Устазымы адамлыкъ дерслери

КъМР-де МВД-ны федерал миграция службасында къуллукъ этген полицияны  подполковниги Биттирланы Атлыны къызы Ханипа устазы Жарашууланы Зайнафха жюрек ыразылыгъын, аны  багъалы кёргенин къуру да айтханлай тургъанды. Бу кюнледе уа аны ёлгенине уллу бушуу этип, адамлыгъыны, билимлилигини, усталыгъыны юсюнден эсгереди.   

«Жашауда бир затха жетишалгъан эсем, Зайнаф Къоналиевнаны ахшылыгъынданды деп арсарсыз айталлыкъма. Эртте Саратовда милицияны школуна кире туруп жазгъан сочинениямда жашауну ариу этгенле ахшы адамла болгъанларын кёргюзтгенимде, сен къайсы региондан келгенсе, къайда, къайсы школда окъугъанса деп, манга  уллу эс бургъан эдиле ол окъуу юйде ишлегенле.

Кертиси бла да,  жашауумда ёхтемленирча инсанла кёп эдиле. Анамы жерлешлери Шахмырзаланы Саид, Къулийланы Къайсын, Хажи-Муса, сюйген устазларым Жарашууланы Зайнаф, Биттирланы Соня, дагъыда кёп башхала  адамлыкъ даражаны чынтты багъалай билгенле, жашауубузну жарыкъ этгенле эдиле.

Анабыз эртте ёлюп, беш сабий гитчелей ёксюз къалгъаныбызда, бизни жашау жолуна чыгъаргъанла ахлуларыбыз бла бирге  устазла болгъандыла. Адамланы ахшылыкълары бюгюн-бюгече да бизге таукеллик бергенлей, жашауну ариулугъун кёре билирге  юйретгенлей турадыла. Аланы арасында, айхай да,  Зайнаф Къоналиевна энчи жерни алады.

Энди аны жашаууну юсюнден бир къауум шартны билдирейим. Жаш къызчыкъ  мындан кёп жыл алгъа урунуу жолун Булунгуда башлагъанды. Кёчгюнчюлюкде Къыргъыз ССР-де Къызыл - Къыя шахаргъа тюшгенди. Бара баргъанлай, 1-чи апрельде окъуна, Биринчи номерли совхозда башланнган школда ишлеп тебирегенди. Халкъыбызны къыйын кюнлеринде анга таянчакъ болгъанды, оюмлу сёзю бла жаш адамлагъа эс тапдыргъанды, билим алдыргъанды.

1957 жылда уа туугъан элинде ишлерге Аллах анга насып бергенди. Жашау нёгери Мажит бла бирге Булунгуну школунда жангыдан кеси элли сабийлеге билим бериуню, кёллери къууанчдан толуп, къолгъа алгъандыла. Мажит Магометович географиядан окъутуучу эди (жаннетли болсун). Аны хайырындан ол предметден алгъан билимим бюгюн да манга жарагъанлай турады.

Зайнаф Къоналиевна завуч эди. Школчуланы хазна къалмай барысы да жылны «4-ге» бла «5-ге» бошагъанлары саулай республикада уллу  жетишим болгъанды.

Андан сора устаз юйюр 1961 жылда Нальчикге кёчгенди. Зайнаф Къоналиевнаны къураучу, юйретиучю хунерин, билим бериуде уллу  сынауун эсге алып, шахарда юч школдан бирин сайла дегенлеринде, ол Акъ-Суугъа барыргъа сюйгенин айтханды. Не гитче болса да, халкъыма ахшылыгъым тийсин деген ниет бла таулу элде окъутуу-юйретиу ишни къолгъа алгъанды. Алгъа завуч, ызы бла директор болгъанды.

Ал кезиуде мында иш тынч тюйюл эди. Элни кесинде жашагъан устазла жетишмей, кёпле шахардан жюрюп дерс бергендиле. Автобусла осал жюрюгенлери себепли ала кёп заманларын жолда ашыргъандыла.  Аллай къыйын болумгъа тёзалмай, асламысы жыл кёзюне чыдаялмай, кетип къала эдиле деп, кёп эсгериучюдю Зайнаф Къоналиевна. Кертиси да алай эди. Биз аны алайлыгъын ол школда окъугъан жылларыбызда кёрюп тургъанбыз.

Къалай-алай болса да, ишин сюйген, билимли устаз кесинден башлап хар педагогдан жууаплылыкъны къаты сурагъанды. Низамны къаты салгъанды. Ол ишлеп башлагъынчы, школда майдал алгъан жангыз бир окъуучу жокъ эди. 1971-1989 жыллада ол директорлукъ этгенде, 15 жаш бла къыз майдаллагъа тийишли болгъандыла.  Окъуучуланы билим алыуда жетишимлери уа 100 процентге жетгенди.

Айхай да, Зайнаф Къоналиевна биреуден махтау алайым    деп ишлемей эди. Ол адамлыкъ, педагог борчун толтура, халкъына тюз ниетли къуллукъ этгенди. Эллиле да аны туугъан эгечлерича, аналарыча сюйгендиле, бюгюнлюкде да атын тансыкълап сагъынадыла. Ол а  анга уллу саугъады.

Къыралны жанындан да анга тийишли багъа бичилгенди. Ол Россей Федерацияны  школларыны сыйлы устазыды. Халкъгъа билим бериуню отличнигиди. «Сыйлылыкъны Белгиси» орден бла эм кёп майдал бла саугъаланнганды. Ол филология илмуланы кандидатыды. Аны илму ишлери Къарачайда, Малкъарда да белгилидиле. Ол  сёзлюклери бла да атын айтдыргъанды. «Жаныуарланы дуниясында» деген китабы школчуланы сюйген китапларыды.

Эр кишини, тиширыуну да адамлыкъ даражалары жаланда ишлей билиулери, адеп-къылыкълары бла ачыкъланып къалмайды. Ала юйюр къураулары, сабий ёсдюрюулери бла да аталыкъ, аналыкъ, ынналыкъ, аппалыкъ борчларын намыслы толтурургъа тийишлидиле. Ол жанын алсакъ да, Мажит бла Зайнаф бир бирин багъалы кёрюп жашагъандыла, юлгюлю юйюр ёсдюргендиле. Юч сабийлери да жашауда кеслерине тийишли жерле тапхандыла, юйюр-бауурлары бла жашайдыла.

Зайнаф Къоналиевна сегиз туудугъуна къууана жашагъанды. Аланы барыны да  бийик билимлери барды.

Мени багъалы устазымы ауушханына кесими бир багъалы адамымача ачыу этгенме, аны сыфатын, насийхат сёзлерин, адамлыкъ дерслерин бир заманда да унутурукъ тюйюлме.

Холаланы Марзият.
Поделиться: