Физкультурачыланы парадына къошулгъанды

Кёнделенде жашай эди Диналаны Исса уллу юйюрю бла. Алты жашы, бир къызы бар эдиле аны. Малы, мюлкю, иги къолайы. Алай  байлыгъынг башынга жау болады дегенлей, 1935 жылда аны кулакгъа чыгъарадыла. Малын, мюлкюн сыйырадыла, юйюрюнден-журтундан  къыстап, узакъ Узбекистаннга ашырадыла. Анда Ташкент областьда мамукъ ёсдюрген совхозгъа тюшедиле, къамишли, ургъуйлу, жашау этерге бек къыйын жер.

Тёрт-беш жылдан сабийле ёседиле, хайт деген жашла боладыла. Юйдегили болгъанлары да бардыла. Туугъан жеринден къысталгъанына жарсый, аз-аздан сабийлерини жашаулары къурала баргъанларына къууана жашай турады Исса Узбекистан тюзлеринде. Бек сюе эди сабийлерин, хазыр эди ала ючюн  жанын берирге.

Билмей тургъанлай фин уруш башланады. Жашларын ары элтирле деп,  Дина улу  асыры жарсыгъандан, ауруп ёледи.

Аталары къоркъгъанлыкъгъа, къарындашладан жангыз бири да къатышмады урушха. Алай бираздан урушну андан да уллусу, кюйсюзю башланды. Анга уа къарындашла барысы да кетдиле. Жашланы бек кичилери Шарапий эди. Аны 1943 жылда кюз артында чакъырдыла аскерге. Анга ол заманда онсегиз жыл да болмай эди. Бу хапарыбыз аны юсюнденди.

Шарапий Ташкентден узакъ болмай аскер заводла бар эдиле да, аладан бирине тюшеди. Анда тюрлю-тюрлю минала чыгъаргъандыла. Бир цехде къайнагъан темирден къапла къуядыла.  Экинчи цехде чачдырыучу затларын саладыла, ючюнчюсюнде уа бирге жыядыла, кюннге мингле бла минала хазырлайдыла.

Шарапийни биргесине огъары малкъарлы Мусукланы Хажи-Мурат да болгъанды. Экиси да миналаны къапларын къуйгъан жерге тюшгендиле. Мина къап эки кесекден къуралады. Тюп жанын къуяргъа Шарапийге буюрадыла, баш жанын а Мусук улуна. Бир кюннге ала бирден 1500 къап къуяргъа керекдиле. Ол уллу кишилени мардаларыды - ала уа алыкъа сюеклери къатмагъан сабийле.

Болсада таулу жашла, мардаларын артыгъы бла толтуруп, сынаулу ишчилени окъуна сейирсиндирип тургъандыла, кюннге эки мингден  артыгъын  къуюп. Шарапий бла Хажи-Муратны айырмалы ишлегенлерини юсюнден хапар заводну баш инженерине жетеди. Ол а, бир кюн келип, ала бла танышып, рекорд салсагъыз эди, деп тилейди.

Экинчи кюн жашла ишни къолгъа аладыла. Эрттенликден ингирге дери тохтаусуз ишлейдиле. Ашаргъа окъуна бёлюнмейдиле. Ушагъыбызда ол кюнню Шарапий былай эсгерген эди: «Ол кюн биз асыры арыгъандан, къолларыбызны кётюралмай тебирегенде, ишни тохтатадыла. Сюркеле барып, агъач тапчаннга кючден жетип ауабыз. Бизге къарап тургъан цехни таматасы, парторг, профсоюз комитетни председатели чыгъарылгъан продукцияны санагъанларында, къапла юч минг болгъан эдиле».

Онсегизжыллыкъ жашла  бир кюннге аллай бир иш тындыргъанларына адамла сейир этген эдиле. Аны бла байламлы заводда жыйылыу да болгъан эди. Анда таулу жашлагъа уллу хурмет берилгенди. Андан сора кёпге дери аланы  атлары юлгюге айтылып тургъанды.

Бираздан а Шарапийни бригадирге саладыла. Къуллугъун да бардыра, ишин да къоймагъанлай, мардасын да артыгъы  бла  толтургъанлай тургъанды. Заманларында жылы ашлары болмай, бир къабын гыржынлары болса, аны эки бёлюп ашай, ишде да бир бирлерине билеклик эте, уруш бошалгъынчы эки жаш да анда уруннгандыла.

Урушдан сора уа заводда комбайнла чыгъарып башлайдыла. Бир-бир адамланы башларына эркин этедиле. Шарапийни уа, тамата тилеп, анда къойдурады, кесине да башха иш буюруп.
Заводну жашау журт-коммунал  мюлкюне тамата этип салады. Адамланы юйлерине,  общежитлеге ремонт этерге, тозурап тургъан канализацияланы, суу ызланы жангыртыргъа керек эди. Ол тынч иш тюйюл эди. Кёп адамланы алларына барып, тюз кесине тилегенча тилерге тюше эди. Алай Шарапий тутхан ишин чегине жетдире билгенди.

Кюнлени биринде Шарапийни заводну парткомуна чакъырып: «Не сылтау, шарайып тапхан болурла», - деп, жаш арсарлы болады. «Москвада Хорламны кюнюне аталып физкультурниклени парады боллукъду. Ары битеу къыралдан бек айырмалыланы жибередиле. Бизни заводдан а бир адам барыргъа керекди да, таматала оноулашып, сени сайлагъанбыз», - дейдиле.

Заводну оноучулары, Шарапийни ишинден сора да, санына-чархына, къылыгъына да къарагъан болур эдиле. Ёсюмю эки метрге жууукъ, бёкем адам эди. Ол иши  къыйын болгъанлыкъгъа, ауур атлетика бла кюрешип тургъанды.

Алай, не иги болсанг да, санга къажау биреу окъуна чыкъмай къалмайды, халкъда жюрюген даражанг ючюн зарланып. Парткомну членлеринден бир оруслу тиширыу: «Динаев кёчюрюлген халкъны келечисиди. Аны сиз аллай сыйлы жерге къалай жибересиз? Мен анга ыразы тюйюлме», - деп тохтайды.

Аны эшитгенде, бир-бирле арсарлы болуп терибейдиле. Ол заманда парткомну секретары узбекли жаш: «Къайсы халкъдан болгъанын билмейме, алай ары барыргъа уа сенден, менден да ол тийишлиди. Жолдаш Динаев аны кесини жигер иши бла кёргюзтгенди. Ол бу заводда рекорд салгъанын да унутургъа керек тюйюлдю», - дейди.

Аны хайырындан Узбек ССР-ни келечилерини санында таулу жаш Диналаны Иссаны уланы Шарапий 1946 жылда июньда Москвада Хорламгъа аталгъан физкультурниклени парадына къатышханды.

Журтуна къайтхандан сора уа Нальчикде тохтагъанды. Кёп жылланы бешинчи номерли къурулуш  управленияда ишлеп тургъанды. Алгъаракълада дуниядан кетгенди.