекди: ышаргъан сёз нёгерге аны къатындагъыла бегирек ийнанадыла. Ышарыу болумну игирек этеди, ышарып кёбюрек турсанг, ышарыу кёлден чыкъгъанча болуп къалады!

Тынгылап туругъуз!

Адамла кеслерине эс бурууну бек сюедиле, ол себепден а ушакъ этиуню бек магъаналы мадарларындан бирлери башха адамны айтханына  тынгылай билиудю. Болсада алай эте билебиз деп,  кёпле махтаналлыкъ тюйюлдюле. Ушакъ нёгерле бир бирлерини айтханларына  эс  бурмагъан, экиси да бир заманда сёлешген кезиуле да кёп боладыла. Неда ушакъ  нёгерледен бирлери хауагъа хапар айтхан нёгери башха ишлени эте тургъан неда кесини сагъышларына берилип тургъан кезиуле да боладыла. Алай нек болады?

Иш а физиологиядады. Адам бир минутну ичинде 120-150 сёз айталады, 600 сёзню эшитирге онгу барды.  Ол себепден а тынгылагъан кезиуде ушакъ нёгерни хар къымылдауун къайтарып толусунлай  тураллыкъды. Ол кюлкюлю ишчады. Бек алгъа сиз аныча халда турургъа, ол этген къымылдауланы этерге кюрешигиз. Сёз ючюн, сизни ушакъ нёгеригиз, авторучкасы бла дайым таууш эте  эсе, сиз да карандашыгъыз бла столну акъырын къагъыгъыз, ол къолларын бирге тута эсе, сиз  бармакъларыгъызны чалдишлегиз.

Сизни бетигизни халы сёз нёгеригизникича болса да игиди. Адам сюелгенлей, бир мюйюшден башхасына бара, сёлеше эсе, сиз да сюелип турсагъыз игиди.

Дагъыда бир магъаналы зат: экигизни да ишигиз бирча  болуу. Бир усталыкълары болгъан, бир жерде жашагъан адамла бир бирлерин тынч ангылагъанлары да жашырынлыкъ тюйюлдю: туугъан шахарны, бир усталыкъны юслеринден хапар айтыу бир бирни ангыларгъа бютюнда бек болушады. Бирча сейирлеригиз  жокъ эсе, аланы излерге кюрешигиз: бир тема - эшикде хауаны болуму неда жоллада пробкала да - боллукъдула. Ушакъ нёгеринг бу затлагъа сен да аныча  чамланнганынгы билсе, ушагъыгъыз бютюнда ангылашыныулу боллукъду.

Махтагъыз!

Сынаулу башчыла билгенлерича, ишчи нёгеринги махтау аны иш кёллю этген амалладан бирлериди. Бу шартны тюзлюгюню юсюнден  японлу алимле да айтхандыла. Ала компьютерде бир тестни сюзерге чакъыргъандыла. Ишчи заданиясын тюз толтургъандан сора аны махтагъан этедиле. Экинчи жол а махтамагъандыла. Тестлени результатларын тенглешдиргенден сора алимле быллай оюмгъа келгендиле: махтаудан сора сынаула иги да жетишимли боладыла.

Сур махтау кеслерине уллу багъа бичгенлеге бютюнда керекди. Сизни махтауугъуз кесине бийик багъа бичген адамланы аллай  оюмларын бютюнда бийик этеди.  Сизни ушакъ нёгеригиз кесине уллу багъа бичмей эсе, махтауну кёлден айтылгъаннга санарыкъ  тюйюлдю. Ол себепден а, анга ариу сёз айтырдан алгъа, ушакъ нёгер кеси кесине къаллай багъа бергенин билирге кюрешигиз. Сёз нёгеригиз кеси кесине къаллай бир багъа биче эсе, махтау да аллай бир болургъа керекди.

Баллиланы Алима хазырлагъанды.