«Гитче мюлклеге бютюнда сакъ болургъа керекди»

Быйыл урлукъ себиу иш былтырдан эсе теркирек барады. Жерчиликде къармашханлагъа уа къырал асламыракъ болушлукъ этеди. Берилген онгланы, регионлада иш къалай баргъаныны юсюнден РФ-ни Эл мюлк министерствосунда ётген оператив штабны жыйылыуунда сёлешгендиле.

 Министр Дмитрий Патрушев айтханнга кёре, бу кюнлеге иш 37 регионда бардырылады, урлукъ юч миллион гектарда себилгенди. Онбир миллион гектарда ёсген кюзлюклеге аграрийле семиртгичле салгъандыла. «Мирзеулюк битимлени урлукълары бла жалчытыуну юсюнден айтханда, мында бир тюрлю чурум жокъду, мюлкле аладан артыгъы бла окъуна къыстырыкъ этгендиле. Башха урлукъланы ташыу тохтаусуз барады, отлукъ эм семиртгичле бла да хата жокъду», - дегенди ол.

Аграрийлени учуз кредитле бла жалчытыр умутда къырал озгъан ыйыкъда 30 миллиард сом бёлгенди. Президентни буйругъу бла энтта да 150 миллиард сом жиберилликди. Саулай айтханда уа, быйыл быллай ишлени тамамларгъа 284 миллиард сом багъасына себеплик этилликди. Тийишли программа жаратылгъанлы ол эм уллу ёлчемге саналады.

Патрушев билдиргенича, этли (къумалы) тауукъланы ёсдюрюу бла кюрешген предприятияны къурулушуна беш миллиард сом жиберилликди. Аны хайырындан Россейде къанатлыла ёсдюрген фабрикала тауукъ балала бла толусунлай жалчытынырыкъдыла, аланы тыш къыралладан ташыудан къутуллукъдула. Аны юсюне регионлада мал ауруула жайылыу жаны бла болумну игилендириуге энтта да 800 миллион сом къоратыллыкъды. Анга вакцинала эмда диагностика этерча абериле сатып алыргъа дейдиле. Эл тийрелени айнытыу жаны бла да иш тири барады, «эл ипотеканы» чеклеринде кёплеге кредитле бериледиле.

Жыйылыуда гитче эмда орта предпринимательствону юсюнден да сёлешгендиле. Гитче мюлклеге къырал башхалагъача болушлукъ бергенин белгилегендиле. Энчи алагъа деб а грантла бардыла. Аланы былтыр эмда быйыл хайырланнганлагъа министерство къошакъ халда талай онгла берирге дегенди.

Иели мюлклеге производствону тирилтирча, быйылдан башлап «онгдургъан субсидияны» чеклеринде ахча бериледи. Продукцияларын сатаргъа сюйгенлеге да себеплик этилликди. Быллай мюлкле чыгъарылгъан затланы багъаларын аллындан окъуна тёлеген аграрийлеге да онг берирге дегендиле. Саулай айтханда, быллай бизнес бла кюрешгенлеге себеплик этиу программаланы министерство андан ары игилендире барыргъа таукелди. Регионланы да фермалада чыгъарылгъан продукцияны сатаргъа болушургъа чакъыргъандыла.

«Гитче бизнес хар тюрлениуню сезеди, шёндюгю болумда уа анга бютюнда сакъ болургъа тийишлиди. Саулай къыралда, регионлада да алагъа болушуп турургъа, продукцияларын тюкенлеге чыгъарыргъа себеплик этерге тийишлиди. Неда этип, аланы жумушларына къолдан келгенича къараргъа керексиз. Тинтиулени юслеринден да алай айтыргъа сюеме. Гитче эмда орта бизнес быйыл аладан эркин болгъандыла. Къыралны башчыларыны аны бла байламлы оноуларын жер-жерледе къалай толтургъанларына кёз-къулакъ болугъуз. Бюгюннгю борчубуз – чырмау этерге угъай, болушургъады», - дегенди Дмитрий Патрушев.

Кенгешде регионланы келечилери да сёлешгендиле, элчилеге продукцияларын сатаргъа къалай болушханларын, урлукъ себиу иш нечик баргъанын да туура этгендиле. Оператив штабны жыйылыууна Къабарты-Малкъарны эл мюлк министри Хасан Сижажев да къатышхан эди.