«Врач хар кюнден юйренип турмаса жарарыкъ тюйюлдю»

Хасания аягъындан юйюне келе туруп, артда кесини отоуунда олтуруп, китап окъургъа кюрешген заманында да бюгюн операция этген тиширыуну сыфаты Аккыланы Махтини кёз аллындан кетмеди. Аны юсюнден оюмла анга ахырда тынчлыкъ бермейдиле.

Болушургъа хазна онг болмагъанын да сезе тургъанлай, саусузну жарыргъа нек базындым, деген акъыл аны башындан кетмейди. Андан сора, кёп болмай башха шахарда врачла биз мынга эталлыкъ жокъду деп, юйюне ашырып къойгъан эр кишиге багъып, аны аягъы юсюне салгъаны да эсине тюшюп, кеси кесими бошму терслейме деп да келеди кёлюне.  

Алай бир кесекден асыры билмей эдинг хар операция да бирча жетишимли бошалмагъанын, тиширыуну да ышандырыргъа, кесинги да къанынгы бузуп айланыргъа не кереклиси бар эди деп, биягъы ачы сагъышла башын бийлейдиле. Саусуз больницагъа алгъаракълада келсе, хар зат да тап боллукъ эди. 

Экинчи кюн эрттенликде врачла, жыйылып, ишни юсюнден кенгешгенде да, аны кёзюне жукъ  кёрюнмей, коллегаларыны айтханларын да эшитмей турду. Ала да, аны халын ангылап, къаты бла озсала да, акъырын атларгъа кюрешедиле. Хирург ординаторскийге кирип, медицина журналлада, компьютер бла Интернетде ол жаргъан адамны ауруууну юсюнден жазылгъанны окъуйду. 

Алай алада кесин терслерча шарт тапмайды: ол къолундан келгенни этгенди. Саусуз къыйналды эсе да, къайтышды. Ол а не багъасы барды.

Хирург ол жетишим къуру  аныкъы болмагъанын уста биледи. Насыпха, ол ишлеген больницада аурууну тюз тохташдырырча оборудование,  керекли  дарманла, медицина инструментле бардыла. «Ала болмасала  уа, аны тийишли жерге билдирсек, экинчи кюн окъуна саусузгъа тапдырыладыла», - дейди Махти бизни бла ушагъында.

Мында ауругъанлагъа бу дарман жокъду, аны келтир, муну келтир  деп къысмагъанларына мен кесим да шагъатма. Саусузланы асламысы да бу больницагъа тюшерге аны ючюн итинедиле. 

Мен Хасаниягъа кирген жердеги 2-чи номерли шахар клиника больницаны юсюнден айтханымы ангылагъан болурла окъуучуларыбыз. Ары кеслерине бакъдырыргъа къуру бизни республикадан угъай, къоншу Север Осетия-Аланиядан, Чеченден, Ингушетиядан да барадыла. Аланы бир къауумлары бери башха жерледе умутларын юзгенден сора да келедиле. Аны сылтауларындан бири врачланы игиликлеринден да болур. 

Кёпледен эшитгенме мындагъы  докторла къайсы саусузгъа да къалай сакъ болгъанларын, къыйналабыз, арыгъанбыз, юйюбюзге кечигебиз деген жокъду. «Эштада, бизге коллективни бир ниетлилиги, бир бирге билеклик этерге хазырлыгъы себеплик эте болур. Больницаны баш врачы, аты кенг белгили Ботталаны Баталны жашы Хадис больницагъа  уста  специалистлени жыяргъа кюрешген эди», - дейди Аккы улу.

Аны ючюндю анда хар зат да башха тюрлю. Театр пальтола такъгъан жерден башлана эсе, бу больницаны иши уа къабакъ эшикледен  башланады. Аны арбазына киргенинглей окъуна кесинги  санаторийге тюшген сунаса. Тёгерек-баш да тазады, тизгинлиди. Терекле, юлкюле да кёпдюле. Жаз башы башланнганлай а аны арбазы гюл бахчагъа  окъуна ушайды. 

Мен а не затха эс бургъанма десегиз, анда башха багъыу учрежденияланы тийрелериндеча аптека жокъду. Ол а мында саусузну аягъы  юсюне этер ючюн, хар не керек да болгъанын кёргюзтген шартды. Ишни алай къурагъан  бусагъат заманда тынч тюйюлдю, алай Ботта улуну низамны къаты сурагъаныны, къураучу хунери болгъаныны  хайырындан больница тизгинлилиги, таплыгъы бла айтылгъанды. Ол шартланы анда кеслерине бакъдырып чыкъгъанла, аланы ахлулары да чертедиле. 

Хадис дуниядан ажымлы кетгенден сора, багъыу учреждениягъа башчылыкъны аны къызы – Залина этип башлагъанды. Ол да атасыны жолундан таймай барады.

Болсада Махтини къыйын саусузуна къайтайыкъ. Хирург, ол жатхан палатагъа эрттенликде  кирип,  халине къарап, аны тюзеле баргъанына таза да жюрегинден къууанып, биринчи  кере ышарды.

Тиширыу больницагъа андан бир ыйыкъ алгъа тюшген эди. Ол, врачха тюбеп, баууру эрттеден бери да къыйнап тургъаныны юсюнден кёлю толуп, ичин къоркъуу алып айтады. Махти Исмаилович а анга ётюнде шинжили  ташла жыйылгъанларын, эртте-кеч болса да, аланы кетермей жарамазлыгъын билдиреди. Аны мындан къыйын операцияла да этгенбиз, хар зат да тап бошаллыкъды деп кёллендиреди. Мен анга тюбегенимде, ол аягъы юсюне болуп, жарып эди.

-Бу больницаны баш врачы  Ботталаны Залинагъа, бёлюмню таматасы  Тилланы Хабибуллахха, хирургла Аккыланы Махтиге, Гузеланы Викторгъа, дагъыда башха докторлагъа бла медсестралагъа мен ыразыча, Аллах да ыразы болсун. Ала манга къуру дарман бла угъай, сёзлери,  кёз къарамлары, жумушакълыкълары бла да бакъгъандыла. Бери тюшгеннге къарындашлыкъ, жашлыкъ, аталыкъ, эгечлик да этгенлерин кесими юсюмде сезгенме,-дегенди ол.

Операцияны тынчы болмайды, бютюнда ишине таза жюреги бла берилген врачха. Аккы улу ма аллайды. Ол къайсы палатагъа кирсе да, саусузланы бетлери жарыйды. Аны кесим кёргенме. Ала, анга къуру  саулукъларыны юсюнден айтып къоймай, башха жарсыуларын, къууанчларын да букъдурмайдыла. Артда уа, больницадан чыгъып кетгенден сора да бир бирге сёлешип, ватсап бла жазып бир бирден хапар соруп турадыла. 

Аккыланы Махтини бир аууукъ заманнга  Черек район больницаны тамата врачыны къуллугъуна да салгъан эдиле. Талай жылны анда ишлегенди. Ол  башчылыкъ этген  жыллада районну узакъ тау эллери Бызынгы, Къара Суу, Огъары Малкъар, дагъыда башхаларында  фельдшер-акушер пунктла ачылгъандыла. Медицина болушлукъ бериу да иги жанына тюрленнген эди. 

Бусагъатда Махти Исмаилович больницаны тамата врачыны орунбасарыды. Аны бла бирге ол хирурглукъ, багъыу ишин да къоймайды. Керек болса уа ишинден кече-кюн да кетмейди. Ма алай бла салады саусузларын аягъы юсюне.