Магъадандан бай жерни ачханланы санында эдиле

Тырныауузда вольфрам-молибден комбинатны иши къайнагъан кезиуледе, аны геология  экспедициясында эмда цехледе къуралгъан службаларында кёпле уруннгандыла – специалистледен башлап къара ишчилеге дери. Бирлери геология жаны бла этиллик жумушланы белгилегендиле, башхалары уа,  жерни тешип, магъадан излегендиле. Аланы ызындан а шахта къурулушчула эм  башхала  ишни къолгъа алгъандыла.

Комбинатны сырьё бла жалчытыугъа  аслам къошумчулукъну  Жубуланы Салих бла Геннадий Сёмочкин да этгендиле. Ала экиси да Орджоникидзеде тау-металлургия институтну геология факультетин тауусхандыла, предприятияда да иги кесек заманны уруннгандыла.

Жубуланы Салихни геолог болурун къадар  кеси белгилегенди. Аны сабийлиги таулу миллетни сюргюнде болгъан жылларына тюшгенди. Ма анда, Джамбул областьда, таулада къойла кюте тургъанында, кюнлени биринде  геология тинтиуле бардыра тургъан адамлагъа  тюбегенди. Ала анга не бла кюрешгенлерини юсюнден кёп сейирлик хапар  айтхандыла. Андан сора  жаш  геолог болургъа мурат этеди.

Ол школда окъууну къолгъа алады, ызы бла институтха киреди. Андан сора уа   Тырныауузгъа келеди. Ал кезиуледе комбинатда участкаладан биринде, ызы бла уа «Молибден» рудникде тамата геолог болуп ишлегенди. Геология тинтиуле бардыргъан экспедициягъа уа отуз жылны таматалыкъ этип тургъанды.

- Салих Догашевич, кесини харкюнлюк борчларындан сора да,  Тырныауузда магъадан чыкъгъан жерни къурамыны юсюнден да аслам материал хазырлагъанды, - деген эди ол кезиуледе комбинатда таматалыкъ этип тургъан специалистледен бири Герман Каган. – Геология тинтиулеге башчылыкъ этгени бла чекленип къалмай, магъаданны чыгъарыу ишни къыйматлылыгъына да кёз жетдириучю эди.

Жарыкъ бетли уруннганы ючюн Жубуланы Салихни Урунууну Къызыл Байрагъыны ордени бла саугъалагъандыла.  Андан сора да,  анга «РСФСР-ни сыйлы геологу» эм «Россей Федерацияны жер тюбюн сыйлы тинтиучюсю» деген атла да берилгендиле.

Геннадий Сёмочкин а жашаууну 45 жылын комбинатха жоралагъанды. Вуздан сора  магъаданчыланы  шахарына келеди, алай анда аны усталыгъына тийишли жер табылмады. Аны ючюн жаш «Молибден» рудникде къара ишге орналады; ташны салта  бла тюйюп, магъаданны качествосун тинтиуге хазырлагъанды.

Къалай - алай болса да, производствону энчиликлерине ол терк тюшюнеди, сынам алып, аз-аздан ишинде кётюрюлюп  башлайды.  Кёп да бармай аны  комбинатны тамата геологу этедиле. Башха специалистле бла бирге Геннадий Сёмочкин ол жерни тынгылы картасын къурайды, аны хайыры бла иш да бютюн къыйматлы болады.

Жубуланы Салих бла Геннадий Сёмочкин бирлешип аз илму иш хазырламагъандыла, экиси да геолого-минерал илмуланы кандидатлары болгъандыла. Жер тюбюнде неллай бир вольфрам бла молибден магъадан къалгъанын тергеп тургъандыла, башха тинтиуле бла да кюрешгендиле. Аны хайыры бла комбинатны иши да кёпге созулгъанды. Аны минерал-сырьё онгларын кючлендириуге аслам къошумчулукъ этгенлери ючюн аланы атлары Къабарты-Малкъарны промышленность бёлюмюнде  баш жерни алгъан комплексни тарыхына жазылгъанды.

Суратда:  Жубуланы Салих бла Геннадий Сёмочкин. Сурат 1990 жылда алыннганды.

 

Темирланы Анатолий.
Поделиться: