Аны макъамлары бизге энчи жууукъдула

Уллу Ата журт уруш башланнганда, 1941 жылда  августда, урушдан, ачлыкъдан, жаланнгачлыкъдан къачып, бизни республикагъа оналты мингден артыкъ адам келгенди. Аланы санында Ленинграддан Физкультура институтну, Тыш къыраллы тиллени къырал институтуну адамлары, анда заводланы ишчилери, Москвадан Художественный академический, Гитче  театрланы артистлери, жазыучула, композиторла, культураны башха къуллукъчулары да болгъандыла.

Аланы араларында белгили орус композитор Сергей Сергеевич Прокофьев да болгъанды. Ол бери келгенини юсюнден чыгъармаларында эслерча ыз къойгъанды. Бошдан тюйюл эди Къабарты-Малкъарны искусствола жаны бла управлениясыны таматасы Хату Темирканов анга биринчи кюнден окъуна рояль излегени. «Нальчик» къонакъ юйде орналгъанла, Долинскде жашагъан шуёхлары да биринчи болуп эшитгендиле композиторну мында жазылгъан жангы затларын. Нальчикде тургъан юч айына, ариу кавказ табийгъатха, жууукъ таулагъа къарай, эллижыллыкъ композитор жартылай къалып тургъан «Отрадное» деген операсын, анга алты бёлюм къошуп, тамам этгенди. Л. Толстойну «Война и мир» деген романына кёре жаза тургъан операсын андан ары бардыргъанды. Ол аны Нальчикден кетгенден сора 1943 жылда жазып бошагъанды, сахнада уа аны уруш бошалгъандан сора, 1945 жылда 16-чы октябрьде кёргюзтгендиле.

Нальчикде С. Прокофьев «1941 жыл» деген симфония

сюитасын къурагъанды. 1942 жылда уа ол сюитагъа кёре «Украинаны тюзлеринде партизанла» деген киногъа музыка жазылгъанды.

 Сергей Сергеевич, хар бир тюрлю чыгъармачылыкъ бла кюрешген адамча, мында жашагъан халкъланы юслеринден не кёп да билирге излегенди. Таулуланы эм къабартылыланы урушда къазауат этген жигит жашларыны юсюнден Совинформбюроны билдириулерин эшитгенден сора, алагъа атап, музыка чыгъармала жазаргъа кёлленнгенди.

Сергей Сергеевич, юй бийчеси поэт Мира Мендельсоннга жашланы хапарларын айтып, элли душман машинаны жокъ этген артиллерист Касбулат Таубековха бла танкчы  Деппуланы Хакимге атап,  назмула жазарын тилегенди эм алагъа макъам салып, Хакимге атап, «Танкчыны анты» («Клятва танкиста»), Касбулатха уа «Къабартыны жашы («Сын Кабарды») деген жырланы этгенди. Ол жырла 1941 жылда 19  октябрьде республикалы радиода  эшитилгендиле.

Къабарты - Малкъарда тургъан заманында белгили композитор шахар театрда, жаралыла тургъан аскер госпитальлада да концертле бергенди. Аны бла бирге МХАТ-ны, Гитче  театрны артистлери Василий Качалов, Алла Тарасова, Иван Москвин, Ольга Книппер-Чехова, Михаил Климов, Варвара Рыжова, Варвара Массалитинова да чыкъгъандыла сахнагъа.

Сергей Прокофьев Минги тауну тийресинде, Бызынгыда болгъанды. Сейирлик табийгъатыбызгъа къарап, кёп жыл алгъа былайлада, таулуланы халкъ чыгъармачылыкълары сейирсиндиртип, композитор С. И. Танеев да айланнганы аны эсинден кетмегенди.

Душман жууукъ келип, ол фахмулу адамланы – къыралыбызны байлыгъын, Гюржюге ётдюргенден сора да, Сергей Сергеевич къабарты халкъ жырлагъа кёре «Къабарты квартет» деген чыгъармасын хазырлагъанды. Анда нарт Сосурукъну жыры, «Удж», «Исламей» тепсеу, дагъыда башха халкъ чыгъармала хайырланыладыла. Сергей Про-кофьевни ол струнный квартетин, бек биринчи болуп, Москвада 1942 жылда 5 сентябрьде Л. Бетховен атлы камерный коллектив сокъгъанды.

Искусстволаны сыйлы къуллукъчусу композитор Сергей Прокофьев 72-жыллыгъында 1953 жылда 5  мартда дуниясын алышханды.

Алма-Атагъа кетгинчи, Кавказда тургъан жылны ичинде, тау табийгъатыбыз кёз къууандыра, халал, ачыкъ, къонакъны сюйген тау миллетлери берген жылыу болушуп, композитор кёп уллу ишле этгенди: операла, квартет, соната, жырла, сюитала жазгъанды.