Чёпге тюшген чёплеу

Чёплеу хайырлымыды? Алай эсе уа, недеди игилиги? Аны юсюнден Нальчик шахарны биринчи номерли поликлиникасыны врачы Шауаланы Клара айтады:

Ким сюймейди чёплеу чёплерге! Татыулуду эм хайырлыды ол. Ала Россейни юг жанында иги ёседиле.Чёплеу къаугъаны унутургъа болушады, къайгъыны кетереди, жюрекни шошайтады. Анда битим белок эм аминокислотала кёпдюле, ала адамны чархында болгъан холестеринни мардада тутадыла. Кёп тюрлю витамин эм файдалы элементлери бардыла:  Е витамин адамны чархын  къартайтмазгъа себеплик этеди, къан тамырланы, жюрекни иги ишлетеди. А витамини кёзлеге игиди, В витамини нерва системаны кючлейди, Д витамин а адамны чархында кальцийни хайырланыуну игилендиреди.

Чёплеуде ол витамин треска  чабакъны бауурунда болгъандан аз тюйюлдю. Сюеклени  эм тишлени кючлерик кальций сют эм сютден этилген ашарыкълада болгъанларындан эсе чёплеуде кёпдюле. Магний жюрекни эм къан тамырланы системаларыны ишлеулерине себеплик этеди. Ол чёплеуледе алты кереге кёпдю къара будай ундан этилген ётмекде болгъанындан эсе. Селен - антиоксидантды, рак ауруудан къоруулайды. Алай эсе да, жарсыугъа, чёплеуню къууургъанда, ол хайырлы затлары тас болуп кетедиле.

Кёп диетологла хыярны урлукълары адамны чархына чёплеуден эсе хайырлыдыла, дейдиле. Алада цинк бек кёпдю, ол а эр кишилени чархларына бек керекли затды не заманда да: жаш заманда битиуле битгенде, чач габу этгенде, импотенциягъа, простатитге къажау кюрешде да.

Тинтиуле ачыкълагъанларына кёре, аурумаз ючюн, кюн сайын аш ашардан алгъа эрттен эм ингир сайын 20-шар чёплеу ашасакъ да жетерикди. Хыяр урлукъла къан тамырны басымын тутхучлу этедиле, къанда сахарны (татлы затны) азайтадыла. Ични жумушатадыла, ётню артыгъын кетередиле. Тенгизде чайкъалып ауругъанда, къусаргъа тартыныуну кетередиле. Жюклю тиширыуланы токсикоздан къоруулайдыла.

Къууурулмагъан хыяр урлукъла сууалчанлагъа къажау кюрешде бек иги дарманнга саналадыла - халкъ аны иги биледи эм ол дарманны эрттеден бери да хайырланып келеди. Хыяр урлукъланы эзип, аланы сютде неда сууда къайнатып, аны жатардан алгъа ичсегиз, иги жукъларыкъсыз.

Чёплеуню дайым чёплеп турсагъыз, аппендиксни аурууун къозгъаргъа боллукъду деп, эрттеден бери жюрюген хапарла бошдула. Кертиди, чёплеуню тыш къабугъун арта турмай, уууч бла бирин ауузунга къуюп ашасанг, чегилеринг аурурукъларына сёз да жокъду.

Чёплеуде болгъан адамны  чархына бек керекли витаминлени бла минералланы  алыр ючюн, чёплеуню къууурмай чёплегиз, къууурсагъыз, хайырлы затлары тас болуп кетедиле.

 

Байсыланы Марзият.
Поделиться: