Кишиликге бла батырлыкъгъа баш урууну белгиси

9 декабрь Ата журтну жигитлерини кюнюдю. Къайсы кезиуледе эмда болумлада  жашагъанларына да къарамай, хар кимге да тёре болуп къалмагъан батырлыкъ эмда жигитлик этгенле, къырал, бир жерлилери, жууукъ-ахлулары тюзлюк, азатлыкъ ючюн жанларын окъуна аямагъанла болгъандыла. Ма ала бизни хар бирибизни да эсибизде къалыр, ёсюп келген тёлю да халкъны жигитлигин билир ючюн тохташдырылгъанды бу энчи Россейли байрам.

Быллай кюнде  Сыйлы Георгий Победоносецни, артда уа Махтаулукъну (Славы) орденлери бла саугъаланнганла эмда Совет Союзну Жигити деген атха тийишли болгъанла белгиленедиле.  Ма ол сыйгъа Къабарты-Малкъардан да кёпле тийишли болгъандыла. Ол санда кёп таулу жашларыбыз, Уллу Ата журт урушну жылларында этген жигитликлери эмда батырлыкълары ючюн белгиленнгендиле. Совет Союзну Жигити деген ат Къабарты-Малкъардан 32 махтаулу жашыбызгъа берилгенди. Аланы араларында уа Байсолтанланы Алим бла Уммайланы Мухажир да бардыла.

Байсолтанланы Юсюпню жашы Алимге ол къуллукъ этген аскер бёлюмде къоркъа билмеген тау къуш деп айтхандыла. Ол фашист асла бла Уллу Ата журт урушну биринчи  кюнлеринде окъуна тюбешгенди. Ол заманда звенону командири эди. Гвардиялы капитан Байсолтанланы Алим Ленинградны тийрелеринде, Эстонияны жеринде да душманны жаяу аскерлерине бла техникасына кёп халеклик салгъанды. Бир жылны ичинде батыр лётчик кёкге 277 кере кётюрюлгенди, 27 кере душманны тасхасын билирге чыкъгъанды, сермешлеге 45 кере киришгенди, 10 самолётну кеси аллына, 13-сюн да башхала бла бирге агъызгъанды. 1942 жылда 23 октябрьде СССР-ни Баш Советини Президиумуну Указы бла анга Совет Союзну Жигити деген ат аталгъанды. Аллай уллу сыйгъа ол Шимал Кавказда биринчи болуп тийишли кёрюлгенди.

 

Уммайланы Магомет-Герийни жашы Мухажир уруш башланнган кюнледе жаяу аскер ротагъа башчылыкъ этгенди.  Аны биринчи саугъасы «За отвагу» майдал болгъанды. Ол аны  сыйлы кёргенди эмда ёхтемленнгенди. 1943 жылда уа  жюзге жууукъ фашистни къыргъаны ючюн Къызыл Байракъны ордени бла саугъаланнганды.

1944 жылда 10 апрельде Одесса ючюн сермешледе ротаны командири, гвардиялы тамата лейтенант Уммайланы Мухажир душманны юч кюйсюз атакасын артха ыхтыргъанды.  Ротасы бла шахарны къыйырына биринчи киргенди. Къол сермешде 18 немислини ёлтюргенди, ротасы уа 200 фашист солдатны бла офицерни жокъ этгенди. Ол  Совет Союзну Жигити деген атха кёргюзтюлгенди, алай Александр Невскийни ордени бла саугъалап къойгъандыла. Алтын Жулдуз аны  юйюрюне уруш бошалып, 46 жылдан сора берилгенди.

Махтаулукъну ордени бла саугъаланнганланы араларында да таулу жашла бютюн кёп болгъандыла. Аланы барысын да санап чыкъгъан къыйынды, жаланда бир къауумун сагъынайыкъ: Акъайланы Къумукъ, Ахшаякъланы Биязулкъа, Геляхланы Исхакъ, Зокъаланы Юсюп, Атаккуланы Муталиф, Хапаланы Къайсар, Хочуланы Магомет, Къулбайланы Элбай, Сюйдюмланы Исмайыл…

Къыралыбызгъа урушланы кёп сынаргха тюшгенди. Аланы хар биринде да аскерчилерибиз, жанларын-къанларын аямай, ётгюрлюклерин кёргюзте сермешгендиле. Ата журтубузну ма аланы хайырындан сакълаялгъанбыз Ма аны ючюн багъалыды бу байрам бизге. Ол кишиликни, туугъан жерибизге сюймекликни, энчи жигитликни бла батырлыкъны белгисиди, алайлай да къаллыкъды.                                                             

Текуланы Хауа.
Поделиться: