«Биригип ишлесек, маданиятны айнытыр жолну табарыкъбыз»

Элбрус районну маданият управлениясыны башчысы Толгъурланы Жаннетге алгъаракъда «КъМР-ни культурасыны сыйлы ишчиси» деген  даражалы ат берилгенине аны таныгъанла, билгенле да къууаннгандыла. Биз а, анга тюбеп, маданият махкемелени бюгюннгю болумларыны юсюнден ушакъ этгенбиз.

-Жаннет Мисирбиевна, районда культура учрежденияланы айныулары шёндю къалайды?

-Жер-жерли администрация дайым да болушлукъ, тутхучлулукъ этгенлей тургъаны себепли, ала барысы да сакъланнгандыла эмда  бирикген маданият комплексни къурайдыла. Хар  элибизде да культура махкеме барды, кеслеринде да жыл сайын эки мингден артыкъ маданият-асламлы жумуш ётеди.-Алада уруннганланы профессионал даражаларыны юсюнден а не айталлыкъса?

-Саулай да 125 адам ишлейди да, 42-си маданият-солуу жаны бла  специалистледиле. Кружоклагъа эмда клублагъа 2740-дан аслам сабий бла жаш тёлю жюрюйдю.

Аланы къалай хайырлы уруннганларын а беш чыгъармачы коллективни юлгюлю эмда халкъ деген даражалы атланы жюрютгенлери шарт белгилейди. Бизни артистлерибиз хар жылдан къуралгъан тюрлю-тюрлю фестивальлада, конкурслада жетишимле болдургъанлай турадыла. Сёз ючюн, Культура юйню «Sopranoplus» вокал студиясыны таматасы  Гузиланы Джаннет алгъаракъда озгъан «Нальчик - подкова счастья» деген Халкъла аралы конкурсда алтын майдалгъа тийишли болгъанды. Аны къолунда юйреннген Дарья Никонорова биринчи, Жаппуланы Алина уа экинчи жерлени алгъандыла. «Салам» миллет тепсеулени ансамблини, бирси къауумланы, жырчыланы да асламдыла жетишимлери.

-Биз билгенликден, районну  маданият махкемелеринде жангы чыгъармачы проектлени жашауда бардырыугъа эс бурадыла?

-Хау, бизни Культура юйлерибизде малкъар халкъ жырны айтханланы Отарланы Омар атлы «Голлу» конкурслары, «Журтуму жарыкъ танглары», «Шуёхлукъну парады», «Минги тауну жулдузу» дегенча фестивальла да бардырыладыла.

-Арт кезиуде къаллай бир маданият-асламлы жумуш къуралгъанын эсге алсакъ, солургъа заман жокъду, алаймыды?

-Кертиди, былтыр эки мингден иги да артыкъ мероприятие оздургъанбыз. Аланы санында уа отуз чакълы бириси федерал эмда республика даражалыла эдиле. Бизни чыгъармачы коллективлерибиз бла  солистлерибиз «Выходи гулять» атлы Битеуроссей фестивальны ачылыууна, Минги тауну тийресиндеги канат жолну юбилейине жораланнган, Кавказ ючюн сермешни 75-жыллыгъына аталгъан,  дагъыда кёп бирси концертлеге къатышхандыла.

Культура байламлыкъланы чегинде Владимир областьдан белгили художник Вячеслав Светловну бла жерлешибиз Будайланы Сулейманны кёрмючлери къуралгъандыла. «Чегетде назму окъуула», «Ай» кафеде поэзияны ингири да озгъандыла.

Районну халкъ чыгъармачылыкъ бла кюрешген артистлери, андан сора да, спортну экстремал тюрлюлерини халкъла аралы фестивалыны жабылыууна, белгили жамауат къуллукъчу Хутуйланы Ханафийни, композитор Жеттеланы Мустафирни, хореограф Къудайланы Мухтарны эсгериу ингирлеринде да кеслерини хунерлиликлерин кёргюзтгендиле. Халкъланы биригиулюклерини кюнюнде уа Бахсан район бла бирлешип концерт къурагъанбыз. Бизде дагъыда Курданланы Сафиятны «Технология изготовления балкарских кийизов и национальной одежды» деген китабыны презентациясы ётгенди.

Художник Будайланы  Сулейманны хурметине аталып, «Пленэр» кёрмюч жарашдырылгъанды. Андан сора да, режиссёр Къумукъланы Магометни таулу юйню архитектурасыны юсюнден фильмине жамауат сюйюп къарагъанды. Малкъондуланы Ахматны «Минги тау» симфониясына суратлау-музыка чыгъарма да кёплени эслеринде къалгъанды.

-Адамланы культура жаны бла сурамларын толусунлай жалчытыр онгла уа бармыдыла?

-Сёзсюз, аллай излемлени, маданият махкемелени ырысхы-техника мурдорларын кючлендирмей, тамамлап турургъа тынч тюйюлдю. «Къабарты-Малкъарны Культурасы» къырал программаны, дагъыда бирси проектлени жашауда бардыра, Быллымны Маданият юйюне тынгылы ремонт этилгенди. Районну Культура дворецин эмда Кёнделенни Маданият махкемесин айнытыугъа, ара библиотека системабызны китап фондун байыкъландырыугъа субсидияла бёлюннгендиле.

Жер-жерли бюджетден да Тырныауузда Искусстволаны сабий школуна, районну краеведение музейине  эмда сагъынылгъан китапхана системагъа мекямланы тышларында къарап  турурча камерала алыргъа ахча берилгенди. «Солнышко» культура эмда солуу паркга спонсорланы болушлукъларына эмда аттракционладан жыйылгъаннга батут алыннганды. Бу жылны биринчи кварталында республиканы бюджетинден да Къулийланы Къайсын атлы Маданият юйню ремонтуна, Лашкутада бла Быллымда культура махкемелени  ырысхы-техника мурдорларын тапландырыргъа себеплик этилгенди.

-Жаланда ол жанына къайгъырып къойгъан бла ишигизни качествосу игиленемиди да?

-Тюздю, шёндю техника амалларыбыз толусунлай бардыла. Болсада профессионал кадрла бла байламлы проблемабыз а алайынлай къалады. Бизни  музыка школларыбызда - устазла, адамла солуу заманларын хайырлы оздурурча эте билген, музейледе специалистлерибиз жетишмейдиле.

Маданияха анстан келип къалгъанладан азатланыргъа керекбиз. Районну битеулю, музыка мектеплерин тауусуп, бюгюнлюкде культура жаны бла бийик неда орта профессионал билим ала тургъанларыбыз бери къайтсала, хал игиленир деп ышанабыз. Алгъынча, вузладан сора распределение этген тёре, огъесе «Земский доктор» дегенча проектлеге ушатып бир за къуралса, маданиятха да айныргъа амал табылыр эди.

Бусагъатда жангыча ишлеуню жолларын излерге тийишлиди. Конкурслагъа къатышыргъа, грантла къытаргъа, программала жарашдырыргъа керекди. Болсада кёп затны тутхучлулукъ болмай  этген къыйынды. Биз асламысында жаланда методика  жаны бла болушлукъ бералабыз.

-Бюгюнлюкде культура учрежденияланы баш борчлары неди деп сунаса?

-Аланы хар бири да качестволу иши бла районда жашагъанланы маданият даражаларын ёсдюргенлерин чертирге тийишлидиле. Андан сора да, культура муниципал билим  бериуню айнытыуда кесини энчи магъанасы болгъанын кёргюзтюрге, ачыкъларгъа борчлуду. Маданият къайсы миллетни да бирсилеге ушамагъан ышанын баямлайды. Аны эсде тутуп, биз барыбыз да биригип ишлесек, эллерибизде культура къурулушну проблемаларын кетерирге, маданиятны айнытыргъа жол табарыкъбыз.